ในหลายปีมานี้ สถานการณ์ทางการเมืองและสังคมในตะวันออกกลางได้ถูกเผยแพร่ผ่านสื่อต่างๆพร้อมคำบรรยายที่ว่า “การใช้ความรุนแรง” “ความไม่สงบ” “การแบ่งแยก” และ “การเสียชีวิต” เป็นต้น แต่พอมาถึงปี 2015 ภาพการใช้ความรุนแรงและความไม่สงบในภูมิภาคตะวันออกกลางก็มีความเลวร้ายมากขึ้นและเป็นฐานที่มั่นของกลุ่มก่อการร้ายโดยเฉพาะกลุ่มรัฐอิสลามหรือไอเอส ซึ่งไม่เพียงแต่ก่อเหตุรุนแรงและขยายการเคลื่อนไหวในพื้นที่ส่วนใหญ่ของซีเรียและอิรักเท่านั้น หากยังขยายไปยังประเทศต่างๆในภูมิภาค เช่น ลิเบีย อียิปต์ เยเมน ตูนิเซียรวมทั้งยุโรป และคุกคามต่อความมั่นคงของโลกอีกด้วย

ซีเรียเป็นประเทศที่ถูกเอ่ยถึงมากที่สุดและได้รับความเสียหายหนักที่สุดในตะวันออกกลางในปี 2015 ตามข้อมูลสถิติขององค์การสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ ภายในเวลา 5 ปี สงครามกลางเมืองในซีเรียได้ทำให้มีผู้เสียชีวิต 250,000 คนและมีผู้อพยพลี้ภัยนับล้านคน นอกจากนี้ ซีเรียยังกลายเป็นสนามรบของบรรดาประเทศมหาอำนาจกับกลุ่มไอเอส โดยหลายประเทศนอกภูมิภาคได้เข้าแทรกแซงสงครามกลางเมืองในซีเรีย โดยเฉพาะพันธมิตรต่อต้านกลุ่มไอเอสที่สหรัฐเป็นผู้นำและรัสเซีย แม้ยุทธนาการต่อต้านกลุ่มไอเอสไม่ได้เกิดประสิทธิผลดังความปรารถนาแต่การแทรกแซงนั้นต้องแลกด้วยความสูญเสียที่ยิ่งใหญ่มาก

การแทรกแซงของรัสเซียในซีเรียที่เริ่มขึ้นตั้งแต่วันที่ 30 กันยายนถือเป็นข่าวที่ได้รับความสนใจมากที่สุดเพราะส่งผลให้เกิดการตอบโต้ที่สร้างความสั่นสะเทือนต่อประชามติในภูมิภาคและโลก อย่างเช่น กรณีที่กลุ่มไอเอสยิงเครื่องบินพลเรือนของรัสเซียตกลงบนคาบสมุทรไซนาย ประเทศอียิปต์เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม ซึ่งส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต 224 คนหรือกรณีตุรกียิงเครื่องบินรบซู 24 ของรัสเซียตกเมื่อเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมาซึ่งส่งผลให้เกิดวิกฤตที่ไม่เคยมีมาก่อนในความสัมพันธ์ระหว่างรัสเซียกับตุรกี ส่วนฝรั่งเศส ซึ่งเป็นประเทศที่เข้าร่วมพันธมิตรต่อต้านกลุ่มไอเอสที่นำโดยสหรัฐก็เป็นเหยื่อของการโจมตีก่อการร้ายในกรุงปารีส ซึ่งส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต 129 คนและได้รับบาดเจ็บกว่า 350 คน นี่คือความสูญเสียที่ฝรั่งเศสและยุโรปต้องแลกกับการเข้าร่วมสงครามในตะวันออกกลาง แต่ผลร้ายยังไม่สิ้นสุดลงแค่นี้เพราะการแทรกแซงตะวันออกกลางได้ส่งผลให้เกิดกระแสผู้อพยพครั้งใหญ่ที่หลั่งไหลเข้าไปยังยุโรป

