Các vụ sạt lở nghiêm trọng do mưa lớn của hoàn lưu bão Yagi diễn ra rạng sáng 9/9 tại xóm Lũng Lỳ, xã Ca Thành và Lũng Súng, xã Yên Lạc, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, khiến 20 người thiệt mạng, hàng chục người bị thương; nhiều ngôi nhà bị vùi lấp. Với sự giúp đỡ của chính quyền, người dân và những tấm lòng hảo tâm… các gia đình nơi đây đang từng bước ổn định, bắt tay vào xây dựng lại cuộc sống.

Những ngôi nhà bạt được dựng lên cho người dân ở tạm. Ảnh: VOV

Em kịp cõng con chạy xuống trạm y tế để tránh lũ, vừa đến nơi nghe tiếng nổ lớn, em chạy ra vừa hét vừa khóc gọi bố ơi, mẹ ơi, mọi người đâu rồi… nhưng không ai trả lời em cả, soi đèn chỉ còn đống đổ nát thôi.

Bà Triệu Mùi Lai, xóm Lũng Lỳ, Ca Thành mất 2 người con trong vụ sạt lở. Ảnh: VOV

Đó là chia sẻ của chị Đặng Mùi Khe, người may mắn sống sót trong vụ sạt lở rạng sáng ngày 9/9, tại thôn Lũng Súng, xã Yên Lạc, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng. Vụ sạt lở vùi lấp 7 căn nhà, khiến 11 người chết, 11 người bị thương. Riêng ngôi nhà của chị Đặng Mùi Khe có tới 3 người tử vong, gồm: bố, mẹ, một người em họ, ngoài ra còn một người chú bị thương nặng. Chị Đặng Mùi Khe cùng con nhỏ mới chưa đầy tuổi may mắn thoát nạn. Suốt nhiều ngày sau đó, chị không dám bỏ con khỏi chiếc địu trên lưng, vì sợ có lũ sẽ không kịp chạy. Được sự động viên của làng xóm, tinh thần chị đã ổn định trở lại. Chị được bộ đội giúp làm một căn nhà bạt để ở tạm. Chính quyền xã, huyện cùng các nhà hảo tâm hỗ trợ đầy đủ gạo, thực phẩm và các loại, như: quần áo, chăn màn, vật dụng sinh hoạt cần thiết... Gia đình chị cũng được lựa chọn vị trí để chính quyền hỗ trợ xây dựng nhà mới. Chị Đặng Mùi Khe cho biết: Làm nhà mới em sẽ chọn ở đất không có khả năng lở, không gần chỗ nguy hiểm như vách núi, không gần suối để sao tránh được lũ, tránh lở đất.

Cách điểm Lũng Súng chỉ khoảng 3 km, sạt lở đã vùi lấp 7 căn nhà tại xóm nghèo Lũng Lỳ, xã Ca Thành. Hơn 10 ngày sau sự cố xảy ra, nơi đây vẫn ngổn ngang bùn đất, xen lẫn những cột, kèo, vài tấm chăn, màn và những bắp ngô đã nảy mầm  trong những đống đổ nát… Vụ sạt lở đã khiến 9 người chết, 3 người bị thương, 8 nhà hư hỏng hoàn toàn và hàng chục hộ lân cận phải di dời khẩn cấp.

Nụ cười dân trở lại với những đứa trẻ ở Lũng Lỳ. Ảnh: VOV

Trong trận sạt lở, bà Triệu Mùi Lai không chỉ mất con trai, con dâu mà ngôi nhà của gia đình cũng bị phá hủy hoàn toàn. Bà trở thành chỗ dựa cho 2 cháu nội, một cháu 11 tuổi và một cháu mới 5 tuổi. Tuần qua, bà Lai cùng 6 hộ mất nhà ở Lũng Lỳ đã được tỉnh Cao Bằng khởi công dựng căn nhà mới ngay trong bản: Tôi được chính quyền, các nhà hảo tâm ngày nào cũng đến giúp đỡ nên ăn mặc đã cơ bản là đủ, đảm bảo. Giờ ngôi nhà cũng đã được nhà nước động thổ, làm xong trong tháng 10 nên cũng yên tâm, không mong muốn gì thêm. Bây giờ ruộng đất ở đây nên tôi cũng chỉ bám bản, bám làng, không muốn chuyển đi xa.

Ngoài các hộ bị ảnh hưởng trực tiếp, nhà cửa bị sập đổ hoàn toàn, hiện 2 bản Lũng Súng, Lũng Lỳ còn có hơn 20 hộ phải di dời khẩn cấp khỏi vùng nguy cơ sạt lở.  Ngoài sự hỗ trợ của chính quyền, những ngày qua, Lũng Súng, Lũng Lỳ đã có hàng chục đoàn thiện nguyện, hỗ trợ thêm nhu yếu phẩm như gạo, mì tôm, đường sữa, quần áo… cả những dụng cụ lao động như cuốc, xẻng, dao cũng được trao tới người dân. Chị Nguyễn Ngọc Phương Uyên, ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, chia sẻ: Qua truyền thông, mạng xã hội tôi thấy mọi người bị thiệt hại, rất đáng thương nên gom được gì tôi mang ra giúp bà con. Tôi thấy họ hồi phục rất nhanh, rất lạc quan. Tôi thấy Mặt trận Tổ quốc các cấp, chính quyền rất lo lắng cho dân, rồi bên quân đội, công an nữa đều rất quan tâm, tôi thấy tình hình đã cơ bản ổn định.

Những ngôi nhà mới đang được gấp rút xây dựng ở Lùng Lỳ. Ảnh: VOV

Ông Hoàng Văn Thạch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng, cho biết ưu tiên lớn nhất của chính quyền là lo cho các hộ mất nhà cửa có nơi ở mới, đảm bảo lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cho thời gian trước mắt, sau đó là sinh kế lâu dài cho các gia đình: Hiện chúng tôi đã khởi công xây dựng 6 nhà tại Lũng Lỳ, sắp tới sẽ là Lũng Súng, cố gắng hoàn thành ngay năm nay, càng sớm càng tốt vì họ đang ở nhà bạt. Song song làm nhà ở, chúng tôi huy động nguồn lực để hỗ trợ người dân khôi phục sản xuất. Chúng tôi yêu cầu ngành nông nghiệp khẩn trương rà soát, nghiên cứu, hướng dẫn xem họ sẽ nên trồng cây gì, nuôi con gì để ổn định. Về lâu dài, chúng tôi tiếp tục bố trí các hộ dân ở những vị trí phù hợp, an toàn và có đất canh tác và sinh sống.

Sẽ cần nhiều thời gian để Lũng Súng, Lũng Lỳ trở lại như cuộc sống trước đây. Dù vậy, sự quyết tâm của chính quyền, sự chung tay của cộng đồng cùng tinh thần vượt khó của người dân sẽ là nền tảng để những bản vùng cao này sớm “đứng dậy”, mãnh mẽ hơn sau thiên tai.