ชาวบ้านทำขนมเพื่อเป็นของขวัญในงาน  R’dáo

R’dáo เป็นประเพณีที่พ่อแม่หรือพี่ชายน้องชายไปเยี่ยมเยือนพี่สาวหรือน้องสาวที่แต่งงานแล้วโดยเฉพาะคนที่แต่งงานอยู่ไกลบ้าน  โดยชาวเก่าเกอตูมักจะปฏิบัติประเพณีนี้ในช่วงตรุษเต๊ตประเพณี ซึ่งการไปเยี่ยมเยือนนั้นอาจใช้เวลาครึ่งวันหรือทั้งวันขึ้นอยู่กับบ้านว่าอยู่ไกลกันหรือไม่ นาย Cơlâu Bhlao ที่หมู่บ้านหว่องในอ.เตยยาง จังหวัดกว๋างนาม เผยว่า ลูกสาวเขาแต่งงานกับคนในหมู่บ้านเดียวกันเลยไม่ต้องใช้เวลาเดินทางมากเขาจะไปเยี่ยมลูกในตอนบ่าย"ผมมีลูกสาว2คนแต่เขาแต่งงานแล้วบ้านอยู่ไม่ไกลมากเลยสะดวกในการเดินทางไปเยี่ยมเยือน ซึ่งนี่เป็นประเพณีที่เราสืบทอดจากบรรพบุรุษและปฏิบัติต่อเนื่องมานานแล้วเพื่อแสดงให้เห็นถึงความเอาใจใส่และความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดระหว่างสองครอบครัว แม้ปีนั้นการทำมาหากินไม่ดีนักก็ต้องเตรียมของขวัญเล็กๆน้อยๆไม่ว่าจะเป็นข้าวหลาม ไข่ไก่ หรือผ้าพื้นเมืองที่ทอเองก็ได้ ส่วนปีไหนการผลิตดีเราเตรียมของมากกว่านี้ก็ได้"

ประเพณี R'dáo ของชาวเกอตูมีมาแต่เนิ่นนาน เป็นการแสดงความรักความเอาใจใส่ต่อญาติมิตร ซึ่งการปฏิบัติประเพณีนี้มากน้อยแค่ไหนขึ้นอยู่กับสถานะทางเศรษฐกิจของครอบครัว โดยถ้ามีฐานะดีก็อาจจะทำปีละสองสามครั้ง ถ้ายังพอกินพอใช้ปีหนึ่งไปหนเดียวก็ได้ เพราะการไปเยี่ยมเยือนกันนั้นฝ่ายหญิงจะต้องเตรียมของขวัญเหมือนในงานแต่งงาน เช่นข้าวเหนียว ข้าวหลาม ไก่ เป็ด ปลา กบ ซึ่งเป็นสัตว์ไม่มีขาหรือสองขา  นอกจากนั้นก็มีเสื้อผ้าหรือผ้าลายพื้นเมือง นางCơlâu Hoa ลูกสาวของนาย Cơ lâu Bhlaoได้บอกว่า"ดิฉันแต่งงานม10ปีแล้วและพ่อแม่กับน้องชายก็มาเยี่ยมทุกปีเลย ซึ่งสำหรับผู้หญิงนั้นเมื่อเเต่งงานแล้วถ้าไม่มีครอบครัวมาเยี่ยมจะรู้สึกเสียใจมาก ซึ่งวันนี้ครอบครัวเราได้มาเยี่ยมแล้วมีของขวัญมอบให้ครอบครัวของแฟนเราก็ดีใจมาก มันสะท้อนความสนใจต่อดิฉันและครอบครัวของฝ่ายสามี ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างสองฝ่ายมีความใกล้ชิดกันมากขึ้น"

ฝ่ายหญิงจะต้องเตรียมของขวัญเหมือนในงานแต่งงาน

หลังจากที่ฝ่ายหญิงมาเยี่ยมฝ่ายชาย ก็มีการเชิญญาติพี่น้องมาร่วมสังสรรค์และทานอาหารเพื่อร่วมสนุกสนานกัน นาย  Alăng Bhlaanh ซึ่งเป็นญาติของฝ่ายชายได้บอกว่า"ตามประเพณีของชมชนเผ่าเรา เพื่อเป็นการตอบรับความจริงใจของฝ่ายหญิง เจ้าของบ้านจะนำเนื้อหมูเนื้อวัวมาเลี้ยงแขก แล้วในระหว่างรับประทานอาหารก็ไม่ค่อยทานเนื้อที่เราเอามาเลี้ยงแขก หากจะทานของที่ฝ่ายหญิงเอามา ส่วนฝ่ายหญิงก็เหมือนกัน เพราะตามความเชื่อนั้น ถ้าหากทานของที่เรานำไปให้ครอบครัวอื่นก็เป็นเรื่องที่ไม่เหมาะ"

เมื่อเวลาเลยถึงค่ำคืนอากาศเริ่มหนาว ก็เป็นช่วงที่สองฝ่ายจะอำลากัน ส่วนพ่อแม่และพี่น้องของฝ่ายหญิงสามารถนอนค้างคืนที่บ้านฝ่ายชาย ตามปกติแล้วเมื่อตื่นเช้ามา ฝ่ายชายจะเอาสิ่งของที่จำเป็นใส่ไว้ในกระพาของฝ่ายหญิงเพื่อให้เอากลับบ้าน อันเป็นการเสร็จสิ้นพิธีกรรมของงาน R'dáo ตามประเพณี เป็นการเสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างสองครอบครัวให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น  ซึ่งนี่มิใช่ความเชื่อแบบงมงายหากเป็นการสะท้อนความสัมพันธ์ที่ดีงามระหว่างครอบครัว ระหว่างชุมชนเผ่าเกอตูในชีวิตสังคม อีกทั้งยังถือเป็นหนึ่งในเอกลักษณ์วัฒนธรรมที่โดดเด่นของชุมชนที่ควรได้รับการอนุรักษ์ให้คงอยู่ต่อไป./.