Từ ngày 26-27/05, Hội nghị Thượng đỉnh Hàn - Nhật - Trung lần thứ 9 diễn ra tại thủ đô Seoul (Hàn Quốc). Hội nghị kết thúc thành công khi 3 nước ra Tuyên bố chung cam kết thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác kinh tế, đồng thời đối thoại để duy trì hòa bình và ổn định tại Đông Bắc Á.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol (giữa), Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường (phải) và Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio trong cuộc họp báo tại Hội nghị thượng đỉnh ba bên ở Seoul, Hàn Quốc, ngày 27/5 - Ảnh: Yonhap/TTXVN

Hội nghị Thượng đỉnh ba bên Hàn-Nhật-Trung lần thứ 9 là Hội nghị thượng đỉnh ba bên đầu tiên được tổ chức sau hơn 4 năm gián đoạn. Tổng thống Hàn Quốc, Yoon Suk Yeol, Thủ tướng Nhật Bản, Fumio Kishida và Thủ tướng Trung Quốc, Lý Cường (Li Qiang) tham dự Hội nghị.

Hợp tác kinh tế là trọng tâm

Kết thúc 2 ngày họp Thượng đỉnh, với các cuộc gặp cấp cao song phương, cấp cao ba bên và Diễn đàn kinh tế, các nhà lãnh đạo Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc thông qua Tuyên bố chung, trong đó các bên đánh giá hợp tác ba bên đã trở nên sâu sắc hơn trên nhiều lĩnh vực, mang lại lợi ích cho quốc gia và nhân dân ba nước, đồng thời khẳng định đây là một nền tảng ý nghĩa cho hợp tác khu vực. Tuyên bố chung của Thượng đỉnh Hàn-Nhật-Trung dành sự ưu tiên lớn cho các nỗ lực thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa ba bên. Cụ thể, ba bên nhất trí rằng những nỗ lực chung trong lĩnh vực kinh tế và thương mại giữa ba nước đóng vai trò quan trọng đối với sự thịnh vượng và ổn định của nền kinh tế khu vực và toàn cầu. Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản tái khẳng định sự ủng hộ đối với hệ thống thương mại đa phương cởi mở, minh bạch, toàn diện, không phân biệt đối xử và dựa trên luật lệ, với cốt lõi là Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Ba nước cũng khẳng định tầm quan trọng của việc bảo đảm thực hiện các cơ chế hợp tác khu vực hiện có, đồng thời đẩy nhanh đàm phán Hiệp định Thương mại tự do (FTA) ba bên.

Tổng thống Hàn Quốc, Yoon Suk-Yeol tuyên bố: “Trước hết, chúng ta cần làm sống lại thương mại và đầu tư trong khu vực, với nền tảng là việc tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau. Chúng ta cần thúc đẩy việc sử dụng các cơ chế thương mại 3 bên, Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực – RCEP, đồng thời nối lại sớm nhất có thể các đàm phán Hiệp định thương mại tự do Hàn-Trung-Nhật, vốn bị tạm ngưng từ năm 2019, để nâng cấp các nền tảng của hợp tác kinh tế”.

Toàn cảnh hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường và Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio tại Seoul, Hàn Quốc, ngày 27/5/2024 - Ảnh: Yonhap/TTXVN

Chia sẻ quan điểm này, Thủ tướng Nhật Bản, Fumio Kishida cho rằng 3 nước Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc không chỉ là những quốc gia láng giềng có sự liên kết chặt chẽ về kinh tế, văn hóa mà còn đang phải đối mặt với những thách thức chung nên cần gia tăng hợp tác để bổ trợ lẫn nhau: “Có những thách thức chung, như: tỷ lệ sinh thấp, già hóa dân số, vấn đề môi trường mà Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc cần phải giải quyết đồng thời với việc bổ trợ sức mạnh cho nhau. Do đó, chúng tôi sẽ tăng cường sự đoàn kết giữa các chính phủ, giữa các doanh nghiệp, giữa chính phủ với doanh nghiệp để thúc đẩy hơn nữa hợp tác Hàn-Nhật-Trung trong tương lai”.

Trước mắt, 3 nước xác định ưu tiên thực hiện các dự án hợp tác cùng có lợi, tập trung vào 6  lĩnh vực chính liên quan chặt chẽ đến đời sống hằng ngày của người dân, gồm: giao lưu nhân dân; phát triển bền vững, trong đó có ứng phó với biến đổi khí hậu; hợp tác kinh tế và thương mại; sức khỏe cộng đồng và xã hội già hóa; hợp tác khoa học công nghệ, chuyển đổi số; cứu trợ và an toàn thiên tai. Ba nước cũng sẽ thúc đẩy "Hợp tác ba bên +" để lợi ích hợp tác mở rộng sang các nước khác; cam kết giải quyết kịp thời những tác động tiềm tàng của trí tuệ nhân tạo (AI) đối với cuộc sống hằng ngày của nhân loại, nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì trao đổi về AI.

Đối thoại để duy trì ổn định

Bên cạnh lĩnh vực hợp tác kinh tế, an ninh cũng là 1 chủ đề quan trọng được thảo luận tại Thượng đỉnh Hàn-Nhật-Trung lần thứ 9, đặc biệt là vấn đề hạt nhân của Cộng hòa Dân chủ nhân dân (CHDCND) Triều Tiên cũng như các căng thẳng liên quan đến các vụ thử tên lửa của Triều Tiên hay các vụ tập trận của các nước trong khu vực. Tại Hội nghị, Thủ tướng Nhật Bản, Fumio Kishida cho biết lãnh đạo 3 nước chia sẻ nhận thức rằng việc phi hạt nhân hóa của CHDCND Triều Tiên cũng như sự ổn định trên bán đảo Triều Tiên là lợi ích chung của 3 nước Hàn-Nhật-Trung. Trong khi đó, Thủ tướng Trung Quốc, Lý Cường (Li Qiang) nhấn mạnh đến yếu tố đối thoại và kiềm chế để duy trì môi trường hòa bình ở Đông Bắc Á: “Trung Quốc luôn cam kết duy trì hòa bình và ổn định trên bán đảo Triều Tiên và thúc đẩy tiến trình đạt được giải pháp chính trị trên bán đảo Triền Tiên. Tuy nhiên, chúng tôi hy vọng các bên có liên quan duy trì sự kiềm chế, tránh làm cho tình hình trở nên phức tạp hơn”.