(VOVworld) – ปี๒๐๑๓ ตะวันออกกลางยังคงนำหน้ารายชื่อภูมิภาคที่ไร้เสถียรภาพที่สุดในโลกเนื่องจากมีปัญหาที่ร้อนระอุหลายอย่าง เช่น การพิพาทระหว่างอิสราเอลกับปาเลสไตน์ สงครามกลางเมืองในซีเรียและอิรักและโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่านซึ่งทำให้ตะวันออกกลางเปรียบเสมือนระเบิดที่พร้อมจะระเบิดได้ทุกเมื่อ
|
การตกลงครั้งประวัติศาสตร์ระหว่างกลุ่มพี๕บวก๑กับประเทศอิหร่าน เปิดทางในการแก้ไขปัญหานิวเคลียร์ของอิหร่าน(Photo: AFP ) |
ปี๒๐๑๓ ความไร้เสถียรภาพและการพิพาทด้านดินแดนในตะวันออกกลางปัญหาการเสริมสมรรถภาพยูเรเนี่ยมให้เข้มข้น ความขัดแย้งภายในประเทศจนนำไปสู่สงครามกลางเมืองยังคงเป็นความขัดแย้งที่เรื้อรังที่ยังไม่ได้รับการแก้ไขอย่างเด็ดขาด
ภาพรวมที่มืดมนมากกว่าความสดใสในตะวันออกกลาง
ในเขตตะวันออกกลาง ซีเรียคงเป็นจุดที่ร้อนระอุที่สุดด้านความมั่นคงในปี๒๐๑๓ สงครามกลางเมืองที่ยืดเยื้อมานานทำให้มีผู้เสียชีวิตกว่า๑แสนคน ผู้อพยพลี้ภัยนับหมื่นคน และความอดอยากอยู่ในระดับเตือนภัย โดยเฉพาะในเขตที่ได้รับผลกระทบจากสงครามอย่างหนัก ในสภาวการณ์ที่มีความล่อแหลมต่อการถูกแทรกแซงจากประเทศตะวันตก เมื่อวันที่๑๕กันยายนปี๒๐๑๓ รัสเซียและสหรัฐก็ได้บรรลุข้อตกลงโดยรัสเซียเสนอซึ่งตามนั้น ซีเรียยอมให้สหประชาชาติเข้ามาตรวจสอบคลังอาวุธเคมีของตนและเข้าร่วมการลงนามในสนธิสัญญาสากลเกี่ยวกับการห้ามใช้อาวุธเคมีซึ่งก้าวกระโดดดังกล่าวมีความหมายสำคัญเป็นอย่างยิ่งโดยได้ยุติแผนการคว่ำบาตรซีเรียของประเทศตะวันตกถ้าประเทศนี้ไม่ปฏิบัติตามมติของสหประชาชาติ อย่างไรก็ดี การปลดคลังอาวุธเคมีของซีเรียยังไม่เพียงพอเพื่อยุติสงครามกลางเมือง เพราะ ที่ประเทศซีเรีย ยังคงเกิดการปะทะระหว่างกองทัพรัฐบาลกับฝ่ายต่อต้าน ทุกวันซึ่งผู้สังเกตการณ์จำนวนมากเห็นว่า การแก้ไขปัญหาคลังอาวุธเคมี ดูเหมือนว่า ไม่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงแนวคิดของฝ่ายต่อต้าน
ความพยายามการทูตแบบลูกกระสวยของนายจอห์น แครี รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐก็ไม่ทำให้กระบวนการสันติภาพในตะวันออกกลางประสบความคืบหน้าใดๆโดยการสนทนาครั้งต่างๆระหว่างอิสราเอลกับปาเลสไตน์ไม่ประสบผลสำเร็จและนายเบนจามิน เนทันยาฮู นายกรัฐมนตรีอิสราเอลยังคงดำเนินโครงการก่อสร้างเขตตั้งถิ่นฐานในดินแดนของปาเลสไตน์
ปี๒๐๑๓ก็เป็นปีที่เต็มไปด้วยความผันผวนของอียิปต์เพราะการที่นายโมฮาเหม็ด มอร์ซี ประธานาธิบดีอียิปต์ขององค์การภราดรภาพมุสลิมหรือMBถูกโค่นล้มหลังจากที่ขึ้นบริหารประเทศครบ๑ปีเป็นการจุดชนวนการชุมนุมของผู้ที่จงรักภักดีต่อนายมอร์ซี การชุมนุม การใช้ความรุนแรง การปะทะที่เกิดขึ้นทุกวันทำให้อียิปต์ตกเข้าสู่วิกฤตทางการเมืองอย่างรุนแรง รัฐบาลรักษาการที่ได้รับการหนุนหลังจากกองทัพต้องใช้ความพยายามเป็นอย่างมากในการแก้ไขรัฐธรรมนูญเพื่อเตรียมการให้แก่การเลือกตั้งเพื่อนำประเทศกลับสู่เส้นทางแห่งประชาธิปไตยและเสถียรภาพ
