40 năm qua, chương trình phát thanh Dành cho đồng bào Việt Nam ở xa Tổ quốc (thường gọi là chương trình Việt kiều) của Ban Đối ngoại (VOV5), Đài Tiếng nói Việt Nam trở thành người bạn đồng hành hữu ích đối với người Việt xa xứ. Chương trình đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước tới đông đảo người Việt Nam đang làm ăn, sinh sống, học tập ở nước ngoài.
 Đài Tiếng nói Việt Nam tổ chức chương trình giao lưu gặp gỡ kiều bào Tết Giáp Ngọ 2014 với chủ đề “Xuân đoàn tụ”. |
Mục đích mà chương trình hướng đến ngay từ buổi ban đầu thành lập là làm sao xây dựng một chương trình phát thanh lắng đọng, khơi gợi tình yêu quê hương xứ sở của người xa quê, giúp kiều bào gần lại với quê hương hơn, đồng thời tăng cường quảng bá hình ảnh, đất nước, văn hóa và con người Việt Nam ở nước ngoài.
 Những nhà báo gắn bó lâu năm ở phòng Việt kiều cho đến ngày nghỉ hưu. Từ trái qua: nhà báo Xuân Tân, Thụy Chóng, Anh Trang, Huyền Yến và Thái Thuyên. Nguồn ảnh: Huyền Yến. |
Phát sóng hàng ngày với thời lượng 60 phút một chương trình, phát sóng ngắn, sóng trung ra nước ngoài với nhiều múi giờ khác nhau, phục vụ kiều bào và bạn bè quốc tế ở hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, chương trình giúp bà con cập nhật thông tin về tình hình đât nước, hoạt động của kiều bào trên thế giới, đặc biệt là những chính sách liên quan đến kiều bào.
 Các phóng viên phòng Việt kiều hiện nay. |
Gần 20 tiết mục trong chương trình đã chuyển tải nhu cầu thông tin hai chiều giữa kiều bào và thân nhân sống trong nước, giúp bà con tiếp nhận nhiều thông tin về sự phát triển của đất nước qua những thông tin về chính trị, kinh tế, xã hội của nước nhà.
 Đại diên Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Ban Đối ngoại, phóng viên phòng Việt kiều và một số kiều bào tham dự buổi giao lưu đón Xuân Quý Mùi 2003 tại
Đài TNVN, 45 Bà Triệu, Hà Nội. Nguồn ảnh: Huyền Yến. |
“Câu chuyện với người xa quê”, một tiết mục đinh của chương trình Việt kiều, sử dụng nhiều hình thức truyền tải khác nhau. Có thể là “thư gửi bạn phương xa” gửi một người thân đích thực đang sống ở nước ngoài, hay là lá thư mang tính ước lệ về nỗi niềm “riêng - chung” mà người dân Việt Nam cùng chung mối quan tâm, hoặc bài bình luận sắc bén về một chủ đề, đề tài thời sự ở trong nước, mượn chuyện nhỏ để luận bàn chuyện lớn. Hiện nay, tiết mục phần lớn do chính tác giả là phóng viên của chương trình thể hiện càng làm tăng tính thuyết phục trong nội dung mà tác giả muốn đề cập.
Tiết mục “Người Việt muôn phương” cung cấp nội dung cụ thể, sáng rõ về hoạt động của người Việt sống xa Tổ quốc bằng việc tập trung vào tâm tư, tình cảm, cuộc sống, kinh doanh, học tập, làm việc của người Việt Nam ở nước ngoài. Tiết mục “Tiếng quê hương với người xa xứ” có những bài bình về chữ nghĩa, nhằm giới thiệu nét đẹp trong ngôn ngữ tiếng Việt thông qua các câu ca dao, tục ngữ, phương ngôn xuất hiện trong cuộc sống hàng ngày, qua nhiều thế hệ vẫn vẹn nguyên sự trong sáng của tiếng Việt. Tạp chí văn nghệ đề cập các khía cạnh của đời sống văn nghệ trong nước và nước ngoài với nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau.
 Gặp gỡ giao lưu cùng kiều bào nhân dịp xuân Quý Mùi 2003 tại hội trường Ban Đối ngoại, Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), 45 Bà Triệu, Hà Nội. Nguồn ảnh: Huyền Yến. |
Tận tụy, nhiệt huyết với công việc, các phóng viên, biên tập viên của chương trình Việt kiều luôn nhận được tình cảm ấm nồng của bà con kiều bào dành cho. Vào mỗi dịp Tết đến xuân về, bà con kiều bào hay ghé thăm, động viên anh chị em chương trình; tham gia các buổi gặp mặt, giao lưu với VOV bày tỏ nỗi niềm nhớ Tết, nhớ quê hương.
 Ngày 08/07/2020, Ban Đối ngoại, Đài Tiếng nói Việt Nam tổ chức buổi tọa đàm trực tuyến “Kết nối kiều bào trong phòng chống dịch Covid-19” với 9 điểm cầu trên thế giới. |
Từ nhịp cầu chương trình phát thanh Dành cho đồng bào Việt Nam ở xa Tổ quốc, ranh giới về khoảng cách và không gian giữa trong nước và ngoài nước đang dần được xóa nhòa. Tận dụng phát huy sự phát triển của công nghệ truyền thông, chương trình Việt kiều được đăng tải lên trang thông tin điện tử vovworld.vn vào năm 2012 tạo điều kiện cho cộng đồng người Việt ở nước ngoài không chỉ nghe đài qua radio mà có thể nghe trực tuyến trên internet, nhanh chóng và tiện lợi. Các cuộc phỏng vấn, tọa đàm của phóng viên chương trình được thực hiện ngày một theo hướng hiện đại cùng một lúc nối cầu với nhiều quốc gia trên thế giới. Nhờ mạng Internet, chương trình đã đến được những vùng xa nhất mà các phương tiện phát sóng không thể nào với tới được.
 Nhà báo Hoàng Hướng, Trưởng phòng Việt Kiều, Ban Đối ngoại, Đài Tiếng nói Việt Nam được tặng bằng khen của Bộ Ngoại giao vì có thành tích xuất sắc trong công tác người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2016-2020 |
Nhiều phóng sự, phỏng vấn, chương trình phát thanh của các phóng viên phòng Việt kiều được giải thưởng cao trong các cuộc thi báo chí như: Giải báo chí quốc gia, Giải báo chí Vì sự nghiệp Đại đoàn kết toàn dân tộc, Giải báo chí toàn quốc về Thông tin đối ngoại, Liên hoan phát thanh toàn quốc, Giải Tiếng nói Việt Nam,… và nhiều bằng khen, giấy khen của các Bộ, Ban, ngành, địa phương.
 Phóng viên Phòng Việt kiều, Thư ký biên tập, tiếng Pháp, ASEAN 2 của VOV5 nhận giải thưởng toàn quốc về Thông tin đối ngoại năm 2018. |
Đổi mới không gian thông tin, tuyên truyền đối với người Việt Nam ở nước ngoài theo hướng nâng cao tính đa dạng nhằm tạo được sức thu hút của khán, thính giả trong thời đại kỷ nguyên số đang là bước đi của chương trình Việt kiều để chương trình tiếp tục là nhịp cầu tin yêu, bền vững nối cội nguồn nước Việt với đồng bào xa quê ở nhiều quốc gia trên thế giới.