ສະໂມສອນເຄີຍຝຶກແອບຢ່າງເປັນປະຈຳ

     ປີນີ້ ເຖິງວ່ານາງ ນົງທິຮວ່າຍ ມີອາຍຸ 60 ປີປາຍແລ້ວກໍ່ຕາມ     ແຕ່ສຽງເພງຂອງນາງຍັງເປັນໜ້າຈັບໃຈຢູ່. ນັບແຕ່ຄາວເຍົາໄວນາງ ຮວ່າຍ ກໍ່ໄດ້ລື້ງເຄີຍກັບຂັບສະລີ, ຂັບສະເລືອງ ແລະ ຂັບແທນທີ່ອ່ອນຫວານ, ຈາກຄຳກ່ອມລູກຂອງແມ່. ຍ້ອນເຫດນີ້ນາງໄດ້ມີຄວາມຮັກຕໍ່ເພງພື້ໜເມືອງຂອງບ້ານເກີດເມືອງນອນນັບແຕ່ຄາວເຍົາໄວ ແລະ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນພອນສະຫວັນທາງດ້ານສິລະປະ.    ນາງ ຮວ່າຍ ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາຜູ້ຄົນທຳອິດທີ່ເຂົ້າຮ່ວມສ້າງຕັ້ງສະໂມສອນອະນຸລັກທຳນອງເພງພື້ນເມືອງຕາແສງ ເວິນຈິ່ງ. ດ້ວຍຖານະເປັນຫົວໜ້າສະໂມສອນ, ນາງ ຮວ່າຍ ແມ່ນປັດໄຈອັນຕັ້ງໜ້າຈັດຕັ້ງການຖ່າຍທອດ, ສິດສອນແນະນຳໃຫ້ບັນດາສະມາຊິກໃນສະໂມສອນ. ນາງ ຮວ່າຍ ເປີດເຜີຍວ່າ:

     “ນັບແຕ່ຫົວທີ ສະໂມສອນກໍ່ມີຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມບໍ່ຫຼາຍ ແຕ່ມາຮອດປັດຈຸບັນກໍ່ຄ່ອຍໆມີຜູ້ມາຮ່ວມນັບມື້ນັບຫຼາຍຂຶ້ນ. ປັດຈຸບັນສະໂມສອນມີສະມາຊິກ ຫຼາຍກວ່າ 30 ຄົນ”.

      ຮອດຕອນຄ່ຳແຕ່ລະມື້ ເຮືອນຫຼັງນ້ອຍຂອງນາງ ຮວ່າຍ ຍິ່ງຟົດຟື້ນມ່ວນຊື່ນດ້ວຍສຽງດົນຕີພື້ນເມືອງ ແລະ ສຽງຂັບສະລີ, ຂັບເລື້ອນບາດຂຶ້ນບາດລົງ. ຍ້ອນສາມາດເຕົ້າໂຮມໄດ້ນັກຮ້ອງສຽງດີຫຼາຍຄົນ ແລະ ມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນກັບສິລະປະວັນນະຄະດີມະຫາຊົນ, ດັ່ງນັ້ນສະໂມສອນອະນຸລັກບັນດາທຳນອງເພງພື້ນເມືອງ ຕາແສງ ເວິນຈິ່ງ ໄດ້ກາຍເປັນສະຖານທີ່ພົ້ນເດັ່ນໃນການອະນຸລັກ ເສີມຂະຫຍາຍບັນດາຄຸນຄ່າຂອງສິລະປະວັນນະຄະດີພື້ນເມືອງ ໃນບໍລິເວນເມືອງ ແທັກອານ ແລະ ກາຍເປັນແກ່ນສານຫຼັກແຫຼ່ງຂອງຕາແສງໃນບັນດາງານປະກວດສິລະປະວັນນະຄະດີຂອງທ້ອງຖິ່ນ. ນາງ ນົງທິຫຼວຽນ ສະມາຊິກສະໂມສອນຖືວ່າ ການຮັກສາ ແລະ ຂະຫຍາຍບັນດາສະໂມສອນຂັບແທນ ພິນຕິ໊ງ ບໍ່ພຽງແຕ່ຮັກສາ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍຄຸນຄ່າວັດທະນະທຳຂອງປະເພດສິລະປະນີ້ເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງປະກອບສ່ວນເຮັດໃຫ້ຊີວິດທາງດ້ານວັດທະນະທຳຂອງຊາວທ້ອງຖິ່ນເພີ່ມຄວາມອຸດົມສົມບູນຫຼາຍຂຶ້ນ. ນາງ ຫຼວຽນ ເວົ້າວ່າ:

