Nhắc đến nhà văn, nhà giáo Nguyễn Ngọc Ký, nhiều thế hệ học sinh Việt Nam nhớ ngay tới người thầy đầu tiên viết chữ bằng chân tại Việt Nam. Suốt cả cuộc đời, thầy Nguyễn Ngọc Ký đã truyền cảm hứng cho biết bao thế hệ học trò với nghị lực, quyết tâm phi thường. Câu chuyện về thầy cũng được đưa vào sách giáo khoa và trở thành biểu tượng của lòng kiên trì, ý chí học tập suốt đời.

Nhà giáo Nguyễn Ngọc Ký. Ảnh: Báo Lao động

Cuộc đời và quá trình luyện viết của nhà giáo Nguyễn Ngọc Ký được đưa vào trang sách giáo khoa Tiếng Việt ở bậc Tiểu học và gắn liền với ký ức của nhiều thế hệ học sinh trên cả nước. Ông là tấm gương cho sự kiên trì, quyết tâm, lòng ham học cho nhiều thế hệ học trò cả nước.                

Nhà văn, thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký, sinh năm 1947, tại huyện Hải Hậu, Nam Định. Nguyễn Ngọc Ký bị liệt cả 2 tay từ năm 4 tuổi, nên khi đến tuổi đi học, vì muốn tập viết, cậu bé Ký ngày ấy đã phải quặp viên gạch non trong hai ngón chân để viết trên sân. Việc học của Nguyễn Ngọc Ký rất khó khăn khi phải viết hàng trăm lần để có một con chữ tròn trịa, phải làm nhiều lần một bài thủ công, tập xoay compa để vẽ học hình học. Sau thời gian miệt mài, nỗ lực, Nguyễn Ngọc Ký trở thành học sinh giỏi toán toàn miền Bắc và được Chủ tịch Hồ chí Minh tặng huy hiệu Hồ Chí Minh. Ông cũng là sinh viên duy nhất có tác phẩm xuất bản ngay khi vừa tốt nghiệp khoa văn, trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Sau đó, ông trở thành thầy giáo.

Cuốn hồi ký “Tôi đi học” của nhà giáo Ưu tú Nguyễn Ngọc Ký. Ảnh: truyenhinhvov.vn

Không chỉ truyền cảm hứng cho biết bao thế hệ học trò với nghị lực, quyết tâm phi thường, thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký còn là nhà văn sở hữu hơn 30 tác phẩm văn học gồm thơ, văn và truyện ký. Đặc biệt ông viết chính câu chuyện cuộc đời mình bằng văn chương như Hồi ký "Tôi đi học", Hồi ký "Tôi học đại học", Hồi ký "Tôi đi dạy học", "Tâm huyết trao đời"… Theo cô Nguyễn Thị Hồng Gấm, Giáo viên trường THCS An Nhơn, Quận Gò Vấp, thành phố Hồ Chí Minh, những cuốn sách của thầy Nguyễn Ngọc Ký đã giúp cô có thêm động lực trong nghề giáo để từ đó truyền cảm hứng cho các học trò của mình: “Những cuốn sách của thầy mang những triết lý cuộc sống sâu sắc. Từ những cuốn sách đó mà bản thân tôi học được những điều hay về ý chí, nghị lực trong cuộc sống. Ví dụ như trong nghề giáo có những lúc khó khăn trên bục giảng, từ những câu chuyện của thầy, tôi có thể truyền lửa cho những học sinh của mình”.

“Đôi chân kỳ diệu” và nghị lực phi thường làm nên những điều kỳ diệu. Ảnh: truyenhinhvov.vn

Thầy Nguyễn Ngọc Ký được trao tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú năm 1992. Sau đó một năm, thầy Ký cùng gia đình chuyển vào sinh sống tại thành phố Hồ Chí Minh, và công tác tại Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Gò Vấp. Năm 2005, Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam đã tặng ông danh hiệu “Người thầy đầu tiên của Việt Nam dùng chân để viết”.

Sau khi nghỉ hưu, dù sức khỏe không tốt nhưng thầy Nguyễn Ngọc Ký vẫn hăng say cống hiến cho nền văn học nước nhà. Những năm tháng cuối đời, nhà giáo Nguyễn Ngọc Ký phải chống chọi với bệnh tật, nhưng với nghị lực và quyết tâm phi thường, ông vẫn miệt mài tới giao lưu với học sinh, vừa tiếp khách tư vấn tâm lí qua Tổng đài 1088 và vừa sáng tác tại thành phố Hồ Chí Minh.

Vào một ngày cuối tháng 09/2022, sau 29 năm chiến đấu với bệnh suy thận, nhà văn, nhà giáo ưu tú Nguyễn Ngọc Ký đã qua đời tại thành phố Hồ Chí Minh, ở tuổi 75. Ông Huỳnh Thanh Phú – Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Du, Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh, có những cảm nhận sâu sắc về thầy Nguyễn Ngọc Ký: “Tôi luôn coi thầy là 1 hình ảnh rất đẹp để cho người trẻ hay người lớn, những người rơi vào nghịch cảnh hãy nhìn vào thầy để có niềm tin trng cuộc sống. Thầy Nguyễn Ngọc Ký không những vượt qua nghịch cảnh mà thầy còn làm được nhiều điều phi thường. Từ hình ảnh của thầy chúng ta thấy không có điều gì không làm được, cố gắng giúp con người vượt qua nhiều khó khăn, gian khổ trong cuộc sống. Tôi cũng nhìn thấy ở thầy 1 người học tập đến hơi thở cuối cùng”.

Từ ngày cậu bé Ký bắt đầu dùng “đôi chân kỳ diệu” viết nên câu chuyện về một người thầy kỳ diệu đến nay đã tròn 70 năm. 70 năm qua, ông luôn là tấm gương sáng, được mọi người biết đến, nể phục bởi nghị lực, ý chí quyết tâm vượt qua số phận, cùng với đó là bởi tài viết, vẽ, làm thủ công bằng chân, tài làm thơ, sáng tác câu đố...