ประธานาธิบดีอิหร่าน Hassan Rouhani (Reuters)

ในแถลงการณ์เมื่อเร็วๆนี้  เอกอัครราชทูตอิหร่านประจำอังกฤษ Hamid Baeidinejad ได้เตือนว่า เตหะรานอาจถอนตัวจากสนธิสัญญาไม่เผยแพร่อาวุธนิวเคลียร์ ซึ่งหมายความว่าจะยุติการปฏิบัติหน้าที่และข้อผูกมัดระหว่างประเทศในปัญหาอาวุธนิวเคลียร์ ในการอธิบายเกี่ยวกับคำประกาศนี้ เมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน โฆษกของกระทรวงการต่างประเทศอิหร่าน Abbas Mousavi ได้เผยว่า อิหร่านยังไม่มีการตัดสินใจสุดท้าย แต่ยืนยันว่า ได้เตรียมแผนการต่างๆที่เหมาะสมกับแต่ละสถานการณ์ ในวันเดียวกัน อิหร่านได้เริ่มกระบวนการก่อสร้างเตาปฏิกรณ์แห่งที่ 2 ณ โรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ Busher ซึ่งท่าทีล่าสุดนี้มีขึ้นหลังจากอิหร่านเริ่มปรับลดคำมั่นด้านนิวเคลียร์เป็นครั้งที่ 4 เพียงไม่กี่วัน อีกทั้งเริ่มฉีดยูเรเนียมเข้าเครื่องหมุนเหวี่ยงในโรงงานนิวเคลียร์ Fordow เมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน โดยตามรายงานขององค์การพลังงานปรมาณูอิหร่าน เตหะรานมีแผนการเสริมสมรรถภาพยูเรเนียมสูงถึงร้อยละ 4.5 ในโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ Fordow ซึ่งสูงกว่าตัวเลขร้อยละ 3.67 ตามกำหนดที่ถูกระบุในข้อตกลงนิวเคลียร์ปี 2015 ก่อนหน้านั้น อิหร่านได้ออกคำเตือนหลายครั้งและมีปฏิบัติการที่แสดงให้เห็นถึงการถอนตัวจากคำมั่นในแผนปฏิบัติการร่วมในทุกด้านหลังจากประธานาธิบดีสหรัฐ โดนัลด์ ทรัมป์ ประกาศถอนตัวจากข้อตกลงฉบับดังกล่าวแต่เพียงฝ่ายเดียวเมื่อเดือนพฤษภาคมปีที่แล้ว พร้อมทั้งได้ฟื้นฟูมาตรการคว่ำบาตรต่อธนาคารและหน่วยงานอุตสาหกรรมน้ำมันของอิหร่าน

โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ Bushehr ของอิหร่าน (Reuters)

ตามแหล่งข่าวต่างๆ เมื่อเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา เตหะรานได้มีปริมาณยูเรเนียมสำรองอยู่ที่ 300 กิโลกรัม ซึ่งสูงกว่าอัตราที่ได้รับอนุญาต ส่วนอิหร่านก็ยืนยันว่า ได้เพิ่มการเสริมสมรรถภาพยูเรเนียมจากระดับต่ำคือ 450 กรัมต่อวันขึ้นเป็น 5 กิโลกรัมต่อวันและล่าสุดนี้ อิหร่านได้ประกาศว่า กำลังมีแร่ยูเรเนียมที่เสริมสมรรถภาพในระดับต่ำกว่า 500 กิโลกรัมไว้ในครอบครอง ซึ่งถือเป็นท่าทีเพื่อ “สร้างแรงกดดันให้ประเทศมหาอำนาจในยุโรปและหุ้นส่วนการค้าต่างๆแสวงหามาตรการในรอบด้านให้แก่อิหร่าน มิใช่ทำลายข้อตกลงฉบับนี้” แต่ตามความเห็นของบรรดานักวิเคราะห์ ความจริงจะไม่ง่ายเหมือนที่คิด เมื่อเร็วๆนี้ ประธานาธิบดีอิหร่าน ฮัสซัน โรฮานี ได้เตือนว่า อิหร่านอาจเดินหน้าลดการปฏิบัติคำมั่นด้านนิวเคลียร์ต่อไปในเดือนมกราคมปี 2020 ถ้าหากยุโรปไม่มีปฏิบัติการที่เป็นรูปธรรมเพื่อช่วยสนับสนุนภาคการส่งออกน้ำมันของอิหร่าน

ในสภาวการณ์ที่ทางการสหรัฐยังไม่มีสัญญาณใดๆที่บ่งบอกถึงการประนีประนอมและประเทศมหาอำนาจในยุโรปยังไม่สามารถแสวงหามาตรการที่มีควมเป็นไปได้สูงเพื่อกอบกู้ข้อตกลงนิวเคลียร์อิหร่านนั้น การที่เตหะรานมีคำเตือนพร้อมมีก้าวเดินที่เป็นรูปธรรมเพื่อลดข้อผูกมัดด้านนิวเคลียร์กับกลุ่มพี5+1อย่างต่อเนื่องได้ทำให้แผนปฏิบัติการร่วมในทุกด้านกำลังมีความเปราะบางและอาจถูกทำลายได้โดยง่าย.