Sa sút trí tuệ là một khái niệm hiện nay vẫn còn rất mơ hồ với đa số người Việt. Nhưng theo các chuyên gia Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới với số người sa sút trí tuệ năm 2015 vào khoảng 660 ngàn, dự báo tăng lên 1,2 triệu vào năm 2030. Ở Việt Nam trong những bước đi đầu tiên, đã có một cơ sở y tế cho những người chung sống với căn bệnh này, đó là Bệnh viện Lão khoa Trung ương tại Hà Nội với lực lượng nòng cốt là Khoa Thần kinh và bệnh Alzheimer.

Thăm khám cho bệnh nhân nội trú - Ảnh: Bệnh viện Lão khoa Trung ương.

Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Anh nghiên cứu viên cao cấp của Trung tâm nghiên cứu dược và chất lượng sử dụng thuốc, thuộc Đại học Tổng hợp Nam Úc, người đã nhiều lần đi về kết nối với các cơ sở y tế tại Việt Nam, cũng như có những dự án hợp tác nghiên cứu về bệnh sa sút trí tuệ tại Việt Nam, cho biết: "Như tôi được biết thì Bệnh viện Lão khoa Trung ương là nơi tập trung nhiều nhất các chuyên gia đầu ngành về lĩnh vực sa sút trí tuệ, mà người đứng đầu là Chủ tịch Hội Lão khoa Việt Nam, giáo sư Phạm Thắng. Hiện tại ở Bệnh viện Lão khoa Trung ương có khoa Thần kinh và bệnh Alzheimer, do PGS TS Nguyễn Thanh Bình làm trưởng khoa. Tôi đã gặp gỡ làm việc với các bác sĩ trong khoa cũng như trong bệnh viện.Và tôi đã được chứng kiến là họ có tất cả các công cụ, cũng như các phương tiện để chẩn đoán. Họ có những kiến thức rất tổt trong vấn đề chẩn đoán, điều trị cho bệnh nhân sa sút trí tuệ. Đấy là một địa chỉ đáng tin cậy. Ngoài ra tôi cũng được biết là có một số bệnh viện khác trên toàn quốc cũng bắt đầu tiếp nhận bệnh nhân sa sút trí tuệ, ví dụ như bệnh viện Thống Nhất của TPHCM."

Phòn trắc nghiệm đánh giá, trắc nghiệm thần kinh tâm lý. - Ảnh: Bệnh viện Lão khoa Trung ương.

Khoa Thần kinh và bệnh Alzheimer là một trong các khoa lâm sàng thuộc Bệnh viện Lão khoa Trung ương, được thành lập từ năm 2006, với tên lúc ban đầu là Khoa Tâm thần kinh. Khoa còn có Đơn vị nghiên cứu trí nhớ và sa sút trí tuệ.  Đặc biệt, đây là nơi trực tiếp theo dõi quản lý các bệnh nhân trong chương trình bệnh Parkinson, sa sút trí tuệ tại Khoa Khám bệnh của Bệnh viện. Trưởng khoa, PGS TS Nguyễn Thanh Bình cho biết: "Tại đây chúng tôi đã triển khai những xét nghiệm thăm dò chức năng nhận thức của bệnh nhân, chúng tôi thường gọi đó là test bằng trắc nghiệm đánh giá, trắc nghiệm thần kinh tâm lý, để có thể đánh giá tốt về trí nhớ của bệnh nhân cũng như các chức năng nhận thức khác. Và đây là trắc nghiệm đặc biệt quan trọng giúp cho việc chẩn đoán các bệnh nhân sa sút trí tuệ, đặc biệt là nhóm bệnh nhân alzheimer."

Ảnh: Bệnh viện Lão khoa Trung ương.

