Hungary là một trong số những nước đón nhận người Việt lánh nạn chiến tranh từ Ukraine. Đại sứ quán Việt Nam tại Hung và cộng đồng người Việt tại nơi này đã thực hiện rốt ráo việc hỗ trợ cộng đồng người Việt từ Ukraine từ những ngày đầu. Phần lớn người Việt từ Ukraine đến Hungary để đi sang các nước Châu Âu khác hoặc về nước. Theo chị Phan Bích Thiện, Chủ tịch Hội Phụ nữ Việt Nam tại Hungary, thành viên Ban hỗ trợ cộng đồng người Việt từ Ukraine, cho biết đến ngày hôm nay còn 30 người Việt đang ở lại Hungary. Tuy nhiên, những ngày trước đó là hàng trăm người.

Sinh viên và cán bộ Đại sứ quán ứng trực ở sân ga để đón người Việt đi tàu đến Budapest.

PV: Chị có thể cho biết những thông tin chung về tình hình hỗ trợ cộng đồng người Việt từ Ukraine qua Hungary như thế nào?

Chị Phan Bích Thiện: Từ khi bắt đầu chiến sự xảy ra ở Ukraine, khi bắt đầu có những người từ Ukraine phải sang các nước lân cận để lánh nạn, thì Đại sứ quán Việt Nam tại Hungary và cộng đồng người Việt tại Hungary vào cuộc rất nhanh.

Mặc dù là chưa có tín hiệu nào cần sự hỗ trợ của bà con từ Ukraine sang Hungary, nhưng ngày 26/2 Đại sứ quán Việt Nam tại Hungary cũng đã tổ chức một cuộc họp với lãnh đạo Hiệp hội người Việt Nam tại Hungary để bàn phương án chuẩn bị hỗ trợ đón bà con. Và Ban hỗ trợ bà con từ Ukraine được hình thành, bao gồm đại diện của Đại sứ quán và đại diện của cộng đồng.

Ngày mùng 1/3 cộng đồng ở Hungary đã đón đoàn người Việt đầu tiên đến Budapest lánh nạn gồm 24 người. Từ hôm đó liên tục các nhóm từ Ukraine tới. Bà con đi bằng các phương tiện khác nhau, có gia đình thì tự lái xe riêng sang. Có nhóm thì đi xe đến biên giới rồi đi tàu từ biên giới về, có nhóm đi qua Moldavia, qua Rumani rồi sang Hungary. Và các đoàn đến liên tục, nhiều khi chúng tôi chỉ nhận được thông tin trước 1 - 2 tiếng, nên trong mấy ngày hôm nay phải cần sự hợp tác điều phối rất nhanh để thu xếp, hỗ trợ cho bà con kịp thời.

Đến thời điểm ngày 9/3 người Việt từ Ukraine sang Hungary được hỗ trợ khoảng 560 người. Trong đó có 340 người về được hỗ trợ về ăn ở còn 220 người thì được hỗ trợ hướng dẫn để mua vé tàu ở sân ga di chuyển tiếp sang các nước khác.

Cộng đồng người Việt từ nhiều nơi tại Hungary ủng hộ, hỗ trợ vật dụng thiết yếu đón người Việt từ Ukraine sang.

PV: Hoạt động hỗ trợ được phối hợp bố trí như thế nào thưa chị?

Chị Phan Bích Thiện: Trong dịp hỗ trợ bà con từ Ukraine sang thì Đại sứ quán cũng như bà con trong cộng đồng hết lòng vì đồng bào. Rất nhiều anh chị, nhiều bà con trong cộng đồng có khả năng gì đều hỗ trợ cái đó. Từ ngày 1/3 khi nhận được tin có đoàn đầu tiên sang thì anh Dương, chị Nụ đã sẵn sàng hỗ trợ luôn nhà vườn cho mọi người. Và các chị em trong Hội Phụ nữ như chị Minh, chị Nhung, chị Mỹ bỏ công bỏ việc để dọn dẹp nấu cơm đón mọi người. Sau đó liên tục các đoàn sang. 

Trong cộng đồng Ban hỗ trợ đồng bào làm việc 24/24 liên lạc qua nhóm Viber chúng tôi liên tục phải xử lý ngay. Ngay sau đó bên Ban Hậu cần: chị Xoa, chị Mỹ, chị Minh, chị Nhung, chị Hiền... mọi người chuẩn bị nấu nướng để phục vụ. Từ ngày 9/3 ngoài chị em bên Hội phụ nữ thì thầy trò chùa Tuệ Giác cũng vào cuộc, phát tâm, cùng nấu nướng cùng mọi người.