      “ນາງ ຮວ່າຍ ມີຄວາມສຸດຈິດສຸດໃຈ ແລະ ຍາມໃດກໍ່ລະດົມກຳລັງໃຈໃຫ້ແກ່ບັນດາສະມາຊິກໃນສະໂມສອນ ເພື່ອສ້າງຄວາມສາມັກຄີ ພ້ອມກັນຝຶກແອບ. ເຖິງວ່າທຸກໆຄົນມີຄວາມອິດເມື່ອຍກໍ່ຕາມ ແຕ່ເມື່ອເຂົ້າຮ່ວມການຝຶກແອບກໍ່ເຫັນວ່າຄວາມອິດເມື່ອຍນັ້ນກໍ່ຫາຍໄປ”.

     ສຳລັບຊາວເຜົ່າໄຕ່ ເຜົ່ານຸ່ງແລ້ວ, ຂັບແທນ ພິນຕິ໊ງ ບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນວັດທະນະທຳວັນນະຄະດີສິລະປະເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງແມ່ນຈຸດຄວາມງາມໃນຊີວິດທາງດ້ານຈິດວິນຍານຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ເຄີຍຖືກສະແດງໃນບັນດາວັນບຸນ ບຸນເຕັດອີກດ້ວຍ. ຄວາມຫວັງຂອງນາງ ຮວ່າຍ ນັ້ນແມ່ນເຮັດແນວໃດເພື່ອໃຫ້ລຸ້ນຄົນໃນປັດຈຸບັນ ບໍ່ພຽງແຕ່ສາມາດເຂົ້າໃຈໄດ້ທຳນອງເພງສຽງດົນຕີເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງຕ້ອງຮູ້ສຶກເຖິງສິ່ງທີ່ດີ ທີ່ງາມໃນແຕ່ລະທຳນອງເພງພື້ນເມືອງອີກດ້ວຍ. ປີ 2019 ຂັບແທນຂອງຊາວເຜົ່າໄຕ່ ເຜົ່ານຸ່ງ ເຜົ່າຜູ້ໄທຢູ່ ຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບການເຊີດຊູຈາກ  Unesco ແມ່ນມໍລະດົກວັດທະນະທຳບໍ່ເປັນວັດຖຸເປັນຕົວແທນຂອງມວນມະນຸດ, ນາງ ນົງງທິຮວ່າຍ ຖືນີ້ແມ່ນຄວາມມ່ວນຊື່ນ ແມ່ນແຫຼ່ງລະດົມກຳລັງໃຈອັນໃຫຍ່ຫຼວງ ເພື່ອໃຫ້ນາງພ້ອມກັບສະໂມສອນສືບຕໍ່ອະນຸລັກເສີມຂະຫຍາຍສິ່ງທີ່ດີທີ່ງາມຂອງທຳນອງເພງພື້ນເມືອງ. ນາງ ຮວ່າຍ ໃຫ້ຮູ້ອີກວ່າ:

         “ປັດຈຸບັນພວກເຮົາຕ້ອງພ້ອມກັນຮັກສາສີສັນວັດທະນະທຳຂອງທ້ອງຖິ່ນຈາກການພົບປະແລກປ່ຽນໃນບ້ານຄື ວັນສາມັກຄີທົ່ວປວງຊົນ. ວັນສະຫຼຸບແມ່ຍິງ, ຜູ້ອາຍຸສູງ, ຢູ່ໃສມີການສະແດງຂັບແທນພິນຕິ໊ງຂ້າພະເຈົ້າກໍ່ພ້ອມແລ້ວເຂົ້າຮ່ວມ”.