Bệnh viện Lão khoa Trung ương đã triển khai chương trình “Theo dõi, quản lý và điều trị cho bệnh nhân sa sút trí tuệ” từ năm 2008, trong đó bệnh nhân được hưởng các xét nghiệm, cũng như theo dõi, điều trị theo bảo hiểm y tế.  Sự hỗ trợ của phía ngành y tế với nhóm bệnh này thật sự đáng được ghi nhận, vì đây là một bệnh lý thoái hóa mà bệnh nhân sẽ phải điều trị suốt đời.  Lực lượng bác sĩ tại khoa đảm nhiệm công tác điều trị nội trú, khám chữa bệnh nhân ngoại trú bệnh lý này, cũng như các bệnh lý tâm thần, thần kinh về tai biến mạch máu não, bệnh và hội chứng Parkinson, rối loạn giấc ngủ, hội chứng ngừng thở do tắc nghẽn khi ngủ, hội chứng lo âu, trầm cảm, loạn thần người già, vv ….Thực hiện các thăm dò chuyên sâu về thần kinh như điện cơ, điện não đồ, điện não video, đa kí giấc ngủ và trắc nghiệm thần kinh tâm lí là những xét nghiệm quan trọng trong công tác chẩn đoán và theo dõi điều trị các bệnh lý thần kinh.  

PGS TS Nguyễn Thanh Bình cho biết thêm: "Trong này có 3 kỹ thuật điện não đồ thường quy, điện nào đồ video và đa ký giấc ngủ, phát hiện những bệnh lý nghi ngờ khi động kinh hoặc những rối loạn nghi ngờ trong khi ngủ. Cũng là cơ sở đầu tiên tại khu vực phía Bắc làm thăm dò chuyên sâu về giấc ngủ. Số lượng bệnh nhân được phát hiện những rối loạn giấc ngủ đặc biệt chứng ngừng thở trong giấc ngủ rất cao và các bệnh nhân đã kịp thời tiến hành điều trị khá hiệu quả, tăng chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.  Thăm dò về điện não đồ thường quy, điện não đồ video và đa ký giấc ngủ cũng là cơ sở đầu tiên của khu vực miền Bắc."

PGS TS Nguyễn Thanh Bình đang thăm khám cho bệnh nhân.

Với những máy móc kỹ thuật, như máy để tim điện cơ và đo tốc độ dẫn truyền thần kinh đạt tiêu chuẩn quốc tế, hệ thống đa ký giấc ngủ không dây, thậm chí hiện đại hơn một số nước ở khu vực châu Á vv…đã góp phần giúp các bác sĩ chẩn đoán tốt nhất bệnh lý của bệnh nhân. Nhưng điều quan trọng nhất, nói như PGS Nguyễn Thanh Bình, đó chính là con người. với lực lượng các bác sĩ tại khoa có khả năng tốt về ngoại ngữ, có đào tạo chuyên sâu về lĩnh vực thần kinh và lão khoa, nên đã tham gia tích cực vào công tác nghiên cứu khoa học của Bệnh viện, là cơ sở để thực hiện các nghiên cứu khoa học cả trong nước và quốc tế: "Trong vấn đề sa sút trí tuệ có một phần quan trọng là gánh nặng đối với người chăm sóc cho bệnh nhân. Đây có thể nói là một vấn đề về xã hội. Gần đây chúng tôi có những hợp tác với bên Úc, bên Mỹ trong các nghiên cứu để tìm hiểu về phương pháp điều trị cho bệnh nhân, đặc biệt là hỗ trợ chăm sóc bệnh nhân." - PGS Bình nói.

Đội ngũ khoa Thần kinh và bệnh Alzheimer trong một sự kiện của bệnh viện  - Ảnh: Bệnh viện Lão khoa Trung ương

Là cơ sở giảng dạy của Trường Đại học Y Hà Nội cho các đối tượng học viên trong và sau đại học, cả trong nước và sinh viên quốc tế,  giúp học viên thực tập, nghiên cứu, thực hiện đề tài của sinh viên, bác sỹ nội trú, cao học, nghiên cứu sinh chuyên ngành Thần kinh và các chuyên ngành khác có liên quan; khoa Thần kinh và bệnh Alzheimer cũng là đơn vị phối hợp với các đơn vị khác trong Bệnh viện Lão khoa đóng góp lớn vào các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe cho người cao tuổi trên các đài phát thanh và truyền hình.