Nghe âm thanh bài viết tại đây:

Thành phố Hồ Chí Minh đang trong quá trình đô thị hóa nhanh chóng, không chỉ thể hiện ở việc gia tăng dân số mà cả ở tiến trình cơ giới hóa, tăng trưởng kinh tế và những thay đổi trong lối sống của người dân. Do đó, nghiên cứu đánh giá quy hoạch, rà soát tổng thể hiện trạng mạng lưới giao thông thành phố (đường bộ, đường sắt, đường thủy), Thành phố Hồ Chí Minh đang nghiên cứu, tính toán phát triển mạnh mẽ hệ thống đường sắt kết nối vùng, gắn với mô hình TOD (định hướng giao thông công cộng nhanh, sức chở lớn).

Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh gắn bó mật thiết với các địa phương xung quanh và cả nước. Ảnh: VOV

Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh gắn bó mật thiết với các địa phương xung quanh và cả nước. Cụ thể, thành phố kết nối với các địa phương bằng 4 tuyến quốc lộ, 6 tuyến đường sắt quốc gia, 6 tuyến cao tốc... Theo các chuyên gia, Thành phố Hồ Chí Minh cần tính đến các loại hình khác thay vì tập trung phát triển và mở rộng giao thông đường bộ.

Kiến trúc sư Khương Văn Mười, nguyên Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng giao thông là mạch máu của đô thị, nên phải phát triển trước, hình thành cấu trúc đô thị.Trong định hướng cần phải có sự phối hợp của lãnh đạo các tỉnh thành trong vùng để quyết định hệ thống vận chuyển chung gồm đi lại và vận chuyển hàng hoá. Đặc biệt, cần phải nhìn nhận việc đầu tư cho hệ thống giao thông Thành phố Hồ Chí Minh không phải là để phục vụ cho riêng thành phố mà là cho vùng, cho khu vực và cả liên kết quốc tế.

"Tôi nghĩ rằng đầu mối giao thông và phương tiện vận chuyển để từ Thành phố Hồ Chí Minh để đến các vùng rất quan trọng để quyết định các vùng lãnh thổ. Chúng ta không thể nào phát triển một lãnh thổ mình mà chúng ta phải biết người bạn, những người anh em chúng ta xung quanh cùng nắm tay nhau, cùng link (liên kết) lại để chúng ta lên chứ nếu chúng ta chỉ biết chúng ta không thể nào phát triển được hết." - Ông Mười nói.

Đầu mối giao thông ở Thành phố Hồ Chí Minh đi các tỉnh và các vùng khác rất quan trọng. Trong đó, đường thuỷ chi phí thấp nhưng ảnh hưởng thời gian, số lượng. Tuy nhiên, đây sẽ là loại hình để chia lửa trong vận chuyển hàng hoá bởi thuận lợi là kết nối được hầu hết các tỉnh, thành… Còn lại, cần phải phát triển khai thác đẩy mạnh metro và đi theo các tuyến đường sắt liên tỉnh, đẩy mạnh phát triển theo hướng TOD và hệ thống vận chuyển phương tiện nhỏ để gom người, nhất là ở các khu vực ngoại thành…  

Theo tính toán của các chuyên gia trường Đại học Việt Đức, loại hình đường sắt đô thị đang đem lại một ưu thế mới là: đúng giờ, tiết kiệm năng lượng, không gian, chuyên chở nhanh với khối lượng lớn. Để phát triển đường sắt đô thị một cách hiệu quả thì phải phát triển đô thị xung quanh nó, phải có sự vun vén nó nhìn từ góc độ đô thị.

Tiến sỹ Vũ Anh Tuấn, Giám đốc trung tâm nghiên cứu Giao thông vận tải, Đại học Việt Đức, cho biết: "Chọn phương thức nào đấy hiệu quả về mặt không gian, hiệu quả sử dụng đất, hiệu quả về sử dụng hiệu quả năng lượng đáp ứng nhu cầu lớn, đúng giờ, an toàn thì đường sắt đô thị đáp ứng yêu cầu đất. Nhưng để phát triển đường sắt đô thị một cách hiệu quả thì phải phát triển đô thị xung quanh, phải có sự vun vén cho nó từ góc độ quy hoạch đô thị. Ngoài ra là mô hình tài chính phải được triển khai nếu không rất khó."

Phó Giáo sư – Tiến sĩ Phạm Xuân Mai, thành viên Hội đồng cố vấn giao thông cho Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng cần nhìn rộng ra giao thông Thành phố Hồ Chí Minh mang tính giao thông vùng. Bao gồm Thành phố Hồ Chí Minh và 7 tỉnh xung quanh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cách đây 10 năm. Trong bối cảnh hiện nay, nên dùng giao thông đường sắt làm chủ lực cho giao thông vùng. Bởi càng phát triển, đường bộ càng tắc nghẽn khi phải trở thành con đường chủ đạo vận chuyển hàng hóa với khối lượng 100 triệu tấn một năm. 

"Chúng ta trong vùng bán kính khoảng độ 120- 200 km trở lại thì chúng ta không nghĩ đến hàng không, đường thủy thì không có khả năng đi sâu vào nội địa. Cho nên chúng tôi cho rằng là hệ thống giao thông vùng chủ yếu là đường bộ, đường sắt và đường sắt thì chủ lực. Đường sắt sẽ dùng hai hệ thống tàu song hành thứ nhất là tàu tốc hành chở khách và tàu trung chuyển hàng. Nếu làm được nó giải quyết được rất nhiều các vấn đề về giao thông vùng, giảm tai nạn giao thông, tăng hiệu quả kinh tế, giảm chi phí và tăng được toàn bộ sự luân chuyển về kinh tế xã hội trong toàn vùng" - Tiến sĩ Phạm Xuân Mai nói.

Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi. Ảnh: VOV

Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi khẳng định Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiến hành rà soát các lĩnh vực, trong đó giao thông được xác định là đi trước mở đường. Giao thông thành phố cần phải nhìn rộng ra các tỉnh, thành lân cận, kết nối quốc gia, quốc tế và trong thời gian tới, quy hoạch cần phải nhìn ở góc độ như thế. Muốn làm được, cần phải nghiên cứu đề xuất thêm về mặt thể chế, từ đó mạnh dạn đề xuất các mục tiêu, công trình lớn hơn. Thành phố Hồ Chí Minh trong tư duy luôn đặt vấn đề liên kết vùng mở ra không gian phát triển cho thành phố, để thành phố tiếp tục phát triển, làm đầu tàu phát triển cả nước: "Chúng tôi nhìn từ góc độ lợi ích của Thành phố Hồ Chí Minh và chúng tôi buộc phải liên kết phải mở rộng cùng với các đồng chí chứ không phải là chúng tôi có trách nhiệm hỗ trợ các đồng chí. Cho nên ở đây chúng ta muốn kết nối được giao thông thông suốt thì chúng ta với nhau phải kết trong tư duy, kết trong suy nghĩ, tình cảm chứ còn nếu không thì chúng ta bị tắc ngay chỗ này, bị nghẽn chỗ này thì giao thông cũng không kết nối được."