Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Chuyến đi đã thành công trên hai phương diện. Thứ nhất, chuyến đi khẳng định sự quan tâm của Đảng và Nhà nước ta đối với kiều bào đặc biệt là kiều bào Mỹ. Ở Mỹ, có hơn hai triệu kiều bào sinh sống, chiếm gần một nửa số kiều bào sinh sống ở nước ngoài. Đây là một cộng đồng đông, đa dạng. Còn cộng đồng người Việt ở Bắc Mỹ là cộng đồng người Việt trẻ.


Kết quả thứ hai của chuyến đi là chúng tôi có cách tiếp cận thực tế qua việc gặp gỡ đại diện nhiều thành phần trong cộng đồng người Việt, từ các nhà khoa học, doanh nhân đến sinh viên, các thành phần tôn giáo, hội đoàn. Qua tiếp xúc, chúng tôi có một bức tranh tổng thể về tình hình đời sống của bà con kiều bào. Có hàng trăm ý kiến cụ thể của bà con trên các lĩnh vực với mục tiêu làm sao phục vụ cho sự phát triển cộng đồng người Việt ở Mỹ. Việc lắng nghe, tổng hợp ý kiến của bà con giúp chúng tôi xây dựng được kiến nghị chính sách, triển khai việc hỗ trợ cho cộng đồng của chúng ta, nhất là cộng đồng ở Bắc Mỹ.


Phóng viên: Trong chuyến đi này, bà con kiều bào cũng đã bày tỏ nhiều tâm tư, nguyện vọng. Theo thứ trưởng, những tâm tư, nguyện vọng gì của kiều bào đáng được lưu ý?


Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Cảm nhận đầu tiên của chúng tôi qua chuyến đi là sự thành đạt của cộng đồng người Việt ở Bắc Mỹ trên mọi phương diện. Tuy là cộng đồng trẻ nhưng hầu hết bà con có cuộc sống ổn định. Thứ hai, thế hệ trẻ kiều bào sinh ra tại Bắc Mỹ đều phát triển tốt. Đây là thế hệ tham gia trong nhiều lĩnh vực. Nhiều cá nhân đã giữ các vị trí quan trọng. Cũng có nhiều triệu phú người Việt.


Thông qua chuyến đi này, tôi cảm nhận bà con có tấm lòng yêu nước sâu sắc. Bà con đều quan tâm làm sao để đất nước chúng ta phát triển; quan tâm đến tình hình trong nước; vấn đề chủ quyền lãnh thổ. Bà con bày tỏ ý muốn chung tay xây dựng quê hương; xây dựng mối quan hệ song phương Việt Nam – Hoa Kỳ để từ đó góp phần nâng cao vị thế của đất nước.


Mặt khác, bà con cũng có nhiều khuyến nghị về chính sách cần quan tâm. Thứ nhất là làm sao duy trì và bảo tồn được nét văn hóa Việt cho thế hệ trẻ sinh ra tại nước ngoài, trong đó đặc biệt là giữ gìn tiếng Việt cho người gốc Việt. Đi thăm nhiều lớp học dạy tiếng Việt cho con em người Việt, chúng tôi nhận thấy còn nhiều việc phải làm như: hỗ trợ sách giáo khoa, thiết bị dạy học cho giáo viên…


Bà con kiều bào cũng có nhu cầu muốn tiếp cận thông tin ở trong nước; mong muốn có nhiều đoàn nghệ thuật sang biểu diễn phục vụ bà con, giúp bà con vơi đi nỗi nhớ nhà. Ngoài ra, do Bắc Mỹ ở bên kia bán cầu nên các kênh thông tin của chúng ta đến với bà con còn khá khó khăn. Bà con có mong muốn có thể tiếp cận được thông tin trong nước nhanh và trực tiếp hơn thông qua các kênh truyền hình của Việt Nam.


Bà con cũng đề nghị một số chính sách của Nhà nước đối với cộng đồng người Việt ở nước ngoài cần được duy trì và phát triển hơn nữa. Chẳng hạn, các vấn đề về quốc tịch, mua bán nhà cửa…, làm sao để thế hệ trẻ có cơ hội về đất nước học tập và tham gia vào nhiều sự kiện ở trong nước. Từ những ý kiến cụ thể trên, chúng tôi có thể có những khuyến nghị chính sách sát với tâm tư nguyện vọng của bà con kiều bào hơn.


Phóng viên: Trong các buổi gặp gỡ với bà con kiều bào ở Bắc Mỹ, thứ trưởng cũng đã có những cuộc nói chuyện cởi mở với những người còn có ý kiến khác về đất nước?


Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Chúng tôi đã gặp và đối thoại với nhiều người Việt còn có định kiến, tư tưởng chống đối. Điều mà tôi ngạc nhiên là chính họ bất ngờ về sự xuất hiện của tôi ở đó. Điều đó cho thấy Nhà nước Việt Nam đã thực sự chìa cánh tay ra với họ. Chúng tôi sang tận nơi, gặp những người chống đối đó để giải thích và khẳng định rằng mặc dù họ còn có những ý kiến khác, còn có cảm nhận mặc cảm thì chúng ta vẫn coi họ là người Việt Nam, là anh em trong nhà. Từ đó, có thể sau này họ sẽ tự nhận thấy họ phải thay đổi. Mà thực tế, trong nhiều năm qua, đã có rất nhiều người thay đổi. Chuyến đi theo chúng tôi đã mang lại hiệu ứng rất tốt.


Chúng tôi còn gặp cả những nhà báo đang làm việc trong các báo ở nước sở  tại. Qua tiếp xúc, chúng tôi thấy, họ rất thiếu thông tin về Việt Nam. Và họ có nhu cầu muốn về tìm hiểu đất nước. Chúng tôi sẵn sàng mời các báo ở Bắc Mỹ về trong nước. Các nhà báo rất vui mừng. Trong năm tới, chúng tôi hi vọng các nhà báo sẽ về nhiều hơn. Khi họ trực tiếp về, tận mắt nhìn thấy sự thay đổi của quê hương, chính sách của đất nước, họ sẽ có những bài báo khách quan hơn.


Trong các cuộc gặp gỡ, tiếp xúc, có bà con kiều bào mong muốn Việt Nam đẩy mạnh hơn nữa quá trình hòa hợp, hòa giải. Chính sách của Việt Nam là mọi người Việt Nam ở nước ngoài đều được khuyến khích, tạo điều kiện trở về thăm quê hương. Những ai về tham gia vào khối đại đoàn kết của dân tộc hoàn toàn được hoan nghênh. Có người 40 năm nay chưa về Việt Nam. Chuyến đến thăm tận nơi của chúng tôi thể hiện sự cởi mở, từ đó tạo cho họ lòng tin và quyết tâm sẽ về quê hương, đất nước.


Phóng viên: Xin cảm ơn Thứ trưởng.