Hình thành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là sự hội tụ của cả điều kiện cần và điều kiện đủ. Trong đó, điều kiện cần đang đặt ra bức thiết, là sớm có một thiết chế phục vụ tập trung huy động các nguồn lực tài chính lớn và dài hạn, nhất là từ quốc tế, cho các mục tiêu phát triển chiến lược của Việt Nam trong thời gian tới, là tăng trưởng xanh, chuyển đổi số và phát triển hạ tầng.
Nghe âm thanh tại đây:
Chính phủ đã đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt ít nhất 8% trong năm nay, phấn đấu đạt mức 2 con số trong những năm tiếp theo, tạo tiền đề cho những bước đột phá trong giai đoạn tới và xây dựng nền kinh tế vững mạnh.
Để thực hiện được mục tiêu đó, yêu cầu cần một nguồn vốn trung và dài hạ rất lớn để đầu tư, trước mắt là cho các dự án hạ tầng trọng điểm, như đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Do vậy, việc hình thành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là yêu cầu cấp thiết đặt ra. Đồng thời, mô hình này còn có thể cung cấp nhiều dịch vụ tài chính hỗ trợ phát triển bức phá cho một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam, khi kim ngạch xuất, nhập khẩu gần 800 tỷ USD, tức là gần gấp đôi quy mô GDP.
 Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình giới thiệu về vai trò và ý nghĩa của Trung tâm tài chính quốc tế tại phiên họp của Quốc hội, sáng 11/6/2025. (Ảnh: DUY LINH) |
Chuyên gia kinh tế Trần Hoàng Ngân nhận định: "Việt Nam chúng ta có nhiều thế mạnh về nông nghiệp, nhiều mặt hàng hiện nay về nông sản đứng đầu thế giới, nhưng giá cả không phải do chúng ta quyết định. Nếu như chúng ta có thị trường này, chúng ta lập ra một số sàn giao dịch hàng hoá, thì tôi nghĩ nó sẽ góp phần giúp sản phẩm nông nghiệp của chúng ta có vị thế, làm chủ giá cả trên thị trường quốc tế".
Đặc biệt, trong xu thế phát triển hiện nay, Việt Nam muốn thực hiện mục tiêu chiến lược là tăng trưởng xanh, chuyển đổi số để chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiệu quả và bền vững hơn, đòi hỏi số vốn đầu tư rất lớn. Trong khi đó, mặc dù được khởi động từ năm 2017, nhưng đến thời điểm này, dư nợ tín dụng xanh của Việt Nam mới chỉ đạt 4% tổng dư nợ của nền kinh tế. Bởi lẽ, các ngân hàng cũng là doanh nghiệp, cần quản trị rủi ro khoản vay, nên có nhiều hạn chế khi tiếp cận các dự án khởi nghiệp – startup, nhất là trong lĩnh vực đổi mới, sáng tạo, phát triển công nghệ mới, tức là những dự án khó định hình rõ kết quả.
Ông Phạm Như Ánh, Tổng Giám đốc Ngân hàng Quân đội thẳng thắn chia sẻ: “Đối với ngân hàng, cho vay phải quản trị được rủi ro, tất cả khách hàng startup, khách hàng cá nhân tiếp cận tài chính khó. Khách hàng phải có kế hoạch kinh tế tốt, có hiệu quả, minh bạch tài chính thì ngân hàng mới tiếp cận và cho vay được với chi phí vốn hợp lý, đảm bảo an toàn cho ngân hàng và đảm bảo doanh nghiệp công nghệ startup tiếp cận được vốn”.
Thực tế thông lệ quốc tế, các doanh nghiệp khởi nghiệp – startup, nhất là trong lĩnh vực đổi mới, sáng tạo, phát triển công nghệ “xanh và số”, đều phải gọi vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm, các nhà đầu tư thiên thần. Các “Shark Tank” này lại thường đặt trụ sở ở các Trung tâm tài chính quốc tế.
Chuyên gia tài chính – ngân hàng Cấn Văn Lực nhấn mạnh, cần hình thành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, để cung cấp các dịch vụ tài chính thúc đẩy phát triển các mô hình kinh tế mới: “Hiện nay, mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hòan, kinh tế số, cơ chế thử nghiệm…. của chúng ta chưa có gì cả nên những mô hình kinh tế mới chúng ta mất cơ hội. Chúng tôi bàn với Tp.HCM về vấn đề Fintech, muốn làm cho Trung tâm Tài chính quốc tế không có cơ chế thử nghiệm để làm. Còn vấn đề danh mục xanh thì cũng chưa có, rất sốt ruột. Đó là khung pháp lý mới cho các vấn đề kinh tế mới của chúng ta, hiện vẫn chưa có”.
Bước tiến mới đáng chú ý là Chính phủ đã xác định rõ nét hơn về mô hình Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Thông tin tại nghị trường Quốc hội vào giữa tuần này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết về hướng phát triển Trung tâm tài chính quốc tế đặt tại thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng: "Thành phố Hồ Chí Minh sẽ phát triển thị trường vốn, phát triển hệ thống ngân hàng, sản phẩm thị trường tiền tệ, phát triển cơ chế thử nghiệm sandbox về fintech, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính. Thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng giao dịch mới, phát triển thị trường hàng hoá, xây dựng sàn giao dịch hàng hoá, hàng hóa phái sinh… Tại Đà Nẵng sẽ phát triển tài chính xanh, tài chính thương mại phục vụ doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, các hoạt động thương mại xuyên biên giới, gắn với khu thương mại tự do, thử nghiệm có kiểm soát các mô hình mới như tài sản số, tiền số, phát triển các startup cung cấp các giải pháp tài chính phục vụ tiêu dùng, du lịch…”.
Những năm gần đây, thành phố Hồ Chí Minh đã được đưa vào xếp hạng trong danh sách chính thức các trung tâm tài chính mới nổi toàn cầu, còn thành phố Đà Nẵng cũng đang nổi lên như là một trung tâm công nghệ, tài chính cấp vùng đầy tiềm năng. Như vậy, việc hình thành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam đã hội tụ những điều kiện cần, nên nhiệm vụ của Việt Nam lúc này là sớm định hình rõ những điều kiện đủ, là những thiết chế đủ sức hấp dẫn và thu hút được các định chế tài chính lớn, các quỹ đầu tư mạo hiểm, các nhà đầu tư thiên thần đến “định cư” ở Việt Nam và giúp Việt Nam phát triển đột phá trong thời gian tới.