Đây là thông tin nổi bật trong bảng số liệu thống kê kinh tế quý 1 vừa được Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam, công bố. Đáng chú ý, nhiều chỉ số vốn là động lực của nền kinh tế, lâu nay có tốc độ tăng trưởng ấn tượng, như: thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, xuất nhập khẩu hàng hoá... nay đều giảm. Vì vậy, mục tiêu tăng trưởng cả năm ở mức 6,5% rõ ràng đang đặt ra nhiều thách thức và Việt Nam cần nhiều động lực hơn để đạt kỳ vọng tăng trưởng năm 2023.

Nhiều nhận định đưa ra về những khó khăn để đạt kịch bản tăng trưởng 6,5%  năm 2023. Ảnh minh họa: VOV

GDP quý 1 của Việt Nam chỉ tăng hơn 3,3% phản ánh hai vấn đề lớn.Thứ nhất, kinh tế Việt Nam đã chịu tác động mạnh bởi suy thoái kinh tế toàn cầu. Điều này thể hiện rõ nét khi kim ngạch xuất khẩu quý 1 ước đạt hơn 79 tỷ USD, giảm gần 12%; kim ngạch nhập khẩu ước đạt hơn 75 tỷ USD, giảm 14,7%; tốc độ tăng trưởng của các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đều giảm so với cùng kỳ năm trước. Thứ hai, tốc độ tăng GDP phản ánh nội tại nền kinh tế đang có những bất cập trong quản trị dòng tiền, tác động tiêu cực tới thị trường trái phiếu và các ngành xây dựng, bất động sản.

Ngoài ra, việc tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam tính đến ngày 20/3 chỉ đạt 5,45 tỷ USD, giảm 38,8%, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện ước đạt 4,32 tỷ USD, giảm 2,2% so với cùng kỳ năm ngoái, cũng cho thấy những thách thức với nền kinh tế giai đoạn tới do các lĩnh vực này luôn được nhìn nhận là động lực tăng trưởng của nền kinh tế. Như vậy, việc đạt được mục tiêu tăng trưởng 6,5% của cả nền kinh tế trong năm 2023 là không hề dễ dàng.

Bà Nguyễn Thị Hương, Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhìn nhận: "Để đạt kịch bản tăng trưởng 6,5% năm là hết sức khó khăn. Có nghĩa là chúng ta phải đạt được hơn 7-7,5% trong các quý còn lại của năm, trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động bất thường và nhu cầu của các đối tác bên ngoài giảm, diễn biến thời tiết bất lợi, thiên tai rồi xung đột vũ trang thế giới phức tạp."  

Dẫu có nhiều khó khăn, thách thức nhưng các chuyên gia kinh tế cũng phân tích những điểm sáng để cộng đồng doanh nghiệp có động lực đóng góp vào tăng trưởng kinh tế giai đoạn tới. Theo đó, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tuy giảm nhưng Việt Nam vẫn tiếp tục nhận được cam kết đầu tư từ các doanh nghiệp lớn quy mô toàn cầu. Nhiều nhóm doanh nghiệp từ thị trường chất lượng là Châu Âu đang mong muốn dịch chuyển đầu tư sang Việt Nam. Gạo Việt Nam đang và sẽ tiếp tục duy trì thương hiệu nổi tiếng toàn cầu, không chỉ giúp ổn định lương thực nội địa, đóng góp vào ổn định kinh tế vĩ mô, mà còn là dư địa để Việt Nam tăng trưởng xuất khẩu.

Chuyên gia kinh tế, tiến sỹ Lê Duy Bình, đánh giá: "Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu khó khăn như vậy, chúng ta vẫn có những điểm sáng, ví dụ khu vực nông lâm ngư nghiệp vẫn duy trì tăng trưởng; tốc độ phục hồi ngành du lịch tích cực; vốn đầu tư toàn xã hội, đầu tư từ nhà nước vẫn tăng do nỗ lực lớn từ Chính phủ, các chủ đầu tư, nhà thầu. Ngoài ra, tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng vẫn tăng, cũng là một trụ cột của nền kinh tế. Trong bối cảnh các ngành sản xuất, chế biến suy giảm, nhưng tỷ lệ lao động trên 15 tuổi có việc làm tăng lên, tỉ lệ thất nghiệp giảm xuống, cho thấy khu vực kinh tế phi chính thức có thể là bệ đỡ cho khu vực chính thức là chế biến, chế tạo và 1 số ngành nghề khác."

Để Việt Nam đảm bảo ổn định kinh tế và có cơ hội tăng trưởng tốt trong các quý tiếp theo, chuyên gia kinh tế Trần Quý, Viện trưởng Viện phát triển kinh tế số Việt Nam, khuyến nghị: "Chính phủ nên tăng cường quản lý giá cả và tăng tính cạnh tranh để hạn chế sự tăng giá hơn của các sản phẩm và dịch vụ, từ đó giảm áp lực lên người tiêu dùng và doanh nghiệp. Doanh nghiệp cũng cần tăng cường năng lực cạnh tranh, tối ưu hoá quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng hàng hoá sản phẩm. Mà để làm được điều đó, cần tăng cường chuyển đổi số để giảm giá thành. Nhà nước cũng cần đầu tư vào các hoạt động hỗ trợ tăng trưởng kinh tế lâu dài như là hạ tầng, giáo dục, nghiên cứu và phát triển công nghệ, logistic...Đó là những giải pháp cho đường dài để giảm áp lực lạm phát."

Bà Nguyễn Thị Hương, Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Ảnh: VGP/Minh Ngọc

Ở góc độ doanh nhân, doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, nêu ý kiến: "Những chính sách hậu Covid như chính sách tài khoá, ngân hàng vẫn nên tiếp tục để tăng sức sống cho doanh nghiệp, đặc biệt cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Du lịch thì nên mở rộng chính sách miễn VISA để thu hút khách nhằm phục hồi, phát triển du lịch. Và đặc biệt là các ngân hàng đang đi đúng hướng là giảm lãi suất và nên tiếp tục giãn nợ  và giảm lãi suất cho các ngành ưu tiên. Tóm lại, các chính sách cuối năm ngoái và quý 1 năm nay thế nào thì quý sau vẫn nên thế, thì sẽ tốt hơn."