Tối 9/10, vở kịch hát "Ngàn năm mây trắng" công diễn tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Đây là tác phẩm của Nhà hát Đài Tiếng nói Việt Nam tham dự Tại Liên hoan Quốc tế sân khấu thử nghiệm lần 4 (diễn ra từ 4-13/10 tại Hà Nội, do Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam tổ chức).
Chuyển thể từ kịch bản văn học của PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, “Ngàn năm mây trắng” do NSƯT Thanh Ngoan - Giám đốc Nhà hát Chèo Việt Nam và NSND Triệu Trung Kiên - Phó GĐ Nhà hát Cải lương Việt Nam đồng đạo diễn.
Đây là tác phẩm thử nghiệm có tính đột phá khi kể câu chuyện lấy cảm hứng từ nàng Tô Thị, hòn Vọng Phu, có sự kết hợp độc đáo của 4 loại hình sân khấu truyền thống: cải lương, chèo, xẩm và hát văn Huế.
Vở kịch hát xoay quanh hành trình đi tìm chồng, Trần Khôi - người lính được cho là đã chết trận của nàng Tô Thị. Nàng cùng người anh em kết nghĩa của chồng là Trương Lỗ đã ôm đứa con thơ đi đến nhiều vùng đất với niềm tin, chồng nàng vẫn còn sống.
Tới mỗi vùng quê, nàng lại được nghe một câu chuyện kể về chồng bằng chính chất liệu nghệ thuật của vùng đất đó.
Cảnh nàng Tô Thị lang thang đi tìm chồng được kể bằng hình thức sân khấu chèo dân gian. Tại đây, nàng được nghe câu chuyện về một Trần Khôi - vị tướng văn võ toàn tài lưu lạc đến phương Bắc, được công chúa đem lòng yêu mến và muốn lấy làm chồng.
Tuy nhiên, vì không muốn phụ bạc người vợ hiền ở quê nhà, Trần Khôi từ chối làm phò mã. Điều này khiến nhà vua vô cùng tức giận. Vua lập tức ra lệnh xử tử Trần Khôi.
Những làn điệu: Vỉa ngâm, Lẩy Kiều, Bản Tiểu được các nghệ sĩ thể hiện trong câu chuyện thứ nhất.
Tô Thị nghe câu chuyện về Trần Khôi rất đau lòng. Tuy nhiên, nàng không tin chồng mình đã chết. Nàng cùng Trương Lỗ tiếp tục lên đường tìm Trần Khôi.
Trên đường đi, Tô Thị gặp một gánh hát Xẩm. Khi hỏi thăm tung tích của chồng, nàng tiếp tục lại được nghe chuyện kể về Trần Khôi.
Lần này, Trần Khôi bị một thương nhân dụ dỗ vượt biên sang phương Bắc hưởng vinh hoa phú quý.
Tô Thị và Trương Lỗ ghé qua một ngôi đền linh thiêng, tiếng hát Văn Huế của một cô đồng vang lên, kể câu chuyện về một Trần Khôi bị người anh em kết nghĩa của mình hãm hại nơi chiến trận.
Lúc này, Trương Lỗ mới lộ chân tướng là kẻ thủ ác. Hắn đã ra tay giết Trần Khôi hòng chiếm đoạt Tô Thị. Tô Thị ngỡ ngàng khi biết được sự thật đau lòng. Trương Lỗ gặp quả báo. Còn Tô Thị vẫn nuôi hy vọng rằng chồng mình còn sống. Nàng lại tiếp tục bồng con đi khắp nơi tìm chồng rồi hóa thành hòn vọng phu trên đỉnh núi.
PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ cho biết, trong số 7 vở kịch nói, kịch hát đã được dàn dựng và công diễn, đây là tác phẩm thử nghiệm đầu tiên có tính đột phá.
"Đề của Liên hoan sân khấu quốc tế thử nghiệm lần 4 là thử nghiệm nên phải có tính mới mẻ, đột phá. Hai đạo diễn nói bây giờ cố gắng chuyển sang kịch hát nên tôi viết theo kiểu kịch thơ. Những lời ca nhân vật chuyển thành lời thơ. Các nghệ sĩ hát chèo, cải lương, hát văn Huế, hát xẩm. Tôi nghĩ cũng là đổi mới và cũng có thể thú vị" - PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ chia sẻ.
Ngoài phần diễn xuất của dàn diễn viên các nhà hát, "Ngàn năm mây trắng" được đầu tư về phần thiết kế mỹ thuật với những hình ảnh mang phong cách tranh dân gian Việt Nam, nhằm xây dựng một tác phẩm sân khấu mang âm hưởng dân gian đương đại, tôn vinh nét đẹp của văn hóa truyền thống Việt Nam.
Khán phòng Nhà hát Lớn tối 9/10 chật cứng khán giả. Với tài năng và tâm huyết cùng sự sáng tạo của các nghệ sĩ, "Ngàn năm mây trắng" nhận được những tràng pháo tay không ngớt của đông đảo người xem.
PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ tặng hoa các nghệ sĩ. Sau khi tham gia Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm lần thứ 4, “Ngàn năm mây trắng” tiếp tục công diễn phục vụ công chúng ở Nhà hát VOV, Nhà hát Lớn Hà Nội, trên các kênh sóng phát thanh, truyền hình của VOV, một số đài phát thanh, truyền hình và một số địa phương trong cả nước./.