Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, định hướng nội dung giai đoạn 2026 - 2030 vừa diễn ra ngày 13/8, tại Hà Nội và trực tuyến đến điểm cầu các tỉnh, thành phố. Thời gian tới, việc phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi phải có cách tiếp cận toàn dân, toàn diện. Đầu tư cho vùng đồng bào DTTS và miền núi là đầu tư cho sự phát triển. 

Việt Nam có 53 dân tộc thiểu số với dân số trên 14,4 triệu người, cư trú trên địa bàn 32 tỉnh, thành phố.

Các em học sinh dân tộc bên ngôi trường mới khang trang. Ảnh: Báo Nhân dân

Cam kết của Chính phủ trong phát triển bền vững

Chương trình Mục tiêu quốc gia dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 chính thức được triển khai từ cuối năm 2022. Chương trình đặt nền móng cho sự phát triển bền vững của vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi, địa bàn trọng yếu của quốc gia.

Nổi bật là: tỉ lệ giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số đạt bình quân 3,4%, vượt 0,2% so với dự kiến. Thu nhập bình quân/người tăng hơn 3 lần so với năm 2020. Nhóm mục tiêu về giáo dục, lao động trong độ tuổi được đào tạo nghề phù hợp với nhu cầu đạt bình quân 54,8%, vượt mục tiêu chương trình là 50%. Hơn 8.600 km đường giao thông được xây dựng. Hàng trăm trường học được nâng cấp.

Xóa nhà tạm, nhà dột nát trong cả nước là một trong những chương trình có ý nghĩa nhân văn sâu sắc của Đảng, Nhà nước. Ảnh: VGP

Các dự án trong khuôn khổ chương trình đã giúp xóa hơn 42 nghìn nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn, vượt kế hoạch 230% so với mục tiêu đề ra; góp phần cùng cả nước hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát vào cuối tháng 8 này. Đánh giá về hiệu quả chương trình, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đỗ Văn Chiến khẳng định: "Không chỉ là một chương trình mục tiêu quốc gia mà cao hơn, đó còn là sự quan tâm sâu sắc, cụ thể, đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào vùng đồng bào dân tộc thiểu số  và miền núi. Quá trình xây dựng chương trình nhận được sự ủng hộ rất lớn của ban, bộ ngành, địa phương, của Quốc hội, Chính phủ".

Theo bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam, lần đầu tiên có một Chương trình mục tiêu quốc gia dành riêng cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Điều này thể hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam trong phát triển bền vững và bảo đảm công bằng, không ai bị bỏ lại phía sau, được chứng minh ở tỷ lệ giảm nghèo 3,2% và thu nhập tăng gấp 3 lần so với năm 2020.

Thể hiện rõ nét chính sách dân tộc

Trong giai đoạn II (2026-2030), Việt Nam phấn đấu hoàn thành toàn bộ mục tiêu của Chương trình cho cả giai đoạn 2021-2030, góp phần quan trọng vào thực hiện mục tiêu chung "Đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao" được xác định tại Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Việt Nam dự kiến bố trí tăng ngân sách cho chương trình khoảng 10-15% (khoảng 150.000-160.000 tỉ đồng (hơn 6,5 tỷ USD), so với 137.000 tỉ đồng của nhiệm kỳ này) để thực hiện các mục tiêu trên.

Trong đó, tập trung xây dựng, hoàn thiện cơ sở hạ tầng thiết yếu; phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, thu hẹp dần khoảng cách về mức sống so với bình quân chung của cả nước; tăng cường chất lượng và số lượng nguồn nhân lực; hỗ trợ hiệu quả với nhóm đồng bào dân tộc còn gặp nhiều khó khăn; hướng dẫn đồng bào ứng dụng công nghệ trong sản xuất ….

Chính phủ cũng sẽ điều chỉnh linh hoạt chính sách triển khai chương trình phù hợp với lợi thế, tiềm năng của từng vùng, khu vực. Các địa phương phải nghiên cứu đầu tư phát triển có trọng tâm, trọng điểm, xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm của người dân vùng đồng bào DTTS và miền núi; hướng dẫn, hỗ trợ người dân đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất, phát triển mô hình kinh tế tập thể, liên kết với các doanh nghiệp để cung cấp hàng hóa, vật tư, sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm của người dân.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới để phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: "Đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là đầu tư cho sự phát triển. Quá trình thực hiện phải hành động quyết liệt, bám sát thực tiễn, đổi mới tư duy, có cách tiếp cận phù hợp, hiệu quả, linh hoạt. Với cách làm như vậy, tôi tin chắc là giai đoạn 2 chúng ta sẽ làm tốt hơn và đạt được mục tiêu: đời sống tinh thần, vật chất của nhân dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm sau phải tốt hơn năm trước nhiệm kỳ sau thì phải cao hơn nhiệm kỳ trước, không ai bị bỏi lại phía sau trong quá trình phát triển toàn diện, nhanh, bền vững của đất nước".

Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi tiếp tục được triển khai sẽ thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam.