Ngày 18/12, Việt Nam và Venezuela kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (18/12/1989 - 18/12/2024). Đây không chỉ là một dấu mốc quan trọng, nhằm tôn vinh mối quan hệ bạn bè truyền thống và đối tác toàn diện giữa hai quốc gia, mà còn là dịp để hai bên đưa ra những định hướng phát triển và tăng cường hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực, đóng góp tích cực vào sự phát triển của mỗi nước, đồng thời góp phần củng cố vị thế quốc tế của cả Việt Nam và Venezuela.
 Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro nhân chuyến tham dự Hội nghị các Nhà lãnh đạo Nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS) mở rộng tại Kazan, LB Nga, 24/10/2024. Ảnh: Đại sứ quán Việt Nam tại Venezuela. |
Dù chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1989 song mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa Việt Nam và Venezuela đã phát triển mạnh mẽ qua rất lâu trước đó, qua nhiều giai đoạn lịch sử. Trong thời kỳ Việt Nam đấu tranh giải phóng dân tộc, nhân dân Venezuela đã tích cực ủng hộ cuộc đấu tranh chính nghĩa của Việt Nam. Sự kiện 5 chiến sĩ du kích quân Caracas bắt cóc trung tá Mỹ Michael Smolen vào năm 1964 giữa thủ đô để đòi đổi lấy sự tự do cho anh hùng Nguyễn Văn Trỗi, khi đó đang bị Mỹ ngụy giam giữ, kết án, là minh chứng cho tình đoàn kết giữa hai nước.
 Tọa đàm “35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam và Venezuela: Thực trạng và triển vọng” Ảnh: Đại sứ quán Venezuela tại Việt Nam |
Tại Tọa đàm quốc tế nhân kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Venezuela vào tháng 9/2024, nhân ôn lại sự kiện lịch sử này, PGS, TS Nguyễn Viết Thảo - Nguyên Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh khẳng định: “Từ sự kiện này, chúng tôi suy nghĩ đâu là cơ sở để cho hai nước chúng ta, dù địa lý rất xa xôi, dù quan hệ kinh tế thương mại còn rất nhỏ bé, nhưng rất quý mến, tin tưởng nhau? Nguyên nhân có lẽ là vì hai đất nước chúng ta, nhân dân hai nước chúng ta chia sẻ với nhau nhiều lý tưởng cách mạng, nhiều mục tiêu phát triển quốc gia dân tộc, mang tính chính trị, tiến bộ, chống chủ nghĩa đế quốc, và phát triển kinh tế xã hội vì nhân dân lao động, đoàn kết quốc tế, chủ nghĩa quốc tế trong sáng”.
Sự chia sẻ lý tưởng cách mạng và mục tiêu phát triển chung chính là yếu tố quan trọng thúc đẩy mối quan hệ giữa Việt Nam và Venezuela phát triển trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị, kinh tế, đến văn hóa, xã hội trong hơn ba thập kỷ qua. Năm 2007, hai nước đã thiết lập khuôn khổ đối tác toàn diện và từ đó đến nay liên tục thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống thông qua các chuyến thăm cấp cao và hợp tác song phương trong nhiều lĩnh vực, cũng như chia sẻ nhiều quan điểm chung về các vấn đề toàn cầu, như chống lại sự can thiệp từ bên ngoài và thúc đẩy hòa bình, ổn định khu vực.
 Đại sứ Việt Nam tại Venezuela Vũ Trung Mỹ giới thiệu triển lãm ảnh “Việt Nam, đất nước, con người” và “Chặng đường 35 năm quan hệ Việt Nam - Venezuela” với bạn bè Venezuela. Ảnh: Đại sứ quán Việt Nam tại Venezuela |
Với tư cách là hai đảng cầm quyền, Đảng Cộng sản Việt Nam (PCV) và Đảng Xã hội chủ nghĩa thống nhất Venezuela (PSUV) đã ký kết Thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2023-2028, nhằm tạo nền tảng chính trị thuận lợi để tăng cường quan hệ nhiều mặt Việt Nam - Venezuela cũng như củng cố tình hữu nghị và sự hợp tác giữa các tổ chức chính trị-xã hội của hai bên. Đánh giá về vấn đề này, Đại sứ Việt Nam tại Venezuela, Vũ Trung Mỹ, cho biết: “Thỏa thuận hợp tác xác định rõ một số lĩnh vực hợp tác trong thời gian tới như duy trì việc trao đổi đoàn hằng năm; chia sẻ kinh nghiệm và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, chia sẻ kinh nghiệm trong các lĩnh vực như xây dựng đảng, thúc đẩy hợp tác nghiên cứu và trao đổi lý luận, tổng kết thực tiễn trong bối cảnh mới về những chủ đề hai bên cùng quan tâm. Bên cạnh đó, hai Đảng phối hợp và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng về đường lối, chính sách của mỗi đảng, các sự kiện quan trọng của mỗi đảng, mỗi nước; về lịch sử, văn hóa của đất nước và con người; về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, tiềm năng và cơ hội hợp tác trên các lĩnh vực của mỗi nước để góp phần nâng cao hiểu biết, thúc đẩy quan hệ hữu nghị và tạo điều kiện, khuyến khích các cơ quan, tổ chức địa phương và nhân dân hai nước mở rộng hợp tác trên các lĩnh vực. Một điểm quan trọng nữa trong hợp tác giữa Đảng CSVN và Đảng PSUV là việc hai bên phối hợp trong hợp tác trong việc nghiên cứu, lan tỏa và phát huy giá trị tư tưởng của các lãnh tụ lịch sử, như Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Nhà Giải phóng Xi-môn Bô-li-va, Lãnh tụ Hu-gô Cha-vết, tại mỗi nước, mỗi khu vực; phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn quốc tế và các diễn đàn đa phương mà hai Đảng là thành viên”.
