Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV vừa kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn của các thành viên Chính phủ. Dư luận và đại biểu Quốc hội đánh giá cao chất lượng phiên chất vấn, khẳng định phiên chất vấn diễn ra trong không khí dân chủ, thẳng thắn, trách nhiệm, đã làm rõ những vấn đề mà đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân quan tâm.

Đại biểu Quốc hội trả lời phỏng vấn báo chí. - Ảnh: Ngọc Anh/VOV5

Phiên chất vấn diễn ra trong 2,5 ngày (ngày 6/11, 9/11 và sáng 10/11), có tổng cộng 122 đại biểu Quốc hội chất vấn, 41 đại biểu tranh luận. 3 Phó Thủ tướng, 15 Bộ trưởng, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Tối cao, Tổng Thanh tra Chính phủ trả lời chất vấn. Cuối phiên chất vấn, Thủ tướng Chính phủ phát biểu làm rõ thêm một số vấn đề liên quan thuộc trách nhiệm của Chính phủ và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Buổi thảo luận ở tổ đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội. - Ảnh: Ngọc Anh/VOV5

Đổi mới, phát huy tinh thần dân chủ

Đây là phiên chất vấn cuối cùng tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV. Đây cũng là phiên chất vấn không hạn chế các nội dung, lĩnh vực mà các đại biểu Quốc hội có thể chất vấn. Đại biểu Quốc hội có thể chất vấn về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và thực thi pháp luật của tất cả các cơ quan của Chính phủ cũng như cơ quan tư pháp, từ những vấn đề lớn đến các vấn đề cụ thể, nhất là những vấn đề “nóng” mà cử tri quan tâm, hoặc là những tồn tại đã được chất vấn tại các kỳ họp trước nhưng chưa được giải quyết triệt để hoặc chưa chuyển biến.

Ông Nguyễn Ngọc Phương, đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình, cho rằng: “Khác với những chất vấn lần trước là lấy ý kiến của đại biểu Quốc hội, xin ý kiến nội dung và đối tượng để chất vấn, lần này có sự thay đổi là nội dung chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XIV cho đến nay. Tất cả các Bộ trưởng, trưởng ngành và Chính phủ đều được chất vấn. Các nội dung đã trả lời các kỳ họp trước nhưng đến nay những nội dung này chưa được giải quyết dứt điểm thì được các đại biểu Quốc hội đưa ra chất vấn. Trong khi chất vấn, các đại biểu tranh luận sôi nổi, công khai và minh bạch.”

Phiên chất vấn được các đại biểu đánh giá là dân chủ, thẳng thắn, đi đến cùng những vấn đề đặt ra. Ông Đỗ Ngọc Thịnh, đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa, cho biết: “Tôi cho rằng chất vấn và trả lời chất vấn rất dân chủ, minh bạch, cởi mở. Bộ trưởng Bộ Tư pháp trả lời rõ ràng những thuận lợi khó khăn trong xây dựng pháp luật, mục tiêu, chiến lược trong công tác xây dựng pháp luật về cơ bản đã đạt được yêu cầu. Những buổi thảo luận rất có kết quả. Có như vậy chất lượng xây dựng pháp luật mới được nâng lên trong thời gian tới.”

Nâng cao vai trò giám sát và trách nhiệm của đại biểu Quốc hội

Phiên chất vấn lần này tiếp tục yêu cầu ngắn gọn, trả lời phải đáp ứng yêu cầu, đi thẳng vào nội dung chất vấn, chất lượng phiên chất vẫn cũng được nâng lên. Mỗi người đặt câu hỏi trong 1 phút, người trả lời quy định tối đa 3 phút. Điều này vừa gây áp lực cho người trả lời nhưng cũng như thể hiện trách nhiệm của đại biểu Quốc hội trong chức năng giám sát của Quốc hội. Qua hỏi, đáp giúp hai bên có hướng giải quyết tích cực nhất các vấn đề, đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Ông Bùi Thanh Tùng, đại biểu Quốc hội thành phố Hải Phòng, cho biết: “Cả người chất vấn và người trả lời chuẩn bị kỹ, thể hiện trách nhiệm cao nhất của mình đối với cử tri và nhân dân. Cơ bản các đại biểu Quốc hội hỏi đúng, trúng vấn đề. Hầu hết các câu hỏi đã được trả lời rõ ràng, đầy đủ, đánh giá được những thành công trong thời gian qua, chỉ ra tồn tại hạn chế, nhận trách nhiệm và chỉ ra giải pháp sắp tới. Những nội dung khá hóc búa được cử tri và dư luận quan tâm được trả lời khá thấu đáo. Tôi đánh giá cao tinh thần cầu thị và ý thức trách nhiệm của các Bộ trưởng, trưởng ngành trong phiên chất vấn lần này. Chủ tọa điều hành phiên chất vấn khoa học, linh hoạt, hài hòa nhưng đồng thời rất là khéo léo. Cho nên đã tạo ra không khí tranh luận sôi nổi trên nghị trường nhưng cũng không gây sự căng thẳng không cần thiết, giúp các thành viên Chính phủ bình tĩnh, tự tin trả lời thấu đáo các câu hỏi.”

Phiên chất vấn cũng cho thấy các nghị quyết của Quốc hội đã được Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao thực hiện nghiêm túc, chủ động triển khai với nhiều biện pháp đồng bộ, quyết liệt. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định: “Phiên chất vấn và trả lời chất vấn đã thành công tốt đẹp. Tinh thần chung của phiên chất vấn đó là “dân chủ - thẳng thắn, trách nhiệm và xây dựng”. Kết quả của phiên chất vấn là cầu nối giữa hai khóa Quốc hội, chuyển tải những nỗ lực trách nhiệm của Chính phủ, của các bộ, ngành trong công tác chỉ đạo điều hành và trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội trong việc theo dõi, giám sát; tạo động lực, khí thế mới để đất nước tiếp tục phát triển bền vững trong nhiệm kỳ tiếp theo.”

Chất vấn là hình thức giám sát của Quốc hội đối với nhiệm vụ điều hành kinh tế - xã hội của Chính phủ để mọi người dân và cử tri đều biết. Việc chất vấn và trả lời chất vấn hiệu quả góp phần làm sáng rõ những ưu điểm cũng như những tồn tại để đưa đất nước phát triển bền vững hơn./.