Với chủ đề “ASEAN Tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng”, hội nghị lần này thể hiện mong muốn và nỗ lực của các nước phấn đấu đưa ASEAN trở thành tâm điểm, động lực tăng trưởng với vai trò dẫn dắt trong các tiến trình hợp tác và liên kết ở khu vực, đóng góp vào mục tiêu chung là hòa bình, ổn định và phồn vinh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam dự Hội nghị cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á. Ảnh: Nhật Bắc/VGP

Là tổ chức có tầm quan trọng chiến lược, liên quan mật thiết đến lợi ích an ninh, vị thế và phát triển của Việt Nam, Việt Nam tham gia Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 với tinh thần tích cực, trách nhiệm, sáng tạo, đóng góp vào thành công chung của hội nghị.

Xoay quanh chủ đề “ASEAN Tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng” và trước những chuyển động phức tạp, khó lường của tình hình khu vực và thế giới, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 nhằm chuyển tải thông điệp về quyết tâm của các nước thành viên cùng chung tay thúc đẩy phục hồi nền kinh tế theo hướng bền vững và bao trùm. 

Định hướng tương lai của ASEAN trong giai đoạn mới

Điểm mới của hội nghị lần này là sự phong phú và đa dạng hơn trong các phiên đối thoại của các lãnh đạo với các nhóm, giới về những vấn đề quan tâm trong tiến trình xây dựng cộng đồng; trong đó có phiên đối thoại với Nhóm Đặc trách Cao cấp về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2025. Đây là lần đầu tiên lãnh đạo các nước thảo luận với các đại diện cấp cao trong nhóm soạn thảo về những định hướng tương lai của ASEAN trong giai đoạn phát triển tiếp theo. Do đó, phiên đối thoại này có ý nghĩa quan trọng, đặt những viên gạch nền móng cho tương lai của ASEAN sau năm 2025. Hội nghị lần này cũng là lần đầu tiên một lãnh đạo Timor Leste tham dự Hội nghị thượng đỉnh ASEAN với tư cách là quan sát viên.

Hội nghị dự kiến thông qua nhiều văn kiện quan trọng, trải rộng trên cả 3 trụ cột chính trị-an ninh, kinh tế, văn hóa-xã hội của Cộng đồng ASEAN. Các văn kiện bám sát các ưu tiên mà Chủ tịch ASEAN đề ra trong năm 2023 về ổn định tài chính, an ninh năng lượng. Đây là những nội dung rất thiết thực, hỗ trợ đắc lực cho các nỗ lực thúc đẩy phục hồi và tăng trưởng ở khu vực, góp phần đưa ASEAN thực sự trở thành lực lượng trung tâm trong tiến trình phát triển chung của cả khu vực. Hội nghị cũng đề ra những định hướng cho quan hệ ASEAN với các đối tác trong bối cảnh mới nhiều thách thức, đòi hỏi ASEAN đảm bảo sự thống nhất, đoàn kết và vai trò trung tâm của mình.

Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn cho biết: "ASEAN là tổ chức quan trọng của khu vực  và toàn cầu, thu hút rất nhiều sự quan tâm của các đối tác. Vì vậy, những gì ASEAN làm, đàm phán hay hành động không chỉ quan trọng đối với ASEAN mà còn đối với các quốc gia đối tác. Tất nhiên ASEAN vẫn phải ưu tiên cho lợi ích của mình và cần phải làm thế nào để tiếp tục xây dựng ASEAN tự cường và vững mạnh, trở thành tâm điểm của tăng trưởng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu không chắc chắn. Vì vậy các quốc gia phải thúc đẩy các nỗ lực hợp tác, đảm bảo rằng khu vực vẫn hấp dẫn các nhà đầu tư từ bên ngoài khu vực, từ các quốc gia đối tác, đảm bảo hòa bình và an ninh ổn định để thu hút đầu tư."

Việt Nam luôn vì một cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh và phát triển

Là tổ chức có tầm quan trọng chiến lược, liên quan mật thiết đến lợi ích an ninh, vị thế và phát triển của Việt Nam, ASEAN là bộ phận không thể tách rời trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Kể từ khi là thành viên chính thức của ASEAN (năm 1995), Việt Nam luôn một thành viên tích cực, có nhiều đóng góp quan trọng cho ASEAN. Trong các hoạt động của ASEAN, Việt Nam luôn đề cao đoàn kết và đồng thuận theo tinh thần “đoàn kết”. Những lần Việt Nam đảm nhiệm Chủ tịch ASEAN đều vào những giai đoạn Hiệp hội gặp nhiều thử thách. Đặc biệt, trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, trước vô vàn khó khăn chưa từng có tiền lệ của đại dịch COVID-19, Việt Nam đã kiên trì các nguyên tắc của ASEAN, thể hiện trọn vẹn tinh thần “gắn kết và chủ động thích ứng”, đưa con tàu ASEAN vượt qua sóng gió, giữ vững đà hợp tác và liên kết khu vực, đồng thời định hướng phát triển cho Cộng đồng ASEAN trong giai đoạn mới.

Đánh giá về sự tham gia, đóng góp của Việt Nam trong ASEAN, Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn khẳng định: "Dù giữ vai trò nước chủ tịch ASEAN, thực hiện nhiệm vụ trong Ban Thư ký ASEAN hay là nước điều phối viên với các đối tác đối thoại, Việt Nam luôn là thành viên tích cực và tại các diễn đàn quốc tế, Việt Nam cũng luôn thúc đẩy lợi ích của các quốc gia ASEAN. Có thể nói, Việt Nam luôn là một thành viên tích cực, chủ động, đóng góp lớn cho ASEAN."