Mối quan hệ chính trị tốt đẹp, cùng việc duy trì thường xuyên các cuộc gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm về xây dựng đảng, phát triển kinh tế và các vấn đề xã hội không chỉ củng cố quan hệ chính trị, ngoại giao mà còn mở ra những cơ hội hợp tác kinh tế. Dù quan hệ thương mại hiện nay giữa Việt Nam và Venezuela còn khá khiêm tốn, song cũng đang có sự phục hồi khá mạnh mẽ. Dự kiến kim ngạch thương mại năm 2024 vào khoảng 80 triệu USD. Về đầu tư, hai nước đã ký nhiều thỏa thuận, biên bản ghi nhớ và ý định thư về hợp tác về lĩnh vực năng lượng, dầu khí, công nghiệp và nông nghiệp.
Mới đây, trong khuôn khổ chuyến thăm Venezuela của Phó Thủ tướng Việt Nam Trần Lưu Quang vào tháng 4/2024, hai nước đã ký 5 thỏa thuận hợp tác mới trên các lĩnh vực dầu khí, viễn thông, nông nghiệp và xây dựng… Đánh giá về các lĩnh vực tiềm năng hợp tác song phương đang và sẽ được đẩy mạnh trong thời gian tới, Đại sứ Venezuela tại Việt Nam, Juan Carlos Fernández Juárez, cho biết: “Tôi cho rằng một trong những dự án hợp tác thành công nhất giữa hai nước trong suốt 35 năm quan hệ ngoại giao là hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp. Đó là việc hai bên đã phát minh ra một giống lúa mới thích hợp với điều kiện khí hậu của Venezuela. Một lĩnh vực tiềm năng khác mà chúng tôi đang tăng cường hợp tác với Việt Nam đó là dầu khí. Theo tôi, trong thời gian tới hai bên còn có nhiều lĩnh vực hợp tác tiềm năng khác như các lĩnh vực dược phẩm, trong khi hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp còn có thể được đẩy mạnh hơn nữa. Ngoài ra, chúng ta phải nhắc đến lĩnh vực du lịch, khi mà cả hai quốc gia đều có rất nhiều danh lam thắng cảnh”.
Cùng với dự án hợp tác truyền thống như nông nghiệp, xây dựng và viễn thông, du lịch đang nổi lên như một lĩnh vực hợp tác tiềm năng giữa Việt Nam và Venezuela. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam nhận thấy Venezuela là một thị trường du lịch tiềm năng, không chỉ mang đến cho họ lợi ích, cơ hội phát triển mà còn là bàn đạp giúp họ tiến ra các nước trong khu vực Mỹ Latinh. Ông Trương Tường Lân, Giám đốc công ty lữ hành Nam Cường, một hệ thống trường giáo dục nghề về du lịch tại Hà Nội, cho biết: “Du lịch là nền kinh tế tổng hợp. Việc đi lại, di chuyển của người dân và nhà đầu tư giữa hai quốc gia thông qua con đường du lịch sẽ tạo ra những bổ sung khác về kinh tế, ngoại giao nhân dân và các lĩnh vực khác. Trong quá trình đó, doanh nghiệp chúng tôi mong muốn rút ngắn khoảng cách địa lý giữa hai khu vực, hai quốc gia để tăng thêm cơ hội tìm hiểu về đất nước và con người của nhau. Vì thế, chúng tôi đã lên kế hoạch sớm sang Venezuela để khảo sát thị trường đầu tiên là về lĩnh vực du lịch sau đó có thể nghiên cứu một số lĩnh vực khác. Chúng tôi đã đặt Venezuela là một điểm đến trong kế hoạch đưa khách du lịch Việt Nam sang khu vực Nam Mỹ nói chung. Sau đó chúng tôi tăng cường tuyên truyền về du lịch Việt Nam để chào đón các du khách đến từ Venezuela”.
Bên cạnh quan tâm thúc đẩy dự án hợp tác kinh tế, hai nước cũng tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích các hoạt động ngoại giao nhân dân, trao đổi văn hóa và giáo dục giữa các tổ chức thanh niên nhằm tăng cường hiểu biết lẫn nhau.
Nhìn lại chặng đường 35 năm qua, có thể thấy rõ sự phát triển mạnh mẽ trong quan hệ Việt Nam - Venezuela, và triển vọng hợp tác trong tương lai hứa hẹn sẽ còn phát triển hơn nữa. Với mong muốn, quyết tâm từ cả hai phía, sự năng động và đà phát triển kinh tế nhanh của Việt Nam cùng với sự phục hồi kinh tế thời gian qua của Venezuela, song song với đó là nhiều tiềm năng chưa được khai thác, quan hệ hữu nghị truyền thống và Đối tác toàn diện Việt Nam - Venezuela chắc chắn sẽ tiếp tục khởi sắc và được nâng lên một tầm cao mới, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở hai nước và hai khu vực.