Hôm nay (28/7), đánh dấu kỷ niệm 30 năm ngày Việt Nam chính thức gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) (28/7/1995-28/7/2025). Sau 3 thập kỷ hội nhập với khu vực, Việt Nam đã khẳng định được vai trò là một thành viên tích cực, chủ động và trách nhiệm, không ngừng đóng góp cho việc hiện thực hóa sứ mệnh lịch sử của ASEAN cũng như lan tỏa các câu chuyện thành công của ASEAN.
Ngày 28/7/1995, tại thủ đô Bandar Seri Begawan của Vương quốc Brunei, trong tiếng Quốc ca Việt Nam hùng tráng, lá cờ Việt Nam tung bay phấp phới cùng cờ của 6 thành viên ASEAN khác (Singapore, Malaysia, Indonesia, Philippines, Thái Lan, Brunei), mở ra một trang sử mới của khu vực: Việt Nam chính thức là thành viên thứ 7 của ASEAN. Sự kiện này là một dấu son trên con đường hội nhập khu vực và thế giới của Việt Nam. Đồng thời, đây cũng là một bước tiến nhằm hiện thực hóa tầm nhìn của những người sáng lập ASEAN về một Đông Nam Á thống nhất, gắn kết bởi khát vọng chung về hòa bình và thịnh vượng.
 Tổng Bí thư Tô Lâm và phu nhân cùng Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn và phu nhân cắt bánh chào mừng 30 năm Việt Nam gia nhập ASEAN, tại Indonesia, tháng 3-2025. Ảnh: TTXVN
|
Hiện thực hóa tầm nhìn của khối
Việc Việt Nam gia nhập ASEAN vào năm 1995 là một chất xúc tác chuyển đổi cho sự mở rộng của khối trên toàn khu vực, mở đường cho việc kết nạp Lào và Myanmar vào năm 1997 và Campuchia vào năm 1999, qua đó hiện thực hóa tầm nhìn ASEAN-10. Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn khẳng định: "Cam kết của Việt Nam được thể hiện rõ qua Tuyên bố Hà Nội năm 2001 về Thu hẹp khoảng cách phát triển hướng tới Hội nhập ASEAN chặt chẽ hơn, trong đó nhấn mạnh trách nhiệm chung của Việt Nam trong việc đưa Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam vào dòng chảy kinh tế chính của ASEAN. Vai trò dẫn dắt của Việt Nam trong ASEAN được thể hiện rõ hơn qua các nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN năm 1998, 2010 và 2020. Mỗi nhiệm kỳ Chủ tịch này của Việt Nam đều ghi nhận những thành tựu đáng chú ý, góp phần định hình cơ bản hướng đi của ASEAN."
30 năm kể từ khi là thành viên ASEAN, Việt Nam luôn đóng vai trò chủ động trong việc tăng cường và làm phong phú thêm quan hệ đối ngoại của ASEAN, gắn kết chính sách đối ngoại đa phương với tầm nhìn chiến lược bao trùm của ASEAN. Đại sứ Malaysia tại ASEAN Sarah Al Bakri Devadason, nước giữ chức Chủ tịch ASEAN 2025, chia sẻ Việt Nam đã đóng một vai trò không thể thiếu trong hành trình của ASEAN: "Trong 30 năm qua, một ASEAN hội nhập kinh tế, tự do hóa thương mại, mở cửa thị trường, đồng thuận chính trị…không thể thiếu sự đóng góp của Việt Nam. Không chỉ củng cố hợp tác nội khối, Việt Nam cũng là cầu nối, thúc đẩy mối quan hệ của ASEAN với các đối tác. Có thể nói với gia đình 10 thành viên của ASEAN hiện nay, vai trò của Việt Nam quan trọng và không thể thiếu trong những quyết sách cũng như định hình khu vực."
Định hình tương lai ASEAN
Trong bối cảnh ASEAN thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 trong năm nay, Việt Nam được ASEAN kỳ vọng tiếp tục đóng vai trò then chốt trong việc định hình tương lai chung của ASEAN.
Đại sứ Australia tại ASEAN Tiffany McDonald bày tỏ: "Australia luôn hợp tác chặt chẽ với Việt Nam không chỉ ở cấp độ song phương mà còn trong khuôn khổ ASEAN. Tuyên bố Hà Nội 2020 đã giúp hiện thực hóa tầm nhìn dài hạn cho tương lai của ASEAN, với việc lãnh đạo các nước ASEAN năm nay thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045. Điều đó cho thấy vai trò quan trọng của Việt Nam trong việc thúc đẩy các chương trình nghị sự của ASEAN".
Trong bối cảnh ASEAN đang phải đối mặt với những thách thức lớn cả trong và ngoài khu vực, nhiều nước kỳ vọng Việt Nam đóng vai trò lớn hơn trong ASEAN, trở thành cầu nối giữa ASEAN với các quốc gia đối tác đối thoại. "Việt Nam nằm trên tuyến đường biển quan trọng giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương là đối tác chính để giải quyết các thách thức an ninh trong khu vực và quốc tế. Không chỉ vấn đề an ninh, Việt Nam cũng là quốc gia có nền kinh tế phát triển trong ASEAN, chú trọng sản xuất trong bối cảnh dịch chuyển chuỗi cung ứng góp phần hiện thực hóa các mục tiêu của Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương".
Gia nhập ASEAN là một quyết sách đúng đắn, kịp thời, có ý nghĩa lịch sử và chiến lược quan trọng của Việt Nam. Đóng góp vào sự phát triển của ASEAN tiếp tục là một trong những trọng tâm chiến lược của ngoại giao đa phương Việt Nam.
Ưu tiên hàng đầu của Việt Nam hiện nay là cùng các nước thành viên nỗ lực củng cố đoàn kết, thống nhất, đề cao các nguyên tắc cơ bản, giữ vững vai trò trung tâm của ASEAN, mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác, nâng cao năng lực tự chủ, tự cường và khả năng thích ứng của ASEAN trong môi trường khu vực và quốc tế đầy biến động.