(VOV5)- Quyết định của Bắc Kinh gây ngạc nhiên, hiếu chiến và phi pháp, hủy hoại các nỗ lực xây dựng niềm tin chiến lược giữa Trung Quốc với các nước.
Trong bài viết đăng tải trên trang mạng Chinausfocus.com ngày 30/6, Giáo sư Carlyle Thayer, chuyên gia nghiên cứu về Đông Nam Á tại Đại học New South Wales (Australia), phân tích việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải dương 981 trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam đã đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về niềm tin chiến lược trong quan hệ của Trung Quốc với các nước láng giềng.
Theo giáo sư Carlyle Thayer, quyết định của Bắc Kinh gây ngạc nhiên, hiếu chiến và phi pháp, hủy hoại các nỗ lực xây dựng niềm tin chiến lược giữa Trung Quốc với các nước. Nó gây ngạc nhiên là bởi Việt Nam đã không có bất kì một hành động nào có thể coi là “khiêu khích” để Trung Quốc vin vào đó biện minh cho việc làm sai trái của mình. Hơn nữa, trước đó Trung Quốc đã đạt được các thỏa thuận cấp cao với Việt Nam về phương thức, cơ chế xử lý các tranh chấp trên biển, vốn được xem là vấn đề phức tạp nhất trong quan hệ song phương.
Hành động đó là hiếu chiến, bởi lẽ đây là lần đầu tiên Trung Quốc tự ý hạ đặt giàn khoan trong vùng EEZ của một nước khác. Nguy hiểm hơn, Bắc Kinh còn huy động rất nhiều tàu chiến, tàu hải cảnh, tàu cá, máy bay quân sự… làm nhiệm vụ bảo vệ giàn khoan, với số lượng trung bình khoảng 100 tàu/ngày. Khi Việt Nam triển khai tàu Cảnh sát biển, tàu Kiểm ngư làm nhiệm vụ thực thi pháp luật trên biển, Trung Quốc đã chọn lối hành xử đầy hăm dọa. Không dừng ở đó, tàu Trung Quốc còn sử dụng cả vòi rồng công suất lớn, mở bạt che súng để uy hiếp các tàu thực thi pháp luật của Việt Nam.
Tàu Trung Quốc dùng vòi rồng công suất lớn ngăn cản tàu thực thi pháp luật của Việt Nam. Ảnh: TTXVN
Bài viết khẳng định chưa cần xét đến các tuyên bố đòi chủ quyền, quyền tài phán rất “mù mờ” của Trung Quốc, chỉ riêng việc Bắc Kinh hiếu chiến đòi “quyền chủ quyền” theo kịch bản được lập từ trước đã cho thấy bản chất của vấn đề.
Trái với những đánh giá về Trung Quốc, Giáo sư Carlyle Thayer đánh giá cao đối sách đầy thiện chí của Việt Nam, với việc kiên trì sử dụng các kênh giao tiếp, trong đó có cơ chế đường dây nóng, phái viên, để giải quyết hòa bình các bất đồng, xung đột./.