 Nghệ sĩ Thanh Lan và bạn bè trong lần trở về Việt Nam |
Nghe âm thanh bài viết tại đây:
Vào một ngày tháng 7 nắng oi ả tại Sài Gòn, tôi có dịp được gặp gỡ nghệ sĩ Thanh Lan nhân chuyến chị trở về quê hương lưu diễn. Vết dấu thời gian dường như không ảnh hưởng nhiều đến dáng vẻ của chị. Người nghệ sĩ sinh năm 1948 vẫn lưu giữ những nét kiều diễm, duyên dáng vàng son thủa nào. Lòng say nghề, yêu đời có lẽ là bí quyết để người phụ nữ này trẻ lâu đến vậy.
Thanh Lan tâm sự: “Đời sống mình mà không có âm nhạc chắc không vui vẻ tươi trẻ như bây giờ đâu. Nó giúp cho mình có một cuộc sống nội tâm sâu sắc hơn, có nhiều người đồng cảm hơn. Cảm ơn đấng thiêng liêng có tài mọn này để nhiều người thương mình như thế này. Trong cuộc sống có nhiều người xấu số, cuộc đời người ta chỉ cầu có một người thương người ta thôi, có khi còn không có, trong khi đó mình biết bao người thương như vậy”
Vào những năm 70, Thanh Lan nổi lên như một hiện tượng trong làng âm nhạc. Khi nhắc đến Thanh Lan, người ta lại nghĩ ngay đến những bản tình ca Pháp – Việt thơ mộng, nhẹ nhàng. Tiếng hát ngọt ngào, trong vắt của Thanh Lan khiến người nghe có cảm giác như lạc vào một thế giới ngập tràn ánh sáng của tình yêu đôi lứa, tình yêu nhân loại. Thế nhưng cái tên Thanh Lan còn được công chúng yêu mến qua những vai diễn sân khấu. Chị hồi tưởng lại: “Ngày xưa Thanh Lan học văn chương Anh, trong đó có thơ và kịch, bởi vậy Thanh Lan cũng rất mê đóng kịch. Từ năm 18 cho đến 20 tuổi, Thanh Lan đã đóng kịch trên Đài truyền hình rất nhiều. Nhiều vở kịch rất khó vì có những đoạn độc thoại dài, mình phải hiểu tâm lý của nhân vật, và phải có trí nhớ dai mới diễn được, ngành học hỗ trợ cho mình phát triển nghệ thuật rất nhiều”
 Nghệ sĩ Thanh Lan trong lần trở về Việt Nam vào tháng 7 |
Từ sân khấu kịch, Thanh Lan dấn thân điện ảnh và cũng được công chúng vô cùng đón nhận. Có lẽ vào những năm 80, người yêu điện ảnh không thể quên được vai diễn Thùy Dung của Thanh Lan trong bộ phim Ván bài lật ngửa (đạo diễn Lê Hoàng Hoa). Điện ảnh đối với chị như một cuộc thử sức, mà ở đó chị càng tìm thêm được nhiều niềm cảm hứng trong cuộc sống.
Thanh Lan kể lại một kỷ niệm về điện ảnh mà chị khó có thể quên được khi đóng bộ phim Nhật Number ten blues của đạo diễn Norio Osada, thời kỳ trước những năm 1975: “Có một cảnh quay ở thành nội Huế. Đó là cảnh hai người chạy băng băng còn đằng sau nhóm băng đảng bắn theo. Nhân vật nữ bị thương, ngã xuông không thể chạy được nữa. Nhưng cô này vẫn rất thương người yêu của mình, sợ rằng nếu anh ấy lo cứu mình cũng sẽ bị bắt nên cô nói anh cứ chạy đi, lo cho mình thôi đừng nghĩ gì đến cô ấy. Anh ấy leo qua một bức tường cao. Cô gái này gục đầu xuống khóc nức nở. Cảnh hết tại đó. Đạo diễn bảo cắt là ngưng. Sau khi ngưng rồi vẫn nghe tiếng ai khóc nức nở, cả đoàn phim quay qua bên kia thì thấy có một cậu bé chỉ khoảng 8,9 tuổi thôi. Con nít xem phim thì hay tưởng thật nên chính Thanh Lan phải đi ra ôm cậu bé đó, dỗ dành. Nhiều khi tới Mỹ nhiều năm rồi, Thanh Lan vẫn không quên được hình ảnh cậu bé đó”.
Có lẽ cái nôi chuyên ngành văn chương Anh tại Đại học Sài Gòn là nơi hun đúc tình yêu nghệ thuật cho cô thiếu nữ Phạm Thái Thanh Lan thủa nào. Thanh Lan vẫn luôn tự nhận mình tham lam vì tất cả những gì liên quan đến nghệ thuật chị đều yêu thích và làm cho bằng được. Khi sang Mỹ định cư, chị mới hé lộ tài năng viết kịch bản sân khấu. Chị viết khoảng hơn 10 vở kịch lớn nhỏ trong các chương trình chị tham gia biểu diễn tại đây. Với sở thích làm thơ cũng vậy, Thanh Lan kể lại: “Thơ là một cái gì đó mà Thanh Lan rất yêu từ thời mới lớn, học những bài thơ của Pháp và những bài thơ của nhóm Tự lực Văn đoàn. Có những bài thơ Thanh Lan làm ở Việt Nam trước khi đi Mỹ, nhưng qua tới Mỹ gom lại in thành một tuyển tập vào năm 2002, khoảng 70 bài bằng 3 thứ tiếng: tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Việt”
Thế nhưng “chữ tài” luôn liền với “chữ tai” một vần. Nổi tiếng bao nhiêu thì Thanh Lan lại chịu điều tiếng thị phi bấy nhiêu. Từ cuộc hôn nhân đổ vỡ cho đến bộ phim Nhật chị tham gia đều bị thêu dệt thành những câu chuyện ngoài sức tưởng tượng. Thanh Lan đáp trả bằng tâm thế bình thản lạ thường. Chị bỏ ngoài tai tất cả, cũng không thanh minh đính chính và chỉ quan tâm đến những người mình yêu quý và yêu quý mình mà thôi: “Cả triệu người thương mình thì bổn phận mình cũng phải thương lại những người thương mình. Từ tình thương trong lòng, trái tim mình cũng sẽ luôn êm ả, mềm mại, tất cả sự tốt đẹp đó sẽ thể hiện trên gương mặt mình”
Quả thật, bầu không khí khi ở bên nghệ sĩ Thanh Lan luôn an nhiên. Chị đem lại cảm giác vui vẻ, dễ chịu cho bất cứ ai cho dù là lần đầu tiếp xúc với chị. Giờ đây Thanh Lan luôn cảm thấy hài lòng và hạnh phúc với cuộc sống hiện tại. Chị tâm sự có lẽ qua nhiều cuộc bể dâu, giờ đây chỉ mong mình “làm một giọt nước mát trong giữa dòng đời”.