Từ vài năm trở lại đây, văn chương Đài Loan (Trung Quốc) cho thấy sự trở mình mạnh mẽ ở Việt Nam qua những cái tên như Kevin Chen, Ngô Minh Ích hay Bạch Tiên Dũng. Những tác phẩm của họ không chỉ thu hút bởi không khí văn hóa đặc thù, mà còn là lời phản tỉnh sắc bén về xã hội

Mới đây, độc giả Việt lại có thêm một cái tên đầy triển vọng: Đường Phúc Duệ với cuốn tiểu thuyết trinh thám pháp lý Bóng đêm Bát Xích Môn - Án mạng cảng cá. Tác phẩm đã gây tiếng vang lớn trong nền văn học Đài Loan và nhận được hàng loạt giải thưởng danh giá: Giải thưởng Văn học Đài Loan năm 2022 (hạng mục Tác giả trẻ), Giải thưởng Kim Đỉnh năm 2022 (hạng mục Tác phẩm văn học), Giải thưởng Triển lãm Sách Quốc tế Đài Bắc năm 2023 (hạng mục Tiểu thuyết).

Một vụ án đơn giản - Một vùng tối phức tạp

Mở đầu tác phẩm là một vụ án giết người tưởng chừng rõ như ban ngày: một lao động nhập cư giết chết cả 3 người trong gia đình thuyền trưởng tàu cá Bình Xuân 16. Hung thủ nhanh chóng bị bắt cùng bằng chứng rõ ràng, nhưng càng đi sâu, những lớp sương mù của vụ án càng dày đặc.

Phía sau một hình phạt tử hình đơn thuần là toàn bộ dây thần kinh nhạy cảm của ngành ngư nghiệp Đài Loan bị động chạm, kéo theo đó là cả một guồng máy quyền lực và chính trị chằng chịt.

Đồng Bảo Câu là một luật sư công người dân tộc thiểu số đã quyết định quay lại mảnh đất Bát Xích Môn, nơi mình từng lớn lên và muốn chạy trốn mãi mãi để tìm ra chân tướng vụ việc.  Xuyên suốt cuốn sách là hành trình ông vượt qua rào cản ngôn ngữ, sắc tộc, thân phận để tìm ra sự thật và trên hết là giành giật lấy quyền được sống cho bị cáo trong một xã hội nơi gần như mặc định rằng kẻ đó phải chết.

Dưới vỏ bọc một vụ án hình sự, Bóng đêm Bát Xích Môn - Án mạng cảng cá là một tiểu thuyết sâu sắc về các vấn đề xã hội phức tạp được đan cài chặt chẽ vào kết cấu truyện: Tình trạng ngược đãi lao động trên các tàu cá: họ bị bóc lột sức lao động, sống trong điều kiện tồi tàn và gần như không có quyền được lên tiếng. Hệ thống rửa cá và buôn lậu dưới vỏ bọc hợp pháp: một mắt xích kinh tế ngầm liên quan đến đội tàu xa bờ lớn nhất thế giới, được bảo kê bởi các nhóm lợi ích lớn. Nạn buôn người và khai man nhân lực, lách luật để duy trì hoạt động đánh bắt toàn cầu với chi phí nhân công rẻ mạt...vv...và vv.

Tất cả những lớp lang đó đã hợp thành một bức tranh xám xịt và đáng suy ngẫm về mặt trái của việc phát triển kinh tế biển, về những số phận không tiếng nói và những quyết định sinh tử bị điều khiển bởi quyền lực chứ không phải lẽ phải.

Bước lên màn ảnh nhỏ

Dù bắt đầu từ một vụ án mạng nhưng Bóng Đêm Bát Xích Môn – Án Mạng Cảng Cá không chỉ là hành trình phá án, mà là nơi Đồng Bảo Câu đối diện với chính mình: với nỗi sợ, với quá khứ bị chối bỏ, với định kiến đã ăn sâu từ thời thơ ấu. Trong suốt cuộc điều tra, bên cạnh việc tìm kiếm sự thật bên ngoài, anh còn phải lật lại từng lớp ký ức và ám ảnh cá nhân, chạm mặt với chính cộng đồng từng làm tổn thương mình và cũng là nơi bản thân căm ghét nhất.

Câu chuyện vì thế không chỉ đề cập đến bất công xã hội hay pháp lý, mà còn là sự đau đáu về quyền được thấu hiểu, quyền được cứu rỗi dù là ai và kể cả với người phạm tội. Bóng tối ở Bát Xích Môn không chỉ nằm ở cảng cá mù sương hay những phi vụ bất hợp pháp, mà nằm trong chính cái nhìn của con người với nhau, trong những niềm tin mù quáng rằng trừng phạt là cách duy nhất để lấy lại cân bằng.

Đường Phúc Duệ đã viết nên một tiểu thuyết mà mỗi nhân vật đều là một mảnh đời giằng xé, nơi công lý không chỉ là phán quyết, mà là câu hỏi để thử lòng người đọc: Nếu là bạn, bạn sẽ ủng hộ phía nào?

Sau thành công vang dội của tiểu thuyết, Bóng đêm Bát Xích Môn – Án mạng cảng cá đã được chuyển thể thành phim truyền hình.

Bộ phim tái hiện chân thực không khí u ám và những vấn đề xã hội nhức nhối mà cuốn sách đề cập. Với sự tham gia của dàn diễn viên thực lực và kịch bản chặt chẽ, bộ phim đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ giới phê bình và khán giả, đồng thời thu hút sự quan tâm rộng rãi trên nền tảng Netflix.

Tác giả Đường Phúc Duệ xuất thân thạc sĩ Luật, sau 5 năm hành nghề luật sư anh chuyển hướng sang lĩnh vực sáng tác nghệ thuật, theo học chuyên ngành đạo diễn phim tại Học viện Nghệ thuật California (CalArts). Dựa trên kiến thức luật học và kinh nghiệm tố tụng, kết hợp cùng tư duy điện ảnh bài bản, anh có xu hướng đào sâu khắc họa những nan đề xã hội cùng những thách thức nhân tính mà con người phải đối mặt dưới hệ thống pháp luật hiện đại.