 อาชีพหล่อทองแดงพื้นเมืองในหมู่บ้าน จ่าดง จังหวัดแทงฮว้า (http://baothanhhoa.vn/) |
เมื่อเดินทางมาเยือนหมู่บ้านจ่าดง ในช่วงนี้ นักท่องเที่ยวจะเห็นช่างหล่อทองแดงที่กำลังสลักลวดลายบนแม่พิมพ์อย่างพิถีพิถัน ทำให้ผลิตภัณฑ์มีความสวยงามมากขึ้น หมู่บ้านหล่อทองแดง จ่าดง ไม่เพียงแต่เป็นสถานที่เก็บรักษาเทคนิคการหล่อทองแดงพื้นเมืองของประเทศเท่านั้น หากยังเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวจากทุกสารทิศให้มาเยือนอีกด้วย
ปัจจุบัน หมู่บ้านหล่อทองแดงพื้นเมืองจ่าดงมีเตาหลอมขนาดใหญ่ 25 เตา มีช่างศิลป์ 4 คนที่ได้รับการรับรองเป็นช่างศิลป์ยอดเยี่ยมจากประธานประเทศ เนื่องจากมีส่วนร่วมที่ยิ่งใหญ่ในการฟื้นฟูและพัฒนาอาชีพหล่อทองแดงพื้นเมือง ช่างศิลป์ เลวันเยือง เผยว่า “กระบวนการในการทำแม่พิมพ์มีหลายขั้นตอน ตั้งแต่การทำแบบแม่พิมพ์แล้วนำไปเผา สุดท้ายคือทำการหลอมทองแดงแล้วเทลงในแม่พิมพ์ก่อนจะนำไปทำให้เย็นลง ซึ่งกระบวนการนี้มีความซับซ้อนและยากมาก”
ตามความเห็นของช่างศิลป์ เลวันด่าว ขั้นตอนทำแม่พิมพ์มีความสำคัญมาก เพราะผลิตภัณฑ์จะมีคุณภาพหรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับขั้นตอนนี้ โดยแม่พิมพ์ต้องนำไปเผาซึ่งการควบคุมอุณหภูมิในการเผาแม่พิมพ์เป็นเทคนิคที่ซับซ้อนจึงต้องมีประสบการณ์ “ก่อนอื่น พวกเราต้องหาดินและเลือกดินที่มีคุณภาพดี นำไปตากให้แห้งแล้วหมักกับแกลบสักสองสามวันเพื่อทำให้นุ่มแล้วนำไปปั้นเป็นแม่พิมพ์ ในระหว่างการทำแม่พิมพ์ ต้องเคาะแม่พิมพ์เบาๆ เพื่อให้ในขณะที่แกะเราจะได้ผลงานที่มีคุณภาพดี”
 ช่างหล่อทองแดงในหมู่บ้าน จ่าดง (http://baothanhhoa.vn/) |
ช่างศิลป์ยอดเยี่ยม เลวันเยือง เผยว่า ปัจจุบัน มีการนำเครื่องจักรเข้ามาใช้ในบางขั้นตอนในการผลิตของหมู่บ้านศิลปาชีพ จ่าดง แต่ขั้นตอนการทำแม่พิมพ์ ปั้นแบบ หล่อและทำให้ผลิตภัณฑ์เย็นตัวยังคงทำด้วยมือ การสลักทองแดงยังคงทำตามกรรมวิธีดั้งเดิมที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษ เพื่อพัฒนาและอนุรักษ์อาชีพต้องมีความหลงใหล รักอาชีพและมีความขยันหมั่นเพียร
หมู่บ้านจ่าดงทำผลิตภัณฑ์หลายชนิด เช่นกลองมโหระทึก ฆ้อง แท่นบูชาและกระถางธูป เป็นต้น โดยกลองมโหระทึกถือเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีจุดแข็งและมีเอกลักษณ์เฉพาะของหมู่บ้าน ปกติ การหล่อกลองมโหระทึกทองแดงด้านเดียวเป็นสิ่งที่ทำยากอยู่แล้ว แต่เมื่อปี 2012 ช่างศิลป์ เหงียนบ๊าโจว์ ได้ทำสิ่งที่ยากกว่าคือหล่อกลองมโหระทึก 2 ด้าน ที่ไม่เหมือนการหล่อกลองมโหระทึกพื้นเมืองและนี่คือความท้าทายที่ยิ่งใหญ่ เพราะนานมาแล้วที่หมู่บ้านไม่มีใครสามารถผลิตผลิตภัณฑ์นี้ได้ “เทคนิคการทำแม่พิมพ์หล่อกลองมโหระทึก 2 ด้านยากกว่ามาก ผมเป็นคนแรกในเวียดนามที่ทำได้ซึ่งหมายความว่า ผมสามารถทำทุกสิ่งทุกอย่างจากทองแดงได้”
กลองมโหระทึก 2 ด้านถือเป็นความภาคภูมิใจของหมู่บ้าน จ่าดง โดยเทคนิคที่ซับซ้อนในการทำแม่พิมพ์หล่อทองแดงได้รับการอนุรักษ์และสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น
นาย เหงียนวันแถกในจังหวัดบั๊กนิงห์ ที่หลงใหลผลิตภัณฑ์ของหมู่บ้านหล่อทองแดง จ่าดง ได้ให้ความสำคัญต่อความคิดสร้างสรรค์และความหลงใหลอาชีพของช่างศิลป์ที่นี่ “เมื่อเดินทางมาเยือนหมู่บ้านหล่อทองแดง จ่าดง ผมยิ่งเข้าใจความหมายของอาชีพหล่อทองแดงพื้นเมืองมากขึ้น เพราะไม่เพียงแต่มีคุณค่าด้านประวัติศาสตร์เท่านั้น หากยังมีคุณค่าด้านวัฒนธรรมและจิตวิญญาณอีกด้วย ผมมีความประสงค์ว่า อาชีพหล่อทองแดงจะได้รับการส่งเสริมและคงอยู่ตลอดไป”
ผ่านการผันผวนของกาลเวลาและการพัฒนาของอุตสาหกรรม แต่อาชีพหล่อทองแดงพื้นเมือง จ่าดง ยังคงมีพลังชีวิตที่ยั่งยืน เพราะที่นี่มีช่างศิลป์ที่หลงใหลอาชีพและมีความประสงค์อนุรักษ์เอกลักษณ์วัฒนธรรมอายุนับพันปีนี้ให้คงอยู่สืบไป.