ถ้ากล่าวถึงภาพรวมของตะวันออกกลางในปี๒๐๑๓ก็ต้องกล่าวถึงการปะทะในอิรัก ด้วยเพราะสถานการณ์การใช้ความรุนแรงในประเทศนี้ได้ขึ้นสู่ระดับที่เลวร้ายที่สุดในหลายปีที่ผ่านมาซึ่งตามข้อมูลสถิติ มีผู้เสียชีวิตเกือบ๙พัน๕ร้อยคนจากการวางระเบิด และการโจมตีของกลุ่มกบฏในทั่วประเทศและ จำนวนผู้เสียชีวิตมากกว่าระดับเตือนภัยนับตั้งแต่ปี๒๐๐๘
จุดสดใสที่สุดในภาพรวมทางการเมืองในเขตตะวันออกกลางคือ การตกลงครั้งประวัติศาสตร์ระหว่างกลุ่มพี๕บวก๑กับประเทศอิหร่าน ณ เมืองเจนีวา ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ เมื่อวันที่๒๔พฤศจิกายนปี๒๐๑๓ แม้จะเป็นข้อตกลงในระยะสั้นแต่ข้อตกลงฉบับนี้ได้รับการชื่นชมเพราะเปิดทางในการแก้ไขความขัดแย้งระหว่างสองฝ่ายเกี่ยวกับปัญหานิวเคลียร์ในตลอด๓ทศวรรษที่ผ่านมา บรรดานักวิเคราะห์เห็นว่า สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ ข้อตกลงฉบับนี้สามารถจำกัดการมองด้านเดียวโดยผ่านการเจรจาต่างๆ
ความคืบหน้าในปี๒๐๑๔
จากภาพรวมของโลกปี๒๐๑๓ บรรดาผู้สันทัดกรณีเห็นว่า บางปัญหาไม่อาจแก้ไขให้แล้วเสร็จได้ในทันที นายวิลเลี่ยม เฮ็ก รัฐมนตรีต่างประเทศอังกฤษเตือนว่า สภาวะการใช้ความรุนแรงและไร้เสถียรภาพตามจุดร้อนต่างๆในตะวันออกกลางยังจะยืดเยื้อต่อไป
โดยสงครามกลางเมืองในซีเรียจะดำเนินต่อไป การประชุมนานาชาติเกี่ยวกับซีเรียหรือการประชุมเจนีวา๒ที่คาดว่า จะจัดขึ้น ในวันที่๒๒มกราคมปี๒๐๑๔ จะประสบความยากลำบากเพราะฝ่ายต่อต้านต้องการรัฐบาลที่ไม่มีอิทธิพลของนายบาซาร์ อัล อาซซาดครอบงำ ส่วนนาย บาซาร์ อัลอาชซาดก็แถลงว่า จะลงสมัครรับเลือกตั้งวาระใหม่ในปี๒๐๑๔
ส่วนปัญหาโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่านก็ยังคงทำให้ประชามติมีความกังวล แม้ว่า ประธานาธิบดีอิหร่านจะแสดงจุดยืนที่เป็นกลางอยู่เสมอก็ตามแต่ก็ไม่สามารถสร้างความไว้วางใจต่อประเทศตะวันตกหรือสามารถลดปฏิกิริยาของฝ่ายต่อต้านภายในประเทศได้
สิ่งที่น่าเป็นห่วงอีกก็คือ กองกำลังก่อการร้ายกำลังหาทุกวิถีทางเพื่อขยายอิทธิพลและสถาปนาความสัมพันธ์กับกลุ่มอิสลามต่างๆในเขตตะวันออกกลางซึ่งทำให้เงาการก่อการร้ายกลายเป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคงในเขตนี้
จากความขัดแย้งและการพิพาทที่ยังไม่สามารถแก้ไขได้ ดูเหมือนว่า ตะวันออกกลางยังคงเป็นภูมิภาคที่ได้รับความสนใจจากโลกในปี๒๐๑๔ ./.