ในขณะเดียวกัน สถานการณ์ของประเทศต่างๆในตะวันออกกลางเมื่อปีที่แล้วก็ไม่มีความสดใสโดยการแย่งชิงอำนาจระหว่างฝ่ายต่างๆในลิเบียหลังขบวนการอาหรับสปริงได้กีดขวางกระบวนการสร้างเสถียรภาพในลิเบีย ซึ่งสามารถเห็นได้ชัดจากการที่ประเทศนี้กำลังมีสองรัฐบาลและสองรัฐสภาของสองฝ่ายในการปะทะ แม้ประชาคมระหว่างประเทศจะพยายามช่วยไกล่เกลี่ยแต่ทุกฝ่ายที่เข้าร่วมการแย่งชิงอำนาจในลิเบียยังไม่สามารถบรรลุข้อตกลงสันติภาพเพื่อจัดตั้งรัฐบาลชุดใหม่ ที่สะท้อนความเป็นหนึ่งเดียวกันและยุติการปะทะได้ ส่วนที่ประเทศเยเมน สงครามกลางเมืองกำลังดำเนินไปอย่างซับซ้อนในปี 2015 ซึ่งได้ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต 28,000 คนโดยส่วนใหญ่เป็นประชาชนผู้บริสุทธ์ ยิ่งไปกว่านั้น สงครามกลางเมืองในประเทศเยเมนกำลังกลายเป็นการเผชิญหน้าที่ตึงเครียดระหว่างกลุ่มชาวมุสลิมนิกายชีอะห์และสุหนี่ในภูมิภาค ในขณะเดียวกัน กระบวนการสันติภาพระหว่างอิสราเอลกับปาเลสไตน์ยังคงชะงักงัน แม้ความพยายามให้ประชาคมโลกยอมรับรัฐที่เอกราชของปาเลสไตน์กำลังกลายเป็นความจริงแต่การไม่ยอมรับจากฝ่ายอิสราเอลก็ทำให้ฉนวนกาซ่ายังไม่มีสันติภาพและความผิดหวังของชาวปาเลสไตน์ได้กลายเป็นการปะทะโดยล่าสุดคือการปะทะระหว่างกองทัพอิสราเอลกับประชาชนปาเลสไตน์ซึ่งส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตและได้รับบาดเจ็บจำนวนมากและทำลายความหวังที่จะเห็นการฟื้นฟูการเจรจาสันติภาพระหว่างสองฝ่ายในเร็วนี้

ท่ามกลางความขัดแย้งและการปะทะต่างๆในตะวันออกกลาง ข่าวที่น่ายินดีเพียงอย่างเดียวของภูมิภาคนี้ก็คือการที่อิหร่านบรรลุข้อตกลงนิวเคลียร์ครั้งประวัติศาสตร์กับกลุ่มพี 5+1 ซึ่งช่วยยุติปัญหาการโต้เถียงและตอบโต้ในตลอดหลายสิบปีที่ผ่านมาระหว่างสหรัฐและฝ่ายตะวันตกกับอิหร่าน ซึ่งการจับมือระหว่างอิหร่านกับฝ่ายตะวันตกได้เปิดความหวังเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาต่างๆของภูมิภาค แต่อย่างไรก็ตาม นักวิเคราะห์ยังคงแสดงความกังวลใหม่ๆ เนื่องจากบทบาทของอิหร่านอาจจะทำให้บรรดาประเทศเพื่อนบ้านในภูมิภาคนี้มีความกังวลมากขึ้นจนทำให้กระบวนการสันติภาพในตะวันออกกลางเดินผิดทิศทาง

ภายหลัง 1 ปีที่เต็มไปด้วยความผันผวนเนื่องจากการแทรกแซงจากภายนอกที่ส่งผลเสียต่างๆ ไม่มีใครสามารถคาดการณ์เกี่ยวกับอนาคตของภูมิภาคตะวันออกกลางได้ แต่สิ่งที่เด่นชัดก็คือ ภูมิภาคนี้จะต้องก้าวผ่านความลำบากต่างๆเพื่อบรรลุเป้าหมายคือสันติภาพ.