Bên cạnh đấy, đồng bào về đến ga thì phải chở về để sắp xếp nơi ở,  thì các anh ở trong cộng đồng sẵn sàng bỏ công việc để giúp đồng bào như anh Bảo, anh Tuấn… Ví dụ 11 h đêm ngày 8/3 có gia đình 3 người đến,  anh Tuấn cũng ra ga để đón mọi người. Có thể nói rất xúc động.

Chuyện xe chuyên chở, có nhiều anh không chỉ chở trong Budapest mà còn giúp mọi người sang tận điện biên giới. Ví dụ như Hội đồng hương Nghi Xuân chỗ anh Báu cũng đón một đoàn 32 người, sau đó thuê xe buýt chở cả nhóm sang đến tận biên giới.

Như hôm có đoàn có cháu nhỏ có 5 tháng tuổi sang, cùng 3 đoàn sang một lúc, chúng tôi về bố trí nơi ở thì thiếu chăn, chiếu đệm. Lúc đấy đã tối rồi, nếu đi mua sắm cũng không thể kịp. Chúng tôi gửi tin nhắn lên nhóm Viber của cộng đồng thì một phút sau là các anh chị đã nhắn liên tục. Anh Chu bảo, bây giờ chỗ anh đã có 7 cái đệm nhưng mà không có xe chuyên chở. Rồi anh Châu bảo: tôi sẽ lo chuyện xe chuyên chở đến, rồi anh Quân, anh Phương...Lúc này không phụ thuộc chuyện hội đoàn nữa, mà đây là những tấm lòng của bà con của toàn cộng đồng, khi thấy bà con mình ở Ukraine sang thì ai có khả năng gì đều sẵn lòng hỗ trợ. Như chị Hương nhắn cho tôi là chị có xe to và nếu có gì thì em cứ điều nhé. Có thể nói là mỗi người trong khả năng của mình làm tất cả cho bà con.

Anh chị em trong cộng đồng đón người Việt từ Ukraine sang.

PV: Một khối lượng công việc lớn trong vòng vài ngày như vậy, hẳn là cũng có nhiều khó khăn đúng không thưa chị?Chị nghĩ điều gì đáng nhớ nhất?

Chị Phan Bích Thiện: Trong việc hỗ trợ bà con có nhiều thuận lợi và cũng có điều khó khăn. Thuận lợi là tấm lòng của bà con người Việt ở Hungary rất đáng trân trọng, mọi người sẵn sàng giúp đỡ. Nhưng cũng có cái khó khăn,  bởi vì bà con mình ở Ukraine sang đi lánh nạn chiến tranh, không thể nào có tổ chức được, nên chuyện về thông tin chúng tôi rất bị động. Bởi vì nhiều khi bà con đi cũng không có internet, cũng không gọi điện ngay cho lãnh sự quán để thông báo cần hỗ trợ. Nhiều khi bà con chỉ cách nửa tiếng nữa đến nơi, lúc đấy mới báo được cho chúng tôi,  thì  cũng có khó khăn để làm sao giải quyết được nhanh.

Nhưng trong Ban hỗ trợ có cả đại sứ quán, từ Đại sứ đến Phó Đại sứ, các nhân viên đại sứ quán, các đại diện cộng đồng cập nhật thường xuyên. Đại sứ Nguyễn Thị Bích Thảo chỉ đạo trực tiếp, lúc nào cũng sát sao tình hình. Bà con sang Đại sứ cũng xuống, đến tận nơi hỏi thăm bà con.

Rồi Lãnh sự Nguyễn Lương Bằng thức thâu đêm để trực đường dây nóng, giải quyết rất nhanh chóng mọi thủ tục giấy tờ cho bà con. Nhiều bà con mình sang đây không có một  giấy tờ gì, lãnh sự Nguyễn Lương Bằng nhiều khi phải làm công văn, rồi bảo lãnh để làm sao có cho bà con giấy tờ lưu hành hợp lệ để bà con có thể tiếp tục được nhập cảnh. Có hôm nhìn thấy lãnh sự Bằng mấy ngày không ngủ, phờ phạc luôn, nhưng bất cứ một đoàn nào sang là hỗ trợ rất kịp thời. Các nhân viên đại sứ quán như bí thư thứ nhất Minh Thảo, cán bộ Thủy... cùng với các bạn sinh viên thường túc trực ở ga để đón mọi người và tùy theo nguyện vọng của mọi người, như giúp mọi người mua vé tàu để di chuyển tiếp luôn hay báo cho Ban hỗ trợ.

Và Ban hỗ trợ làm việc được nhịp nhàng mà hiệu quả một phần nhờ tấm lòng của bà con, nhưng một phần cũng là nhờ sự sát sao của Đại sứ và các cán bộ đại sứ quán. Trong việc hỗ trợ bà con từ Ukraine, tôi rất cảm phục từ Đại sứ đến nhân viên vì đều có sự tận tâm và hết lòng vì bà con.

