Sau 6 tháng triển khai Nghị quyết số 57 - NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Việt Nam đã ghi nhận sự chuyển biến rõ nét về nhận thức và hành động trong hệ thống chính trị. Tinh thần đổi mới rõ nét, một số điểm nghẽn về thể chế được khai thông, số hóa hạ tầng kỹ thuật tiến triển.

Ảnh minh họa: vista.gov.vn

Nghị quyết 57 có ý nghĩa chiến lược, định hình con đường phát triển nhanh và bền vững của đất nước trong giai đoạn mới, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực hoàn thành các mục tiêu của nhiệm kỳ và mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã chính thức vận hành tại 34 tỉnh, thành phố từ ngày 1/7/2025.

Nền tảng pháp lý

Nhiệm vụ đột phá tư duy và chỉ đạo quyết liệt được coi là sức bật quan trọng giúp triển khai hiệu quả Nghị quyết 57.

Trong nửa đầu tháng 6, Ban Chỉ đạo TW về  phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã ban hành và tổ chức thực hiện đồng thời hai kế hoạch lớn: Kế hoạch số 01 về hành động chiến lược triển khai Nghị quyết 57 và Kế hoạch số 02 về "Thúc đẩy chuyển đổi số liên thông, đồng bộ, nhanh, hiệu quả đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị". Đây là hai kế hoạch thể hiện cách tiếp cận rất mới, có tầm nhìn, cụ thể hóa những quan điểm chỉ đạo sát thực tiễn. Kế hoạch số 02 còn là một mô hình quản trị hoàn toàn mới, đưa toàn bộ nhiệm vụ vào hệ thống quản lý nhiệm vụ điện tử, cho phép cấp xã trực tiếp báo cáo, Ban Chỉ đạo giám sát, kiểm tra độc lập, cấp tỉnh điều hành thời gian thực.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Chính phủ thường kỳ ngày 4/6/2025. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Quốc hội đã thông qua hai luật rất quan trọng, có tính nền tảng là: Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo; Luật Công nghiệp Công nghệ số. Chính phủ ban hành hàng loạt văn bản quy phạm pháp luật quan trọng (16 nghị định, 1 nghị quyết), trong đó có các nghị định về cải cách thủ tục hành chính một cửa, một cửa liên thông và phân cấp, phân quyền phù hợp mô hình tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp. 

Chính phủ cũng đã ban hành danh mục công nghệ chiến lược, xác định 11 nhóm công nghệ có vai trò then chốt trong quá trình phát triển nhanh, bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Danh mục đã tập trung đúng hướng vào các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn. Việc lựa chọn các công nghệ này phù hợp với năng lực nghiên cứu, phát triển, ứng dụng và thể hiện tầm nhìn chiến lược của Việt Nam.

Về kinh phí triển khai Nghị quyết, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ ngày 4/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định bố trí đủ 3% ngân sách cho khoa học, công nghệ. Trước đó, đầu tháng 3, Thủ tướng cho biết Chính phủ dự kiến dành 10.000 tỷ đồng (441 triệu USD) từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Chính phủ cũng sẽ dành nhiều nguồn khác để thực hiện Nghị quyết 57, như phát hành trái phiếu, điều chuyển nguồn vốn...Cuối tháng 5 vừa qua, ngành ngân hàng đã công bố gói tín dụng 500.000 tỷ đồng (2,2 tỷ USD) từ nguồn vốn của 21 nhà băng với lãi suất thấp hơn ít nhất 1% cho hạ tầng, công nghệ số.

Thành quả cụ thể

Trong 6 tháng đầu năm nay, hệ thống giám sát, đánh giá thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW và Hệ thống tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị, sáng kiến, giải pháp khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đã được đưa vào vận hành, tạo sự liên kết giữa các hệ thống và bước đầu hình thành nền tảng quản trị dựa trên dữ liệu thời gian thực.

Hệ sinh thái khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo phát triển mạnh mẽ với 858 doanh nghiệp khoa học-công nghệ, 45 doanh nghiệp công nghệ cao và trên 73.000 doanh nghiệp công nghệ số đang hoạt động.

Một điểm nổi bật trong 6 tháng đầu năm là sự đồng hành, tham gia mạnh mẽ của các doanh nghiệp công nghệ lớn trong nước. Đây là nét mới, cho thấy Nghị quyết số 57-NQ/TW không chỉ là công việc của Nhà nước mà đã thực sự lan tỏa ra xã hội, cộng đồng doanh nghiệp, tạo thành một phong trào xã hội rộng lớn, tạo thêm nguồn lực và động lực triển khai hiệu quả các nhiệm vụ. Phát biểu tại Lễ khởi công Tổ hợp Không gian sáng tạo CMC tại Hà Nội, ngày 1/6 vừa qua. Thủ tướng Phạm Minh Chính, nêu rõ: “Phải  thúc đẩy mục tiêu của đất nước; xây dựng những ý tưởng hay, sự táo bạo trong nghiên cứu khoa học; phải "thần tốc, táo bạo" hơn nữa trong nghiên cứu khoa học và chuyển đổi số. Góp phần phát triển hạ tầng cho kinh tế, khoa học công nghệ, hạ tầng số, hạ tàng xanh, hạ tầng chống biến đổi khí hậu. Góp phần xây dựng thể chế, đào tạo nguồn nhân lực; đổi mới cách tổ chức quản trị, phát triển đất nước.”

Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia. Kết quả đạt được khi triển khai Nghị quyết 57 trong 6 tháng qua là kết tinh của tinh thần đổi mới sáng tạo của toàn hệ thống chính trị, cũng như sự đồng tình của người dân. 6 tháng cuối năm, Việt Nam sẽ tập trung chuyển đổi số, tạo cầu nối sống còn trong mô hình hành chính hai cấp; hoàn thành xây dựng, đưa vào khai thác, sử dụng Trung tâm dữ liệu quốc gia; đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa cơ sở dữ liệu, hệ thống thông tin. Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai hạ tầng số, phủ sóng 5G toàn quốc gắn với việc thúc đẩy triển khai Internet vệ tinh đáp ứng yêu cầu cho chuyển đổi số quốc gia.