Công nghệ thông tin (IT) đang đóng vai trò quan trọng trong chiến lược tăng trưởng của kinh tế toàn cầu, đặc biệt tại các nước phát triển như Nhật Bản. Những năm gần đây, đất nước Mặt trời mọc đang đối mặt với sự thiếu hụt về nhân lực trong lĩnh vực này. Chính phủ Nhật đang có những giải pháp nhằm thúc đẩy thu hút nhân tài CNTT, nhất là ở châu Á. Vì thế, đây chính cơ hội cho các kỹ sư IT cũng như các doanh nghiệp Việt Nam vươn ra biển lớn.
Sau thời gian học tập và làm việc, trải nghiệm ở các công ty IT Nhật Bản, chàng trai Nguyễn Hữu Linh quyết định trở về Việt Nam phát triển sự nghiệp. Hiện anh là Giám đốc điều hành (CEO) công ty công nghệ Beetsoft với hơn 150 nhân viên, khách hàng tại nhiều quốc gia. Beetsoft còn là một trong những doanh nghiệp Việt làm ăn khá tốt tại Nhật Bản.
 Công ty Beetsoft của CEO Hữu Linh đạt giải Sao Khuê về đơn vị có dịch vụ gia công xuất khẩu tốt nhất. Ảnh Hữu Linh |
Tại một diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm, kỹ năng cho các sinh viên ngành công nghệ thông tin muốn ra nước ngoài làm việc, Hữu Linh cho biết chưa bao giờ cơ hội cho kỹ sư Việt quan tâm đến môi trường khoa học tại Nhật lại rộng mở như hiện nay:
“Nhật Bản đang thiếu hụt rất lớn nguồn nhân lực về công nghệ chất lượng cao. Hiện nước này thiếu khoảng 100 nghìn người và theo ước tính đến năm 2020, sẽ thiếu hơn 230 nghìn kỹ sư công nghệ thông tin. Đây hẳn là cơ hội rất tốt cho các kỹ sư công nghệ thông tin tại Việt Nam. Mỗi năm, chúng ta có hơn 50 nghìn kỹ sư tốt nghiệp, giả sử tất cả đều sang Nhật thì vẫn thiếu. Hiện có 3 đối tác quốc tế lớn đang cung cấp cho Nhật Bản nguồn lực kỹ sư công nghệ đứng đầu là Ấn Độ, Việt Nam đứng thứ 2, rồi mới là Trung Quốc”.
Nhiều năm làm việc với đối tác Nhật Bản, CEO Hữu Linh khẳng định, với lực lượng kỹ sư có tay nghề, nền kinh tế phát triển nhanh, mối quan hệ tốt với Nhật Bản, Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu về nhân lực công nghệ thông tin của Nhật Bản. Từ năm 2014, Việt Nam là đối tác lớn thứ 2 của Nhật Bản về gia công phần mềm và dịch vụ. Hiện có trên 10 doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đầu tư mở công ty hoặc chi nhánh tại Nhật Bản và 80% hợp tác Việt Nam- Nhật Bản là mảng CNTT:
“Phải nói rằng, kỹ sư IT Việt Nam rất giỏi, chỉ có điều họ chưa có nhiều cơ hội để thể hiện. Tiếc là những dự án đưa sang Việt Nam làm chủ yếu chỉ là giai đoạn coding hoặc lập trình cấp thấp.Khi làm ở Nhật tôi thấy rằng, các IT Việt được đánh giá khá cao bởi khả năng, chuyên môn và đặc biệt có nền văn hóa tương đồng. Sự cần cù, chăm chỉ của người Việt cũng rất hợp với người Nhật.”
