Việt Nam và Campuchia vừa chính thức ký hai văn kiện để giải quyết vấn đề cắm mốc biên giới. Đây được xem là một cột mốc lịch sử, tạo bước đệm quan trọng để hai nước tiến tới thống nhất 100% việc cắm mốc, xác định biên giới, từ đó tạo điều kiện góp phần xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển bền vững giữa hai nước.
Việt Nam và Campuchia có đường biên giới chung dài khoảng hơn 1.200km, đi qua 10 tỉnh của Việt Nam và 9 tỉnh của Campuchia. Trong gần nửa thế kỷ qua, Việt Nam và Campuchia đã tiến hành nhiều đợt đàm phán, ký kết được nhiều văn kiện pháp lý để ghi nhận thành quả giải quyết biên giới giữa hai nước.
Nỗ lực vì một đường biên giới ổn định, hòa bình
Đường biên giới trên đất liền Việt Nam - Campuchia đã được hoạch định trong Hiệp ước hoạch định biên giới quốc gia ký năm 1985 và Hiệp ước bổ sung Hiệp ước hoạch định biên giới quốc gia ký năm 2005. Từ năm 2006, thực hiện Hiệp ước năm 1985 và Hiệp ước bổ sung năm 2005, hai bên quyết tâm tiến hành công tác phân giới cắm mốc biên giới đất liền. Năm 2013, hai bên thống nhất cắm bổ sung các mốc phụ, cọc dấu để làm rõ hướng đi của đường biên giới trên thực địa. Kết quả, cuối năm 2018, hai bên đã hoàn thành phân giới được khoảng 1.045km đường biên giới, xây dựng được hơn 2.000 cột mốc tại trên 1.500 vị trí trên thực địa, đạt khoảng 84% khối lượng công tác phân giới cắm mốc trên toàn tuyến.
 Hai Thủ tướng chứng kiến lễ ký Phụ lục bản đồ đính kèm Nghị định thư phân giới cắm mốc biên giới trên đất liền giữa Việt Nam và Campuchia. Ảnh: VGP/Quang Hiếu |
Đối với khối lượng 16% còn lại chưa được triển khai phân giới cắm mốc tại thực địa, trên tinh thần hợp tác tích cực, Việt Nam và Campuchia đều thể hiện quyết tâm sẽ sớm giải quyết toàn bộ để chuyển sang giai đoạn phối hợp giải quyết vấn đề phân định biển. Điều này được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định tại lễ ký hôm 5/10 vừa qua: Lãnh đạo hai nước sẽ tiếp tục chỉ đạo, đôn đốc đề sớm hoàn thành việc phân giới cắm mốc trên toàn tuyến, trên cơ sở sự hiểu biết lẫn nhau, tình cảm trách nhiệm giữa hai đất nước, tôn trọng luật pháp quốc tế, đặc biệt là các điều ước quốc tế có liên quan được ký kết giữa hai nước chúng ta.
Do công tác phân giới cắm mốc biên giới đất liền của chúng ta chưa hoàn thành toàn bộ, nên công tác quản lý, giữ gìn trật tự, trị an khu vực biên giới cần được thực hiện theo chủ trọng thực hiện theo hướng: Tiến hành quản lý theo đường biên, mốc giới đã được ghi nhận và mô tả trong Nghị định thư phân giới cắm mốc những khu vực đã hoàn thành công tác phân giới cắm mốc (khoảng 84%); Tiếp tục quản lý theo quy định tại Khoản 5 Điều 3, Hiệp ước bổ sung 2005 đối với những khu vực chưa hoàn thành phân giới cắm mốc (khoảng 16%).
Thành quả quan trọng
Trong gần bốn thập kỷ qua, Việt Nam và Campuchia đã nỗ lực, cùng nhau giải quyết vấn đề biên giới, triển khai công tác phân giới cắm mốc biên giới đất liền giữa hai nước. Những nỗ lực đó đã đem lại những thành quả quan trọng. Việt Nam và Campuchia ký Hiệp ước bổ sung năm 2019 và Nghị định thư phân giới cắm mốc vừa qua là sự kiện trọng đại trong quan hệ hai nước, là dấu mốc lịch sử có ý nghĩa quan trọng trong tiến trình giải quyết biên giới đất liền giữa hai nước sau hơn 36 năm đàm phán.
Sự kiện này khẳng định mục tiêu chung của hai bên là xây dựng đường biên giới hòa bình, ổn định, hữu nghị, hợp tác và phát triển bền vững, trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, tôn trọng lợi ích chính đáng của nhau, bình đẳng cùng có lợi, góp phần không ngừng tăng cường mối quan hệ láng giềng tốt đẹp và đoàn kết truyền thống, vì lợi ích và phồn vinh của nhân dân hai nước.
Thủ tướng Campuchia Hunsen khẳng định: Lễ ký kết hai Văn kiện lịch sử ngày hôm nay đã minh chứng rõ rằng, tiến độ giải quyết vấn đề biên giới giữa hai nước chúng ta đã tiến một bước đáng tự hào. Đó cũng là sự nỗ lực, cố gắng của Thủ tướng Việt Nam và tôi, cùng với ủy ban hỗn hợp biên giới và chính quyền các cấp của hai nước trong thời gian 14 năm qua, kể từ sau khi ký kết Hiệp định Bổ sung vào năm 2005 cho tới nay. Thành tựu to lớn trong công tác phân giới, cắm mốc mà hai nước đạt được xuất phát từ sự nỗ lực trong việc tìm kiếm giải pháp chung dựa trên tình hữu nghị, tình nghĩa anh em, sự cảm thông lẫn nhau và là người bạn mấy chục năm qua.
Biên giới, lãnh thổ luôn là vấn đề thiêng liêng đối với mỗi quốc gia, dân tộc. Việc có một đường biên giới được phân vạch, đánh dấu rõ ràng trên thực địa, được ghi nhận bằng văn kiện pháp lý quốc tế sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý và bảo đảm quốc phòng-an ninh khu vực biên giới, góp phần phát triển kinh tế-xã hội cũng như tăng cường giao lưu và hợp tác hữu nghị giữa Việt Nam và Campuchia.
Việc Việt Nam và Campuchia ký hai văn kiện cho thấy nếu có thiện chí, quyết tâm, trách nhiệm, sự tin cậy và nỗ lực chung, vấn đề khó khăn như biên giới lãnh thổ vẫn hoàn toàn có thể thống nhất giải quyết. Đây cũng được xem là sự kiện lịch sử quan trọng, để hai bên cùng nhìn lại chặng đường đã qua, từ đó tạo động lực đạt được những thành tựu quan trọng trong việc giải quyết vấn đề biên giới, lãnh thổ thời gian tới.