Nghị định 151/2018/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số Nghị định quy định về điều kiện đầu tư, kinh doanh thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tài chính. Ngày có hiệu lực: 07/11/2018.

Luật sư Phùng Quang Cường, Văn phòng Luật sư Nguyễn Hưng Quang và Cộng sự nêu một số điểm đáng chú ý của Nghị định này.

Nghe âm thanh tại đây:

Nghị định 151 đã sửa đổi, bổ sung một số nội dung về điều kiện đầu tư, kinh doanh thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tài chính. Trong đó, đáng chú ý là việc sửa đổi, cắt giảm một số điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực bảo hiểm hiện đang quy định tại Nghị định số 73/2016/NĐ- CP quy định chi tiết thi hành Luật kinh doanh bảo hiểm và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật kinh doanh bảo hiểm (Nghị định 73), cụ thể:

Về điều kiện chung để được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động, Nghị định 151 đã bãi bỏ các điều kiện đối với doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH), chi nhánh nước ngoài, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm. Đồng thời Nghị định 151 cũng đưa ra những nội dung sửa đổi và cắt giảm một số điều kiện đối với tổ chức/cá nhân góp vốn như sau:

(i)  Về chủ thể, trước đây Nghị định 151 đặt ra điều kiện là: tổ chức/cá nhân góp vốn thành lập DNBH, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm không được rơi vào nhóm đối tượng mà không có quyền thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam (theo Luật Doanh nghiệp 2014). Hiện nay, Nghị định 151 đã bãi bỏ quy định này, như vậy, các tổ chức/cá nhân của phạm vi Điều 18.2, Luật Doanh nghiệp vẫn được phép thực hiện viện góp vốn thành lập DNBH.

(ii)  Về tình trạng tài chính, Nghị định 151 cắt giảm điều kiện “không có lỗ lũy kế đến thời điểm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép" đối với tổ chức tham gia góp vốn.

Về điều kiện thành lập DNBH, Nghị định 151 đã có một số nội dung sửa đổi tập trung vào 02 nhóm đối tượng là công ty trách nhiệm hữu hạn bảo hiểm (TNHHBH) và công ty cổ phần bảo hiểm (CPBH) như sau:

(i) Đối với TNHHBH: Theo Nghị định 151, các tổ chức Việt Nam không bắt buộc phải đáp ứng điều kiện “là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm”. Đồng thời, các tổ chức nước ngoài cũng được giảm điều kiện về thời gian hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm xuống còn ít nhất 07 năm thay vì 10 năm như trước đây. Bên cạnh đó, Nghị định 151 đã bãi bỏ điều kiện “không được vi phạm nghiêm trọng các quy định pháp luật khác (không thuộc lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm) của nước nơi tổ chức nước ngoài đóng trụ sở chính trong thời hạn 03 năm liền kề trước năm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép” để thành lập DNBH.

(ii) Đối với CPBH: Nghị định 151 đã nới lỏng một số điều kiện đối với cổ đông sáng lập. Theo đó, công ty CPBH vẫn bắt buộc phải có 02 cổ đông là tổ chức đáp ứng điều kiện thành lập công ty TNHHBH và cùng nhau sở hữu tối thiểu 20% số cổ phần của công ty CPBH nhưng 02 cổ đông này không nhất thiết phải là cổ đông sáng lập như trước đây. Đồng thời, các cổ đông sáng lập cũng được tự do chuyển nhượng cổ phần khi không bắt buộc phải cùng sở hữu tối thiểu 50% số cổ phần phổ thông được quyền chào bán của công ty CPBH trong thời hạn 03 năm kể từ ngày được cấp Giấy phép.

Về điều kiện thành lập doanh nghiệp môi giới bảo hiểm: điều kiện thành lập doanh nghiệp môi giới bảo hiểm áp dụng cho tổ chức nước ngoài đã được Nghị định 151 sửa đổi tương tự với điều kiện thành lập công ty TNHHBH (xem ở phần phân tích tương ứng phía trên). 

-  Việc sửa đổi, bãi bỏ một điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực bảo hiểm sẽ tạo điều kiện và thúc đẩy hoạt động huy động vốn và thành lập mới DNBH. Những tác động trên sẽ tạo sự chủ động và nâng cao tính tự chịu trách nhiệm của tổ chức/cá nhân tham gia thành lập DNBH, đặc biệt là đối với một thị trường bảo hiểm đang trên đà tăng trưởng tốt như Việt Nam.

-  Tuy nhiên, việc cắt giảm các điều kiện nói trên cũng một đồng nghĩa với việc nới lỏng những yêu cầu về mặt chuyên môn, kinh nghiệm đối với DNBH cũng như lược bỏ sự kiểm chứng về năng lực tài chính, giám sát hoạt động từ cơ quan quản lý nước ngoài với DNBH nước ngoài có nhu cầu thành lập chi nhánh tại Việt Nam. Việc này có thể dẫn đến việc các cơ quan quản lý nhà nước của Việt Nam về lĩnh vực bảo hiểm sẽ gặp khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng của các DNBH, chi nhánh nước ngoài trong tương lai.

Một số khuyến nghị: Với những thay đổi về điều kiện kinh doanh bảo hiểm sắp có hiệu lực, các tổ chức/cá nhân đang tiến hành hoặc có nhu cầu tham gia vào thị trường bảo hiểm cần chủ động cập nhật các điều kiện trên tại Nghị định 151 và những đánh giá về tác động của những điều kiện này khi tiến hành các hoạt động đầu tư vào lĩnh vực này. 

Văn phòng Luật sư Nguyễn Hưng Quang và cộng sự.

Nhà B23, Khu Biệt thự Trung Hoà – Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội.

Điện thoại: (84)02435376939. Fax: (84)02435376941

Website: www.nhquang.com