Và một điều rất cảm động, trong đợt hỗ trợ, bên cạnh những người Việt mình dù sao cũng cùng đồng bào, thì những những người Hungary cũng hết lòng. Có một đoàn 14 người ở biên giới, có trẻ nhỏ, khi ở biên giới chưa biết đi phương tiện nào, thì có một bác người Hung sẵn sàng tự nguyện giúp mọi người đi gần 300 cây số từ biên giới về Budapest. Hoặc là cũng có những người con dâu con rể Hungary của cộng đồng Việt, như vợ anh Kim, dâu Việt nhưng mà là người Hung, cả chục ngày nay nhận đảm nhiệm nhận việc thu dọn quét tước, lo chăn nệm từng đoàn đến từng đoàn đi  Rất là xúc động. Ông xã tôi cũng vậy, hỗ trợ từng việc nhỏ. Có nhữn người bạn Hungary không liên quan gì đến cộng đồng mình, nhưng cũng sẵn sàng giang tay hỗ trợ bà con.

Mọi thành viên trong cộng đồng đều cố gắng giúp vào việc chung hỗ trợ đồng bào, theo khả năng mình có.

Đến ngày hôm nay tất cả bà con có đề nghị hỗ trợ đều nhận được sự hỗ trợ kịp thời và cũng rất là cảm động. Ví dụ như có chị Minh Anh sang cùng đoàn ở Odessa ở đây hai đêm, viết lời cám ơn trên trang Facebook của Cộng đồng là: đoàn chúng em xin chân thành cám ơn Đại sứ quán Việt Nam ở Hungary, Hội phụ nữ, bà con trong cộng đồng đã đón tiếp chúng em rất chu đáo, ấm áp tình người, lo cho chúng em từng miếng ăn giấc ngủ trong những ngày chúng em tá túc ở Hungary. Yêu Việt Nam và yêu tất cả bà con Việt Nam ở châu Âu. Thực ra cũng rất ấm lòng khi nhận được lời cảm ơn đó của bà con.

PV: Được biết trong những khó khăn vất vả như thế, nhưng chị em phụ nữ Việt Nam tại Hungary vẫn cố gắng tổ chức được một buổi lễ vui trọn vẹn tình người sau hai năm dịch bệnh?

Chị Phan Bích Thiện: Hai năm vừa rồi vì dịch bệnh ở bên này là thời gian rất khó khăn đối với cả cộng đồng và đối với chị em phụ nữ nói riêng.  Hai năm cộng đồng không tổ chức được hoạt động chung nào, chị em phụ nữ cũng không tổ chức được những lễ kỷ niệm thường niên trước đây vẫn làm.

Năm nay khi tình hình dịch bệnh ở Hungary đã ổn, từ ngày 7/3 Hungary hoàn toàn dỡ bỏ tất cả các hạn chế về dịch bệnh, Hội phụ nữ ở Hungary đã quyết định tổ chức Lễ kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ. Chị em lên kế hoạch này từ lâu rồi. Nhưng trong quá trình chuẩn bị thì chiến sự ở Ukraine bùng nổ. Khi đoàn đầu tiên sang, là chị Minh, chị Nhung trong đội văn nghệ vừa tập dượt văn nghệ, vừa nấu cơm để đón bà con. Chị Mỹ, chị Hiền bỏ công việc, vừa đi đặt hoa chuẩn bị cho ngày mùng 8/3 nhưng cũng lại đi mua luôn thức ăn rồi sữa, mì...cho bà con. Mọi người đều rất mệt và ai cũng có công có việc cả, nhưng khi thấy tình hình như thế thì ai cũng sẵn lòng.

Như mấy ngày hôm nay các chị em trong Hội phụ nữ mỗi người mỗi ngày ngủ vài ba tiếng đồng hồ, nhưng khi nhìn thấy bà con mình sang đến ga, cầm được suất cơm nóng ăn, mọi người cũng khóc và bọn tôi cũng rưng rưng. Những lúc đấy ai cũng quên hết mệt mỏi.

Và cũng rất vui là chương trình kỷ niệm ngày 8/3 năm nay được chuẩn bị trong hoàn cảnh vô cùng đặc biệt như thế nhưng lại vô cùng thành công. Sau chương trình ai cũng nói đây là một chương trình ấm áp, đặc sắc. Có nhiều anh chị bảo, chưa có chương trình nào hay như thế, khi chương trình kết thúc chưa ai muốn về. Tôi nghĩ có thể một trong những bản chất của phụ nữ Việt Nam mình, là sức chịu đựng rất lớn, tình thương yêu cũng rất lớn và tinh thần trách nhiệm cũng rất lớn, nên khi nhiều việc cùng một lúc thì chị em tập trung chú trọng hơn và chất lượng công việc lại tốt hơn. Từ tấm lòng mình tôi rất cảm phục chị em phụ nữ Việt Nam ở Hungary.