Từ ngày 01 - 11/12, tại Hà Nội, Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, Bộ Khoa học và Công nghệ, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan của Việt Nam làm việc với Đoàn công tác của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) do ông Eric Mathet, Trưởng bộ phận Phát triển cơ sở hạ tầng hạt nhân của IAEA làm Trưởng đoàn, để đánh giá toàn diện cơ sở hạ tầng điện hạt nhân quốc gia (Integrated Nuclear Infrastructure Review Mission – INIR Mission).

Nơi được chọn xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 tại xã Phước Dinh. Ảnh: TTXVN

Theo kết luận của đoàn công tác, Việt Nam đã có những bước tiến lớn để khởi động lại và đẩy nhanh tiến độ thực hiện Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận cũng như phát triển cơ sở hạ tầng cần thiết. Trong đó, năm 2025, Việt Nam đã ban hành Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) và thông qua các cơ chế đặc thù để tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai dự án điện hạt nhân.

Nhóm chuyên gia ghi nhận 2 thực tiễn tốt (good practice) của Việt Nam có thể trở thành kinh nghiệm cho các quốc gia đang phát triển điện hạt nhân. Thứ nhất, Quốc hội thông qua Nghị quyết 189/2025/QH15 thể hiện cam kết chính trị mạnh mẽ đối với chương trình điện hạt nhân, đồng thời thiết lập cơ chế đặc thù giúp đơn giản hóa thủ tục đầu tư, đẩy nhanh giải phóng mặt bằng, mở rộng khả năng huy động vốn và lựa chọn nhà thầu, cũng như tăng cường phối hợp giữa các bộ, ngành và địa phương.

Đây là thông lệ mà IAEA xem là yếu tố quyết định bảo đảm tiến độ và tính bền vững của chương trình. Thứ 2, Việt Nam đã tận dụng hiệu quả kinh nghiệm và mạng lưới quan trắc môi trường hiện có để phục vụ quá trình chuẩn bị dự án điện hạt nhân. Đây là thực tiễn IAEA khuyến nghị vì giúp nâng cao chất lượng đánh giá môi trường, tăng tính minh bạch và giảm thời gian chuẩn bị dự án. Hai thực tiễn này cho thấy Việt Nam đang tiếp cận chương trình điện hạt nhân theo hướng bài bản, phù hợp chuẩn mực quốc tế và thể hiện quyết tâm triển khai có trách nhiệm, hiệu quả.

Dự kiến, trong Quý I/2026, IAEA và Việt Nam sẽ phối hợp hoàn thiện dự thảo báo cáo INIR và trong Quý II/2026, IAEA sẽ gửi báo cáo chính thức tới Chính phủ Việt Nam sau khi hoàn tất các thủ tục cần thiết.