 Tuyển dụng Nhân tài IT đi Nhật” – Global IT Talent” |
Nhận thấy tiềm năng của thị trường Nhật Bản đối với kỹ sư CNTT Việt, Nguyễn Xuân Phong, chuyên gia hàng đầu về trí tuệ nhân tạo của tập đoàn công nghệ Hitachi, Nhật Bản thường xuyên về Việt Nam, với mong muốn kết nối, chia sẻ, hợp tác nhằm giúp các doanh nghiệp Việt và IT Việt sang Nhật làm việc.“Ở Nhật đang khan hiếm nguồn lao động về công nghệ cao, đặc biệt là công nghệ thông tin, do tình trạng già hóa dân số. Để thu hút nguồn lực này, Chính phủ Nhật Bản có nhiều đãi ngộ đặc biệt cho những người có chuyên môn cao,, chẳng hạn như ưu đãi visa, cho phép đưa gia đình sang. Hiện giờ làn sóng cho kỹ sư Việt Nam sang Nhật phát triển nghề nghiệp và quay lại phục vụ đất nước là rất lớn. Công ty công nghệ FPT của Việt Nam là một ví dụ, đang làm rất nhiều việc với thị trường Nhật”. Xuân Phong cho biết,
 Nguyễn Xuân Phong, chuyên gia AI của tập đoàn Hitachi tại một buổi thuyết trình truyền cảm hứng cho các bạn trẻ IT |
Tuy vậy, để được làm việc trong việc trong một môi trường hiện đại, với những đãi ngộ tốt, mức lương cao thì các doanh nghiệp Nhật Bản lại vô cùng khắt khe khi tuyển dụng nhân lực, đặc biệt là đối với các kỹ sư IT trẻ.
Với kinh nghiệm xương máu, lời khuyên của CEO Hữu Linh dành cho các kỹ sư trẻ là dù làm gì cũng cần phải chuẩn bị cho mình một hành trang kiến thức và vốn sống thật tốt trước khi quyết định ra nước ngoài làm việc:“Điều quan trọng là các bạn phải xác định cho mình một mục tiêu rõ ràng và kế hoạch cụ thể cho từng giai đoạn. Khi làm việc ở nước ngoài,các bạn không nên áp đặt suy nghĩ của người Việt vào một nền một văn hóa khác mà phải mở mang đầu óc, tìm hiểu xem người dân nước đó suy nghĩ và làm việc như thế nào. Có thể không cần phải làm đúng như họ nhưng với sự linh hoạt và ưu thế của mình, các bạn có thể kết hợp giao lưu văn hóa với họ trong công việc. Thường xuyên rèn luyện kỹ năng mềm đặc biệt là sức khỏe sẽ giúp giá trị bản thân các bạn được nâng lên.’
 Mức lương cho IT Việt làm việc tại Nhật rất cao nhưng đòi hỏi nhiều yếu tố về sức khỏe, trình độ chuyên môn và nhiều kỹ năng sống khác.- Talenta |
Còn theo bạn Kiều Mỹ Linh, giảng viên tiếng Nhật của công ty Talenta thì ngoài chuyên môn thật tốt, các kỹ sư IT muốn làm việc ở Đất nước Mặt trời mọc phải có vốn tiếng Nhật ít nhất là đủ giao tiếp trong cuộc sống. Hợp tác cùng đối tác Nhật Bản, Talenta đang là địa chỉ học tiếng Nhật hiệu quả cho các kỹ sư Việt chuyên ngành IT.
Kiều Linh chia sẻ: “Chúng tôi luôn đặt ra những yêu cầu, cũng như những tình huống khách hàng để học viên học cách xử lý hoặc cho họ phỏng vấn trực tiếp với các đối tác Nhật xem họ thấy ổn chưa và cần phải cải thiện cái gì, qua đó giúp họ định hướng tốt hơn. Tôi nghĩ là, mình không chỉ đưa người sang Nhật để làm việc mà đây là cách đào tạo nhân lực có chuyên ngành và chất lượng. Khi trở về, lao động của mình tốt lên thì xã hội cũng sẽ tốt lên. Có như vậy thì vấn đề xuất khẩu lao động Việt ra nước ngoài mới coi là có hiệu quả.”
Mọi con đường đều có thể dẫn đến thành công nhưng trên con đường thành công chắc chắn không có dấu chân của kẻ lười biếng. Nhật Bản không phải là vùng đất hứa, càng không có sẵn thành quả cho những ai chỉ biết lượm nhặt, mà là nơi có sự chăm chỉ của những người chiến thắng.