Bulgaria là quốc gia nằm ở Đông - Nam Châu Âu. Trong những năm gần đây, tuy bị ảnh hưởng khủng hoảng tài chính thế giới, Bulgaria vẫn có những bước phát triển đáng kể về kinh tế. Bulgaria đã thành công trong việc giảm nợ công trong 10 năm qua (từ 100% GDP xuống còn 16% GDP), giữ được thâm hụt ngân sách cũng như lạm phát dưới mức trung bình do EU đề ra trong 3 năm qua và là nước duy nhất trong EU được nâng bậc xếp hạng tín nhiệm trong thời kỳ khủng hoảng.

Trong chính sách đối ngoại, bên cạnh việc ưu tiên hội nhập toàn diện vào EU (đang phấn đấu gia nhập Hiệp định Schengen và Khu vực đồng tiền chung Châu Âu), Bulgaria cũng coi trọng phát triển quan hệ với các nước ở Châu Á, trong đó ưu tiên quan hệ với Việt Nam.

Việt Nam và Bulgaria có mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với bề dày lịch sử trên 60 năm (1950 - 2013). Quan hệ chính trị giữa hai nước thời gian qua phát triển tốt đẹp. Bulgaria là một trong 10 nước đầu tiên trên thế giới công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam (8/2/1950), khởi đầu cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác lâu dài giữa hai nước.

Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ đất nước, Bulgaria đã dành cho Việt Nam sự ủng hộ và giúp đỡ quý báu về tinh thần và vật chất. Thời gian gần đây, trong chính sách mở rộng và tăng cường quan hệ với các nước khu vực Châu Á, Bulgaria đặc biệt quan tâm tăng cường quan hệ với Việt Nam. Ngược lại, Việt Nam cũng luôn coi trọng phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với các nước bạn bè truyền thống ở khu vực Trung Đông Âu, trong đó Bulgaria là một ưu tiên.

Đại sứ Việt Nam tại Bulgaria Lê Đức Lưu khẳng định: Hiện nay hai nước đang tiếp tục tiến hành đối thoại chính trị cấp cao nhằm tăng cường hợp tác, chia sẻ thông tin, phối hợp trong các khuôn khổ khu vực, quốc tế và các vấn đề mà hai bên quan tâm. Hai nước sẽ tiếp tục tăng cường trao đổi các đoàn cấp cao sang thăm viếng lẫn nhau trong năm 2013 và các năm tiếp theo. Bulgaria và Việt Nam cùng mong muốn nâng quan hệ chính trị hai nước lên thành đối tác chiến lược.

Nỗ lực nâng tầm quan hệ song phương
Để thực hiện nâng tầm quan hệ song phương Việt Nam-Bulgaria, hai bên đang nỗ lực nghiên cứu, xác định và xây dựng thêm các cơ chế phù hợp, nhằm mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực hợp tác kinh tế - thương mại.

Những năm gần đây hợp tác trong lĩnh vực này có tiến triển tích cực, tính chung, kim ngạch thương mại đạt hai chiều đạt 70-80 triệu USD/năm. Hiện Bulgaria có 7 dự án FDI tại Việt Nam với tổng số vốn khoảng 30 triệu USD, trong đó nổi bật là Dự án chế biến cà phê tại Lâm Đồng, dự án dệt may tại Huế.

Tuy nhiên, những kết quả này theo đánh giá là chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh và mong muốn của cả hai bên. Vì vậy, cần có một chương trình kế hoạch để thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực kinh tế-thương mại giữa hai nước là điều hai bên đang hướng tới.

Đại sứ Việt Nam tại Bulgaria cho biết thêm: Hai bên mong muốn xây dựng một “Mô hình hợp tác song phương mới” trên cơ sở tận dụng thế mạnh của hai nước và đồng thời xuất khẩu hàng hóa sơ chế của Việt Nam sang chế biến tại Bulgaria và sau đó sẽ xuất khẩu tiếp vào các thị trường Châu Âu. Đây là một ý tưởng hợp tác rất đáng quan tâm, có tính khả thi và hiệu quả, phát huy được thế mạnh của hai bên. Muốn vậy, hai bên cần triển khai các giải pháp đồng bộ như hoàn thiện cơ chế chính sách, tháo gỡ các rào cản về thủ tục hành chính và nâng cao hiệu quả các chương trình xúc tiến thương mại, đầu tư giữa hai nước. Ngoài ra, để tranh thủ sự tài trợ của các Quỹ EU, hai bên nghiên cứu lập các dự án chung, cụ thể trong lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải để tạo đột phá trong quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước.

Cùng với lĩnh vực kinh tế, Việt Nam và Bulgaria đã ký và đang tích cực triển khai “Chương trình hợp tác giáo dục giai đoạn 2012 – 2016”. Trong lĩnh vực văn hóa, hai bên xác định giai đoạn mới trọng tâm hợp tác là lĩnh vực bảo tồn di sản, trùng tu các di tích lịch sử của Việt Nam. Cộng đồng người Việt tại Bulgaria với hơn 1.000 người Việt Nam sinh sống tại Bulgaria, đang là cầu nối góp phần tăng cường quan hệ hợp tác hữu nghị, truyền thống giữa hai dân tộc.

Trên nền tảng quan hệ tốt đẹp đó, chuyến thăm lần này của Tổng thống Cộng hòa Bulgaria Rosen Pievneliev chắc chắn đem lại những kết quả cụ thể. Chuyến thăm không chỉ thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác nhiều mặt với Việt Nam, mà còn thúc đẩy khởi động mô hình hợp tác kinh tế mới giữa hai nước, đưa quan hệ song phương Việt Nam-Bulgaria chuyển sang một giai đoạn mới, thực chất và hiệu quả hơn./.