សម្រាប់សហគមន៍ជនជាតិភាគតិច Thai នៅភាគពាយ័ព្យ សិល្បៈ Xoe Thai ត្រូវបានចាត់ទុកថាជា ម្ហូបខាងស្មារតីដែលមិនអាចខ្វះបានក្នុងជីវភាពរបស់ប្រជាជន ដែលជាកន្លែងកម្សាន្តបន្ទាប់ពីថ្ងៃធ្វើការយ៉ាងហត់នឿយ ព្រមទាំង ជាមធ្យោបាយប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាដើម្បីតភ្ជាប់មនុស្សគ្រប់វ័យឱ្យកាន់តែខិតមកជិតជាមួយគ្នា។ សិល្បៈ Xoe Thai គឺជាសកម្មភាពវប្បធម៌ដ៏វិសេសវិសាលដែលជានិមិត្តរូបនៃជីវភាពខាងស្មារតីនៃក្រុមជនជាតិភាគតិច Thai នៅវៀតណាម។ ដោយកំណត់តម្លៃវប្បធម៌និងលក្ខណៈមនុស្សសាស្ត្រយ៉ាងជ្រាលជ្រៅនៃសិល្បៈ Xoe Thai ក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ក្រសួងវប្បធម៌ កីឡា និងទេសចរណ៍បានចេញឯកសារលេខ ២៧១៥ ប្រគល់ឲ្យខេត្ត Yen Bai ធ្វើជាប្រធាននិងសម្របសម្រួលជាមួយស្ថាប័នមុខងារ និងទីភ្នាក់ងារផ្សេងទៀតរបស់ខេត្ត ដូចជា Son La, Lai Chau, Dien Bien បង្កើតសំណង់ឯកសារថ្នាក់ជាតិអំពីសិល្បៈ Xoe Thai ដាក់ជូនទៅអង្គការ UNESCO ដើម្បីចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបីតំណាងមនុស្សជាតិ។ ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៦ ដល់ឆ្នាំ ២០២១ ខេត្ត Yen Bai បានសម្របសម្រួលយ៉ាងសកម្មជាមួយវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌និងសិល្បៈវៀតណាម និងខេត្ត Son La, Lai Chau និង Dien Bien ដើម្បីស្ទាបស្ទង់ កសាង និងបំពេញសំណង់ឯកសារសិល្បៈ Xoe Thai។ នៅខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៩ បានសម្របសម្រួលរៀបចំសិក្ខាសាលាអន្តរជាតិស្តីពីសិល្បៈ Xoe Thai ដោយជោគជ័យនៅខេត្ត Yen Bai ។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំនៃគណៈកម្មាធិការអន្តររដ្ឋាភិបាលនៃអនុសញ្ញាឆ្នាំ ២០០៣ សម្រាប់ការការពារបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបីលើកទី ១៦ របស់អង្គការ UNESCO ដែលបានប្រារព្ធឡើងនៅទីក្រុងប៉ារីស (ប្រទេសបារាំង) នារសៀលថ្ងៃទី ១៥ ខែធ្នូ បេតិកភណ្ឌសិល្បៈ Xoe Thai របស់វៀតណាមត្រូវបានអង្គការ UNESCO អនុម័តចុះបញ្ជីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបីតំណាងមនុស្សជាតិ។ យោងតាមអង្គការ UNESCO ៖ “រាំរបាំ Xoe ឆ្លុះបញ្ចាំងពីលក្ខណៈវិសេសវិសាលរបស់ជនជាតិ Thai ដែលត្រូវបានសម្តែងក្នុងថ្ងៃបុណ្យតេត ក្នុងពិធីបុណ្យទានធំៗ ភាពសប្បាយរីករាយ។ សិល្បៈ Xoe Thai គឺសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា ដោយមិនគិតពីអាយុ ភេទ ស្ថានភាពសង្គម មុខរបរ និងជនជាតិឡើយ”។ របាំ “Kham khen” (កាន់ដៃគ្នា) គឺជារបាំ Xoe មូលដ្ឋាននៅក្នុងសិល្បៈរបាំប្រជាប្រិយរបស់ជនជាតិ Thai។ របាំនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងដំណើរការពលកម្មតាំងពីបុរេប្រវត្តិ។ ពេលបរបាញ់បានសត្វមួយក្បាល រាល់ពេលមានភាពសប្បាយរីករាយក្នុងក្រុមគ្រួសារ សហគមន៍កាន់ដៃគ្នាលោតជុំវិញដំភ្លើង។ ទាំងនេះក៏ជាចលនាមូលដ្ឋានដំបូងគេផងដែរ ដែលបម្រើជាមូលដ្ឋានដើម្បីអភិវឌ្ឍទៅជារបាំ xoe ហើយអភិវឌ្ឍន៍ទៅជាស្នាដៃរបាំប្រជាប្រិយដ៏វិសេសវិសាល។ សិល្បៈ Xoe បានកកើតឡើងនៅក្នុងដំណើរការពលកម្មរបស់ជនជាតិ Thai ហើយបានក្លាយជាសម្ភារៈតភ្ជាប់ក្រុមជនជាតិភាគតិចនៅតំបន់ព្រៃភ្នំភាគពាយ័ព្យ។ សិល្បៈ Xoe Thai ត្រូវបានគេប្រគុំសម្តែងក្នុងពិធីមង្គលការ បុណ្យភូមិប្រពៃណី និងសកម្មភាពសហគមន៍។ ក្នុងរូបថត៖ របាំរើសផ្កា (pit bo) បួងសួងសុំទឹកភ្លៀង ខ្យល់អាកាសល្អ ដំណាំបរិបូរណ៍ ដើមឈើខៀវខ្ចី មនុស្សគ្រប់ៗគ្នាមានសុខភាពល្អ សម្បូរធូរធានិងសប្បាយរីករាយ។ សិល្បៈ Xoe Thai ក៏ត្រូវបានផ្ទរប្រគល់ពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយនៅក្នុងគ្រួសារ ក្រុមសិល្បៈ និងសាលារៀន។ Xoe បានក្លាយជានិមិត្តរូបនៃភាពរួសរាយរាក់ទាក់ និងជាសញ្ញាសម្គាល់វប្បធម៌ដ៏សំខាន់របស់ជនជាតិ Thai នៅតំបន់ភាគពាយ័ព្យវៀតណាម។ យោងតាមក្រសួងវប្បធម៌ កីឡា និងទេសចរណ៍ Xoe Thai ត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ពិភពលោក ដោយបញ្ជាក់ពីអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែបរបស់ប្រជាជាតិវៀតណាម និងការផ្សាភ្ជាប់សហគមន៍។ របាំ “Nhom khan” បានកកើតមកជាមួយនឹងការអភិវឌ្ឍនៃឧស្សាហកម្មតម្បាញកប្បាស បង្ហាញពីភាពសប្បាយរីករាយរបស់ប្រជាជនមុនពេលទទួលបានផលពីកម្លាំងពលកម្មរបស់ពួកគេ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ បង្ហាញពីបាតដៃប៉ិនប្រសប់របស់នារីជនជាតិ Thai តាមរយៈលំនាំដ៏ប្រណិតដែលប៉ាក់នៅលើក្រមា។ សិល្បៈ Xoe ត្រូវបានបញ្ជូនបន្តពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយនៅក្នុងសហគមន៍ទៅកាន់មនុស្សគ្រប់វ័យនិងគ្រប់ភេទ។ កុមាររៀនពីជីដូនជីតានិងឪពុកម្តាយ។ សិប្បករនិងអ្នកអនុវត្តក៏បង្រៀននៅក្នុងក្រុមសិល្បៈ វិទ្យាល័យ និងសាលាសិល្បៈផងដែរ។ របាំ Xoe moi lau (xoe អញ្ជើញពិសាស្រា) បង្ហាញពីវប្បធម៌ក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទង និងអាកប្បកិរិយារបស់ក្រុមជនជាតិ Thai។ តាមទស្សនៈរបស់ជនជាតិ Thai អ្នកណាមកលេងផ្ទះត្រូវបានស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅណាស់។ ជាមួយនឹងចលនាទន់ភ្លន់និងមានភាបបត់បែន កែវស្រាអញ្ជើញភ្ញៀវត្រូវបានលើកក្នុងដៃរបស់នារីជនជាតិ Thai ដែលមានក្រមា ហើយអញ្ជើញឱ្យផឹកដោយបង្ហាញពីការគោរពបំផុតចំពោះភ្ញៀវ។ “មិនមាន Xoe មិនសប្បាយចិត្ត មិនមាន Xoe ស្រូវមិនចេញផ្កា មិនមាន Xoe ពោតមិនចេញផ្លែ និងគ្មាន Xoe បុរសនិងស្ត្រីមិនក្លាយជាគូរស្រករឡើយ”។ ការដែលអង្គការ UNESCO បានចុះឈ្មោះសិល្បៈ Xoe Thai បានអះអាងពីអត្តសញ្ញាវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែបរបស់ជនជាតិវៀតណាម ភាពស្អិតរមួតក្នុងសហគមន៍ ការគោរពភាពចម្រុះនៃវប្បធម៌ លើកទឹកចិត្តឱ្យមានការសន្ទនារវាងបុគ្គល សហគមន៍ និងប្រជាជនផ្សេងៗគ្នាសម្រាប់ការអត់ឱន សេចក្តីស្រឡាញ់ និងសប្បុរសធម៌ ស្របតាមសាសនា និងគោលបំណងនៃអនុសញ្ញាឆ្នាំ ២០០៣ សម្រាប់ការការពារបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបី របស់អង្គការយូណេស្កូ៕ Từ khóa: VOV VOVworld សិល្បៈ Xoe Thai ភាពស្រស់ស្អាតសហគមន៍វប្បធម៌ជនជាតិ Thai ភាគពាយព្យ ប្រតិកម្មទៅវិញ ផ្ញើទៅ Xem thêm