Tết đến xuân về, những khách sành chơi nhất không thể không biết đến đào thất thốn. Loại đào này thường chỉ cao 7 thốn (hơn 1 mét), dáng nhỏ nhắn nhưng lại được coi như “vương hậu” của các loài hoa đào, được săn lùng với giá vài chục đến vài trăm triệu.
Tết đến xuân về, người dân Hà thành lại nô nức đổ về làng đào Nhật Tân (Tây Hồ, Hà Nội) để sắm cho được một cành đào ưng ý trưng trong nhà, với mong ước một năm mới may mắn, bình an.
Đào phai, đào bích ở Nhật Tân đã đẹp, nhưng với những người sành chơi, đẹp hơn cả phải là đào thất thốn - loài hoa vương giả, được coi như "vương hậu" của các loài hoa đào.
Giống như tên gọi, đào thất thốn chỉ cao 7 thốn (hơn 1 mét), dáng nhỏ nhắn, không to như đào thế, đào rừng, nhưng lại mang nét cổ kính, phong trần nhưng rất đỗi kiêu sa.
Hoa đào có màu đỏ thẫm, cánh dày, mỗi lớp hoa có 7 cánh.
Màu đỏ của đào thất thốn khác so với tất cả các loại đào khác. Các nghệ nhân làng Nhật Tân thường ví màu đỏ này như tiết dê, chỉ cần 1 bông nở, đã sáng bừng cả không gian xuân.
Đào thất thốn không chỉ trổ hoa từ các cành, nhánh, mà ngay từ thân, gốc cây xù xì, cũng đơm hoa. Có khi, hoa ra ngay từ gốc cây sát với mặt đất.
Thân đào xù xì, già cỗi, nhưng đến cuối đông, đầu xuân, lại nảy lên những mầm xanh, chồi lá, đơm hoa đầy sức sống.
Nghệ nhân Lê Hàm (Nhật Tân, Hà Nội) một trong những người còn lưu giữ được nghề trồng đào thất thốn cho biết, để có một cây đào đẹp, có khi mất đến chục, đến vài chục năm để trồng, tạo thế...
Đào quý, khó trồng, nên lâu nay, các chủ vườn chỉ cho thuê dịp Tết chứ không bán đứt. Giá thuê ít cũng gần chục triệu mỗi gốc, những gốc đào già, quý hiếm, giá thuê vài ngày Tết lên đến vài chục triệu đồng.
Một gốc đào cổ tại vườn của nghệ nhân Lê Hàm (Nhật Tân, Tây Hồ, Hà Nội).
Giá đào thất thốn đắt không chỉ bởi độ quý hiếm, vẻ đẹp của cây, mà còn bởi sự công phu trong cách trồng đào. Để hoa nở đúng dịp Tết, nghệ nhân Lê Hàm phải làm phòng kín có điều hòa để cây.
Đất trồng đào cũng phải là đất thịt được đánh lên, phơi nỏ nắng, để đất hết chua. Nước tưới đào cũng phải là thứ nước sạch, có vậy cây và hoa mới đẹp, tao nhã.
Nghệ nhân Lê Hàm cho biết, năm 2021, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, sức mua hoa, cây cảnh của người dân giảm, xong với những giống đào quý như thất thốn vẫn đông khách đặt thuê. Có hơn 100 gốc đào phục vụ người chơi thuê Tết, đến nay đã có hơn 80 gốc có khách đặt trước.
Từ nhiều năm nay, mỗi dịp Tết, vợ chồng bà Hoàng Thị Nga (Tây Hồ, Hà Nội) lại đi tìm cho được 1 gốc đào thất thốn đẹp về bày trong nhà. Bà Ngan quan niệm: "Màu đỏ của hoa đào tượng trưng cho hơi ấm mùa xuân, sự may mắn, bình an. Đặc biệt là đào thất thốn, mang nét đẹp riêng, hoa đào nở từng bông, cánh dày, thắm. Chỉ cần một gốc đào thất thốn nhỏ trong nhà, nhưng cũng đủ đẹp, mang đến sắc xuân cho gia đình ngày Tết".