Tổng thống Mỹ Donald Trump có chuyến thăm chính thức Ấn Độ trong 2 ngày 24 - 25/02. Đây là chuyến công du đầu tiên của ông Donald Trump trên cương vị người đứng đầu nước Mỹ. Bất chấp những khác biệt và mâu thuẫn về thương mại và kinh tế thời gian gần đây, cả Mỹ và Ấn Độ đều đặt kỳ vọng chuyến thăm Ấn Độ của ông Donald Trump tạo ra cú hích mới trong quan hệ hai nước.

Áp-phích chào đón Tổng thống Mỹ Donald Trump trên đường phố Ấn Độ. - Ảnh: India Times

Khi lên cầm quyền, năm 2017, Tổng thống Trump thông báo chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nâng cao hơn nữa vai trò của Ấn Độ trong cục diện an ninh khu vực. Hai bên đều có động lực tăng cường hợp tác trong khuôn khổ chiến lược này.

Không chỉ là quan hệ đối tác thuần túy

Sự xuất hiện của Tổng thống Trump tại Ấn Độ mang nhiều ý nghĩa cho tình hữu nghị giữa hai quốc gia. Ngay sau khi đặt chân đến Ấn Độ, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã dành những mỹ từ để ca ngợi mối quan hệ Mỹ - Ấn, cho rằng Ấn Độ giữ một vị trí đặc biệt với nước Mỹ. Ông nói, nước Mỹ quý mến Ấn Độ và tôn trọng đất nước này. Người Mỹ luôn và sẽ tin tưởng, chân thành với nhân dân Ấn Độ. Để tạo không khí nồng ấm, trước chuyến thăm, Tổng thống Trump cũng đã nhấn mạnh, Thủ tướng Narendra Modi là "người bạn" của ông và ông mong đợi được đến với nhân dân Ấn Độ. Những dấu hiệu này báo trước một kết quả tốt đẹp hay ít ra là ông Trump muốn sự gần gũi sẽ mở đường cho những thỏa thuận quan trọng mà 2 bên bàn thảo trong chuyến thăm đầu tiên của ông tới quốc gia tỷ dân ở châu Á. 

Trong khi đó, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi phát biểu cho rằng quan hệ Ấn Mỹ đã không còn là mối quan hệ đối tác thuần túy. Thực tế, quan hệ song phương đó đã sâu rộng và thân thiết hơn rất nhiều. Sự khẳng định này được minh chứng bằng lễ chào đón quy mô và thân thiện mà Ấn Độ dành cho người đứng đầu nước Mỹ. Ước tính có tới 100.000 người cùng với Thủ tướng Ấn Độ Narendram Modi có mặt trong buổi mit-tinh chào mừng Tổng thống Trump ở sân vận động Motera. Hàng chục nghìn người khác phủ kín các con đường khi đoàn xe của nhà lãnh đạo Mỹ đi qua.

Tiền đề cho những thỏa thuận quan trọng 

Ấn Độ là một đồng minh chiến lược của Mỹ tại châu Á. Theo số liệu mới nhất, năm 2019, Mỹ đã vượt qua Trung Quốc, trở thành đối tác thương mại lớn thứ nhất của Ấn Độ với kim ngạch thương mại và dịch vụ song phương ở mức 87,9 tỷ USD. Xu hướng này sẽ tiếp tục trong những năm tới và điều này cho thấy quan hệ kinh tế mạnh mẽ hơn giữa New Delhi và Washington.

Tuy nhiên những va chạm gần đây khiến mối quan hệ song phương giữa hai nước trở nên khó khăn. Căng thẳng giữa Mỹ và Ấn Độ đã gia tăng sau khi Washington trong tháng 5/2019 đã chấm dứt các đặc quyền thương mại của New Delhi. Đáp lại, Ấn Độ tăng thuế đối với 28 mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ.

Vì vậy, trong chuyến thăm này, lãnh đạo Mỹ tìm kiếm một số nhượng bộ từ New Delhi để đổi lấy việc khôi phục ưu đãi thương mại. Thay vì một thỏa thuận thương mại quy mô rộng, hai bên ký kết các thỏa thuận nhỏ hơn về các sản phẩm cụ thể. Theo giới chuyên gia, sau khi ký thỏa thuận thương mại “gia đoạn 1” với Trung Quốc, Tổng thống Trump đang có thêm động lực để đạt thỏa thuận thương mại với Ấn Độ trước cuộc bầu cử tháng 11/2020. Phát biểu trước báo giới hôm 18/2, tại Mỹ, Tổng thống Trump cho biết ông không biết thỏa thuận có hoàn tất trước bầu cử (Mỹ) hay không, nhưng Mỹ sẽ có một thỏa thuận rất lớn với Ấn Độ. 18 tháng qua, đoàn đàm phán thương mại của hai quốc gia cũng đã xúc tiến hàng loạt cuộc gặp ở Washington, New Delhi và New York để có thể tiến tới 1 thỏa thuận thương mại song phương quan trọng.

Cùng với vấn đề thương mại, những nội dung khác cũng được đề cập trong chuyến thăm của Tổng thống Trump tới Ấn Độ như quốc phòng, năng lượng, thiết bị y học, nông nghiệp...

Trong một cuộc điện đàm gần đây, Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng Narendra Modi nhất trí rằng sẽ tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược Mỹ-Ấn và làm nổi bật mối quan hệ vững mạnh, lâu bền giữa hai nước. Và chuyến thăm Ấn Độ lần này của Tổng thống Mỹ hiện thực hóa khẳng định trên.