คุกฮว๋าหล่อ ในกรุงฮานอยเป็นคุกของฝรั่งเศสที่ใหญ่ที่สุดในภาคเหนือเวียตนาม ฝรั่งเศสสร้างคุกนี้ขึ้นเพืื่อใช้กักขังทรมานชาวเวียตนามผู้ต่อต้าน อย่างไรก็ดี เหล่าชาวเวียตนามผู้รักชาติซึ่งถูกขังในคุกนี้กลับใช้คุกแห่งนี้เป็นโรงเรียนปฏิวัติ อดีตนักโทษที่นี้หลายคนได้เป็นเลขาธิการใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์เวียตนามในเวลาต่อมา.. ในช่วงสงครามต่อต้านอเมริกาเพื่อปลดปล่อยภาคใต้ คุกฮว๋าหล่อกลายเป็นที่คุมขังนักบินอเมริกันที่มาทิ้งระเบิดในเวียตนามโดยเครื่องบินของพวกเขาถูกยิงตกในน่านฟ้าภาคเหนือเวียตนาม ทหารอเมริกันตั้งฉายาให้คุกแห่งนี้ว่า ฮานอยฮิลตัน.. หนึ่งในนักบินอเมริกันที่ถูกยิงตกและขังที่นี้คือ จอห์น แม็กเคน สมาชิกวุฒิสภาและอดีตผู้ท้าชิงตำแหน่งประธานาธิบดีอเมริกากับนายบารัค โอบามา.ปัจจุบันคุกฮว๋าหล่อกลายเป็นพิพิธภัณฑ์ มีการจัดแสดงชุดนักบินอเมริกัน จัดแสดงห้องขังในสภาพเดิมๆ..เครื่องทรมานสารพัดชนิด เครื่องประหาร ภาพถ่ายที่น่าสยดสยองอีกมากมาย..
หลังจากที่ได้ไปชมคุกฮว๋าหล่อแล้ว..นักท่องเที่ยวจะรู้สึกได้ถึงความโหดร้ายของสงครามและไม่อยากให้โลกนี้มีสงคราม..ให้มีแต่สันติสุขและใช้การเจรจาอย่างสันติวิธีเพื่อแก้ปัญหาทุกอย่างบนโลกใบนี้จะดีกว่า..คุกฮว๋าหล่อยังสะท้อนให้เห็นภาพการมีความทรหดอดทนอย่างสูงของชาวเวียตนามในการต่อสู้เพื่อช่วงชิงเอกราชจากต่างชาติที่มารุกราน..ต้องทนทุกทรมานอย่างแสนสาหัสจากเครื่องทรมานของผู้มารุกรานและเครื่องประหารที่สยดสยอง..แต่สิ่งเหล่านี้ก็ไม่สามารถเอาชนะจิตใจที่มุ่งมั่นของคนเวียตนามได้..
อรรถพล..อุดร