Sáng 26/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự theo hình thức trực tuyến Hội nghị cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 38-39 (ASEAN 38-39) theo lời mời của Quốc vương Brunei Hasanal Bolkiah, Chủ tịch ASEAN năm 2021.
 Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: VOV |
Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 38 là dịp lãnh đạo các nước ASEAN trao đổi và chỉ đạo về chính sách, cũng như quyết định tất cả các vấn đề then chốt liên quan đến thực hiện các mục tiêu của ASEAN. Hội nghị này là dịp để Việt Nam tiếp tục khẳng định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng.
 Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam. Ảnh: VOV |
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Việt Nam mong muốn đồng hành cùng các nước ASEAN vượt qua khó khăn; giữ vững đoàn kết, thống nhất ASEAN; tiếp nối đà xây dựng Cộng đồng và đẩy mạnh liên kết khu vực; ứng phó hiệu quả các thách thức đang nổi lên; củng cố vai trò trung tâm và vị thế, tiếng nói quốc tế của ASEAN.
Thủ tướng nhấn mạnh 2 điểm quan trọng ASEAN cần tập trung trong thời gian tới: “Chúng ta cần phải có thay đổi về nhận thức, buộc phải thích ứng, linh hoạt, an toàn trong trạng thái bình thường mới, cùng đoàn kết chung tay chống dịch bệnh. Bởi vì, không có người dân nào an toàn khi vẫn còn người dân khác nhiễm COVID - 19; không có quốc gia nào an toàn khi còn các quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới vẫn phải vẫn phải chống dịch COVID - 19. Tình hình biến đổi nhanh, khó lường đòi hỏi chúng ta phải điều chỉnh cách tiếp để quản lý sự thay đổi. Do đó, đã đến lúc ASEAN cần chuyển sang chiến lược mới: thích ứng an toàn, ứng phó linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh, song song với đẩy mạnh phục hồi. Thực hiện hiệu quả, chúng ta cần nâng cao hiệu quả các cơ chế phối hợp, năng lực hệ thống y tế, chủ động về vaccine và thuốc điều trị. Là một trong số các nước ASEAN đang đẩy mạnh nghiên cứu và chủ động sản xuất vaccine, Việt Nam đề nghị sớm chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine, thuốc điều trị COVID - 19, hình thành chuỗi cung ứng tự chủ của khu vực. Có thể cân nhắc dùng Quỹ ứng phó COVID - 19 của ASEAN hỗ trợ các hoạt động nghiên cứu, phát triển, bào chế thuốc”.
Sáng cùng ngày, phát biểu tại Hội nghị cấp cao ASEAN 39, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính bày tỏ mong muốn có một môi trường khu vực hoà bình, an ninh, ổn định và hợp tác để tập trung chống dịch, phục hồi và tiếp tục phát triển phồn vinh, thịnh vượng trong nội khối. Thủ tướng cho rằng giá trị cốt lõi và sức mạnh của ASEAN 54 năm qua chính là đoàn kết. Do đó trước hết, ASEAN cần tiếp tục đoàn kết, hỗ trợ Myanmar. Nhất là khi người dân Myanmar tiếp tục phải gánh chịu cuộc sống đầy khó khăn, nhất là do tác động của dịch bệnh COVID - 19. Vào lúc này, điều quan trọng nhất đối với ASEAN là củng cố đoàn kết, giữ gìn hình ảnh của ASEAN để tập trung giải quyết nhiều vấn đề quan trọng của Cộng đồng cũng như quan hệ với các Đối tác, bảo đảm Hội nghị Cấp cao của ASEAN đạt kết quả.
Về vấn đề Biển Đông, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “ASEAN cần thể hiện bản lĩnh và vai trò tự chủ trong duy trì hòa bình, an ninh và ổn định trên Biển Đông, vùng biển chiến lược có lợi ích sát sườn với các quốc gia trong khu vực. Do đó, ASEAN cần kiên định lập trường nguyên tắc về Biển Đông; thúc đẩy mạnh mẽ cam kết của các nước tuân thủ luật pháp quốc tế, hành xử trách nhiệm, kiềm chế, không có hành động gây căng thẳng, làm phức tạp tình hình. Đồng thời hợp tác xây dựng trên các vấn đề thuộc lợi ích chung như bảo tồn môi trường biển, khắc phục tình trạng đánh bắt cá bất hợp pháp, hỗ trợ nhân đạo cho ngư dân và người đi biển v.v. Thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC), thúc đẩy sớm hoàn thành Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) với nỗ lực cao nhất của các bên, phấn đấu cùng Trung Quốc đạt Bộ quy tắc COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982)”.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đề nghị ASEAN cần có quan điểm thống nhất trước những vấn đề khu vực và thế giới; hoan nghênh các đối tác, trên tinh thần trách nhiệm, xây dựng, tôn trọng luật pháp quốc tế, không làm ảnh hưởng đến hoà bình, ổn định hợp tác và phát triển ở khu vực, tôn trọng vai trò của ASEAN và tham vấn đầy đủ với ASEAN thông qua các cơ chế, diễn đàn do ASEAN thành lập và dẫn dắt, ASEAN giữ vai trò trung tâm.