Tổng bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng bắt đầu thăm chính thức Indonesia từ hôm nay (22/8) đến 24/8. Chuyến thăm đầu tiên của Tổng bí thư đến Indonesia kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược, lại diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm 50 năm ngày thành lập ASEAN, mang ý nghĩa đặc biệt, tạo xung lực mới cho quan hệ hai nước trên tất cả các lĩnh vực.
Việt Nam và Indonesia thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 30/12/1955. Mối quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Indonesia được xây dựng trên nền tảng vững chắc do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng thống Sukarno gây dựng, được các thế hệ lãnh đạo, nhân dân hai nước dày công vun đắp, xây dựng, đang ngày càng có bước phát triển mạnh mẽ, cả trên bình diện song phương và đa phương, nhất là trong khuôn khổ ASEAN.
Indonesia, đối tác quan trọng của Việt Nam
Việt Nam và Indonesia có nhiều điểm tương đồng, cùng là thành viên ASEAN, Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) và nhiều tổ chức, diễn đàn khu vực và quốc tế khác. Với Việt Nam, Indonesia là đối tác quan trọng, giàu tiềm năng. Ngược lại, Indonesia đánh giá cao vai trò, vị thế của Việt Nam, là một trong những nước có ảnh hưởng lớn trong ASEAN. Cho đến nay, Việt Nam là nước đầu tiên và duy nhất trong ASEAN mà Indonesia thiết lập quan hệ đối tác chiến lược. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh: “Indonesia với vai trò, vị thế trong khu vực cũng như trên trường quốc tế thì việc xây dựng một đối tác chiến lược, đó là lợi ích chiến lược của cả 2 nước, đồng thời vì hòa bình, hợp tác, phát triển ổn định ở khu vực. Với những tầm mức của mối quan hệ Việt Nam-Indonesia hiện nay thì nó có một ý nghĩa quan trọng.”
Từ góc độ kinh tế, Việt Nam và Indonesia là những nền kinh tế đang trỗi dậy, phát triển nhanh chóng. Indonesia là nền kinh tế lớn thứ 16 trên thế giới và cũng là thị trường lớn nhất khu vực Đông Nam Á. Năm 2016, kinh tế Indonesia tăng trưởng 5,02%, trở thành một trong 10 quốc gia sản xuất lớn nhất thế giới. Những năm gần đây, trao đổi thương mại giữa Việt Nam và Indonesia đã có những bước phát triển đáng khích lệ. Kim ngạch trao đổi hàng hóa hai chiều tăng từ 4,6 tỷ USD trong năm 2012 lên 5,6 tỷ USD trong năm 2016 với tốc độ tăng trưởng trung bình khoảng 5%/năm. Hai bên phấn đấu đạt mốc 10 tỷ USD vào năm 2018. Hiện Indonesia đứng thứ 5 trong ASEAN và thứ 30/105 quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 59 dự án.
Bên cạnh lĩnh vực kinh tế, Việt Nam và Indonesia tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực quốc phòng, an ninh với việc duy trì Nhóm làm việc chung về Hải quân hai nước; thúc đẩy thiết lập đường dây liên lạc trực tiếp, triển khai các hoạt động chung về tìm kiếm cứu nạn, thúc đẩy sớm kết thúc đàm phán phân định vùng đặc quyền kinh tế giữa hai nước.
Thúc đẩy hợp tác thực chất
Tuy nhiên, trong một vài năm trở lại đây, số lượng tàu bè và ngư dân Việt Nam ra khơi đánh bắt va chạm trên biển với tàu Indonesia có xu hướng tăng. Giữa hai quốc gia Việt Nam và Indonesia hiện nay chưa có những phân định vùng thềm lục địa chồng lấn rõ ràng. Vì vậy, hai bên đang nỗ lực tìm cơ chế toàn diện để xử lí vấn đề này. Tháng 7 vừa qua, tại cuộc hội kiến với Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tại Thủ đô Jakata, Phó Tổng Thống Indonesia khẳng định sẽ chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp với Việt Nam trong vấn đề ngư dân - tàu thuyền và ghi nhận đề nghị của Việt Nam về việc gia hạn Hiệp định thông báo và trợ giúp lãnh sự và Bản ghi nhớ về hợp tác Biển và Nghề cá ký năm 2010. Về vấn đề này, Đại sứ Việt Nam tại Indonesia Hoàng Anh Tuấn cũng cho biết hai bên đang tích cựcthúc đẩy giải pháp tổng thể có lợi cho cả hai bên trong việc giải quyết các tranh chấp trên biển: “Với sự kiên trì của mình, hợp tác giữa các bộ, ban, ngành của Việt Nam với phía Indonesia trong lĩnh vực nghề cá đã có một số bước phát triển. Tất cả các đề nghị của Việt Nam đưa ra đều đã được Indonesia đáp ứng tích cực, tất nhiên nó cũng phù hợp với lợi ích của Indonesia và chúng ta. Hy vọng biên bản ghi nhớ hợp tác nghề cá giữa Việt Nam-Indonesia trong giai đoạn 2016-2020 sẽ sớm được ký. Với những hợp tác mới này các điểm có thể gọi là chưa thuận trong hợp tác nghề cá giữa hai bên trong việc xử lý vấn đề ngư dân sẽ được xử lý.”
Trong bối cảnh đó, chuyến thăm chính thức Cộng hòa Indonesia lần này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hứa hẹn mở ra tương lai phát triển quan hệ giữa Việt Nam với Indonesia trong thời kì mới.