Ninh Thuận là địa phương có diện tích trồng nho nhiều nhất Việt Nam. Để cạnh tranh với các loại nho nhập ngoại và hướng đến xuất khẩu, các nhà khoa học ở địa phương đã và đang lai tạo và cho ra đời nhiều giống nhau mới, trong đó, có giống nho đen không hạt NH04-102. Giống nho này thích nghi nhiều loại đất, đặc biệt giá bán cao gấp 4 đến 5 lần các giống hiện có.
Tại vườn nho NH04-102 của gia đình anh Nguyễn Đình Trí, ở thôn Đắc Nhơn, xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận, chỉ hơn 4 tháng chăm sóc, vườn nho giống mới đã đến thời kỳ thu hoạch. Anh Nguyễn Đình Trí cho biết: "Khi cây đã già cành thì tôi cắt tỉa để ra hoa, kết trái. Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố đã cử cán bộ xuống hướng dẫn và tôi làm theo. Đến giờ đã thành công".
 Anh nguyễn đình trí, chủ vườn nho Trí Hà |
Giống nho ăn tươi không hạt NH04-102 do Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố (trực thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) lai tạo thành công từ năm ngoái. Đây là giống nho mới có nhiều ưu điểm vượt trội cả về màu sắc, chất lượng quả. Giống nho này quả có hình ngón tay dài, quả khi chín có màu tím đen, nên còn được người dân gọi là nho ngón tay đen.
Quá trình khảo nghiệm trồng thử tại 3 huyện Ninh Sơn, Ninh Phước, Ninh Hải và Thành phố Phan Rang-Tháp Chàm đều cho kết quả chung là nho ngón tay đen thích nghi trên nhiều vùng đất, khả năng kháng sâu bệnh tốt, tỷ lệ đậu quả cao, mẫu mã đẹp, vỏ quả dày, thịt giòn ngọt, vị thơm ngon. Tiến sỹ Phan Công Kiên, Viện phó Viện nghiên cứu bông và phát triển nông nghiệp Nha Hố, cho biết: "Chất lượng của giống nho này luôn ở mức cao. Độ ngọt (Brix) dao động từ 16-18. Trong điều kiện chăm sóc tốt hoặc chính vị có thể đạt trên 20".
Hiện ở Ninh Thuận, những vườn nho giống mới không hạt NH04-102 đang tạo sức hút đối với du khách và nhiều nông dân cũng đến để tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm trồng giống nho này. Chị Nguyễn Thị Liên, du khách ở Quảng Trị, chia sẻ: "Chùm nho giống NH04-102 rất khác biệt so với các chùm nho khác trong vườn. Tôi rất thích vì ăn nho này rất ngọt. Các nhà khoa học nghiên cứu ra những giống nho như vậy khiến chúng tôi rất khâm phục".
Anh Nguyễn Đình Tuất, người trồng nho ở xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận, cho biết: "Chúng tôi đến tham quan và rất thích giống NH04-102. Giống nho mới này rất hấp dẫn và chúng tôi ai cũng muốn đầu tư và mua giống về trồng".
 Khách du lịch tham quan vườn nho |
Nho ngón tay đen có năng suất bình quân từ 18 đến 22 tấn/1hécta một vụ và trong điều kiện thâm canh có thể đạt 20 đến 25 tấn/1 hécta một vụ, sản xuất được 2 vụ trong một năm. Bên cạnh đó, với giá bán tại vườn dao động từ 10-12 USD/1 kg (200.000 đến 230.000 đồng/1 kg), người nông dân có thể thu về hơn 4 tỷ đồng (170.000 USD)/1hecta trong một năm. Ông Trần Quốc Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận, cho biết: "Tỉnh Ninh Thuận quyết tâm xây dựng và trồng được giống nho và đảm bảo chất lượng cao nhất, đạt tiêu chuẩn để xuất khẩu. Đồng thời, tiếp tục xây dựng Thương hiệu nho Ninh Thuận, và ban hành những chính sách để hỗ trợ cho người dân phát triển cây nho".
Hiện, tỉnh Ninh Thuận đã ban hành hai chính sách hỗ trợ phát triển cây nho. Trong đó, quyết định số 37 sẽ hỗ trợ cho hộ trồng nho với mức 40% giá trị đầu một hécta từ 120 đến 140 triệu đồng (5.000-6.000USSD) và Quyết định số 06 về hỗ trợ, thu hút doanh nghiệp, Hợp tác xã, phát triển dự án trồng nho theo hướng ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao với mức hỗ trợ lên đến 7 tỷ đồng (hơn 300.000USD) một dự án. Đồng thời, tỉnh Ninh Thuận tiếp tục mở rộng các vùng trồng nho theo tiêu chuẩn Thực hành sản xuất Nông nghiệp tốt (VietGAP); hỗ trợ, tạo điều kiện cho người trồng nho liên kết với các doanh nghiệp tham gia đầu tư, sản xuất nho theo chuỗi giá trị; chuyển giao công nghệ hiện đại vào sản xuất, bảo quản, đa dạng hóa các sản phẩm chế biến từ quả nho gắn với phát triển du lịch sinh thái vườn nho.