Với hơn 100 ngàn người, người Việt tại Cộng hòa Séc có ảnh hưởng rất lớn tại sở tại. Việc gìn giữ văn hóa và tiếng Việt vì thế càng được bà con quan tâm và hưởng ứng tích cực. Đặc biệt, giữ tiếng nói để trao truyền cho các thế hệ sau đang được thực hiện hiệu quả nhờ sự chung sức đồng lòng của cộng đồng người Việt. Ghi chép sau đây giúp thính giả hiểu được những nỗ lực của người Việt tại đây:
Nghe âm thanh tại đây:
Chia sẻ với chúng tôi về việc dạy và học tiếng Việt cho trẻ em tại Cộng hòa Séc, bà Phạm Bích Hồng, sống ở thành phố Ostrava hào hứng kể về những khó khăn, rồi những niềm vui khi dạy các em nhỏ những tiếng nói, chữ viết đầu tiên của quê hương mình.
 Bà Phạm Bích Hồng tại Khóa tập huấn giảng dạy tiếng Việt tại Hà Nội |
35 năm sống tại Cộng hòa Séc, bà Phạm Bích Hồng càng thấu hiểu nỗi niềm của người con xa quê, càng mong muốn gìn giữ tiếng mẹ đẻ. Vì vậy, năm 2018, khi cộng đồng kêu gọi, bà đã tình nguyện trở thành giáo viên dạy tiếng Việt cho các em nhỏ. Đồng hành cùng các con từ buổi đầu bập bẹ với từng con chữ cho tới khi các bé hiểu và nói được là sự cố gắng không nhỏ, nhất là sự hỗ trợ của cha mẹ các em:“Cha mẹ thích lắm, người nào cũng thích mà rất nhiệt tình, tuần nào cũng chở các con đến. Chẳng hạn bên kia mùa hè thì nghỉ hè rồi. Nhưng mùa đông thì đi xe khó khăn lắm, tuyết rơi, rét, khó khăn lắm nhưng mà mọi người tích cực lắm, ai cũng thích. Học sinh đi học không mất tiền, chúng tôi đi dạy không có nhận lương. Đi học các em không mất tiền, đi dạy mang cả bánh kẹo nước đến cho các con nên các con rất thích. Khi Séc công nhận người Việt Nam là dân tộc thiểu số, khi mở lớp, xin tiền Ủy ban cho. Tiền đó lại đầu tư mua sách vở, mua bàn ghế… Các cháu rất thích, bố mẹ các cháu cũng thích”.
 Các giáo viên của Trường dạy tiếng Việt tại Trung tâm thương mại Sapa |
Nỗ lực từ mỗi gia đình Việt gìn giữ bản sắc văn hóa, nhất là tiếng nói, đã giúp cho cộng đồng người Việt tại đây ngày một lớn mạnh. Bà con đều đồng lòng giúp cho con em mình học tiếng Việt, để các cháu không quên cội nguồn. Ông Nguyễn Văn Tâm, Chủ tịch Chi hội người Việt tại Trung tâm thương mại Sapa, nơi có rất nhiều hoạt động để lan tỏa văn hóa Việt ở nước ngoài cho biết:“Tôi nhìn nhận chung, bà con mình có các cháu đi học ở trường, học tiếng Séc thì đa phần về nhà buổi tối đều động viên con nói tiếng Việt để cho các cháu cố gắng giữ văn hóa của người Việt bởi vì mình là con của người Việt thì phải biết tiếng Việt. Tôi hai con trai đều nói và viết tiếng Việt thông thạo và có các cháu, 4 cháu nội thì bây giờ cháu nào cũng biết tiếng Việt”.
 Chị Trần Thị Thu Thủy với tiết mục hát quan họ tại buổi lễ kỷ niệm ở Séc |
Những gia đình như gia đình ông Nguyễn Văn Tâm, các con cháu đều biết tiếng Việt ở Cộng hòa Séc rất nhiều, bởi mỗi người đều ý thức được việc gìn giữ văn hóa, cội nguồn dân tộc có sức ảnh hưởng lớn và nâng cao vị thế của cộng đồng người Việt tại sở tại. Đặc biệt, với số lượng hơn 100 ngàn người, là cộng đồng lớn thứ 3 tại Cộng hòa Séc và lớn thứ ba tại Châu Âu, người Việt tại đây càng nhận thức được tầm quan trọng của giữ tiếng Việt trong cộng đồng, nhất là trao truyền cho thế hệ sau. Đúng như mong muốn của chị Trần Thị Thu Thủy, ở thành phố Brno: “Mình mất đi tiếng gốc, tiếng của quê hương đất nước, tổ tiên là điều rất thiệt thòi cho các cháu, cũng như cho cộng đồng. Hy vọng rằng, tất cả phụ huynh đang sinh sống tại Cộng hòa Séc đều muốn con em mình biết thông thạo tiếng Việt, tiếng mẹ đẻ. Cần sự hỗ trợ của rất nhiều người. Cả cộng đồng quan tâm, chung tay thì chúng ta không những gìn giữ được bản sắc dân tộc, gìn giữ tiếng Việt cho các thế hệ sau mà còn lan tỏa tiếng Việt cho những người bản địa”.
 Tiến sĩ Nguyễn Duy Nhiên, hiệu trưởng Trường tiếng Việt |
Là một cộng đồng lớn và có sức ảnh hưởng, người Việt tại đây đã được chính phủ Cộng hòa Séc công nhận là dân tộc thiểu số. Với ý nghĩa này, người Việt cùng đoàn kết, tương trợ lẫn nhau và gắn kết cộng đồng thông qua việc gìn giữ tiếng nói. Tiến sĩ Nguyễn Duy Nhiên, nguyên Chủ tịch Hội người Việt nam tại Cộng hòa Séc, là người có rất nhiều đóng góp cho công cuộc gìn giữ tiếng Việt trong cộng đồng. Bản thân gia đình ông cũng tổ chức trường dạy tiếng Việt ở sở tại mang tên Trường học Gia đình (GĐ-Skola). Mong mỏi của ông cũng là tâm nguyện chung của bà con nơi đây mà chúng tôi muốn được nêu lên ở phần cuối bài viết này:“Gìn giữ tiếng Việt như chúng ta thường nói rất nhiều, còn tiếng Việt thì còn nước non. Chúng tôi thì quan niệm đơn giản hơn, một cộng đồng mà không còn tiếng nói, tiếng Việt thì không còn là một cộng đồng. Cho nên, tiếng Việt phải là tiêu chuẩn số 1 trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa, cũng như lưu truyền lại cho thế hệ thứ hai, thứ ba, tính chất của cộng đồng, của con lạc cháu hồng”.