Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hôm nay bắt đầu thăm chính thức Australia và tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Australia theo lời mời của Thủ tướng Malcolm Turnbull. Chuyến thăm Australia lần này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là dấu mốc quan trọng, vì trong chuyến thăm này hai nước sẽ chính thức nâng cấp quan hệ lên tầm Đối tác chiến lược vào đúng dịp kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.

Quan hệ song phương phát triển nhanh, thực chất và khá hiệu quả, đặc biệt từ khi Việt Nam và Australia thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện năm 2009 và ký Tuyên bố về quan hệ Đối tác Toàn diện tăng cường (3/2015). Hai nước cũng đã ký Chương trình Hành động giai đoạn 2016 - 2019. Australia đánh giá Việt Nam là đối tác then chốt trong ASEAN, đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong ASEAN, đề nghị hai bên đưa quan hệ hai nước nâng cấp lên Đối tác Chiến lược.

Phát huy hiệu quả các cơ chế hợp tác

Thời gian qua, Việt Nam và Australia phát huy tốt các cơ chế hợp tác song phương. Có thể kể đến như Đối thoại Chiến lược cấp Thứ trưởng Ngoại giao-Quốc phòng, Đối thoại Nhân quyền, Tư vấn Lãnh sự, Tham vấn cấp cao về viện trợ phát triển, Uỷ ban Hợp tác Kinh tế Thương mại, Ủy ban Hỗn hợp về hợp tác khoa học và công nghệ…

Trong lĩnh vực quốc phòng, Việt Nam và Australia hợp tác tốt thông qua việc trao đổi đoàn, ký thỏa thuận hợp tác, hợp tác phòng chống tội phạm, quản lý xuất nhập cảnh, chống di cư bất hợp pháp, trao đổi thông tin, kinh nghiệm, đào tạo tiếng Anh... Hai bên đã ký Thỏa thuận ghi nhớ về hợp tác đào tạo gìn giữ hòa bình và rà phá bom mìn (2016). Tàu hải quân Australia nhiều lần thăm Việt Nam (gần đây nhất là thăm cảng Đà Nẵng đầu tháng 6/2017). Australia là nước duy nhất đặt đại diện thường trực tại Trung tâm phòng chống tội phạm xuyên quốc gia Việt Nam tại thành phố Hồ Chí Minh, qua đó hai bên thường xuyên trao đổi thông tin tình báo, hợp tác chống khủng bố, buôn người, tội phạm ma túy...

Trong lĩnh vực kinh tế, Australia hiện là bạn hàng thứ 8 của Việt Nam. Kim ngạch thương mại hai nước tăng trưởng trung bình hơn 7% mỗi năm, năm 2017 đạt gần 6,5 tỉ USD (tăng 22,2% so với năm 2016). Việt Nam xuất sang Australia trên 520 triệu USD hàng năm, tập trung vào các mặt hàng thủy sản, trong đó tôm đông lạnh chiếm 25%. Đặc biệt, Australia đã mở cửa cho quả vải, xoài, thanh long xuất sang thị trường Australia. Việt Nam đang thúc đẩy Australia cho phép nhập khẩu nhãn, chôm chôm, vú sữa và tôm sống nguyên con vào thị trường Australia. Tính đến nay, Australia có 412 dự án đầu tư với tổng vốn đầu tư 1,8 tỷ USD, đứng thứ 20/126 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Trong khi đó, Việt Nam hiện có 44 dự án đầu tư trực tiếp vào Australia với tổng giá trị đạt gần 390 triệu USD.

Giáo dục là lĩnh vực hợp tác mạnh mẽ giữa hai nước. Australia cung cấp nhiều học bổng theo các chương trình dài hạn và ngắn hạn cho Việt Nam (thời điểm cao điểm lên tới 400 suất/năm, hiện nay duy trì khoảng gần 100 suất). Hiện có khoảng 30.000 sinh viên và nghiên cứu sinh Việt Nam đang học tập tại Australia. Bên cạnh đó, các trường đại học/học viện của hai nước đang có 18 chương trình liên kết đào tạo đang hoạt động.

Australia cũng đang đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo. Hai nước đã công bố chương trình Đối tác Đổi mới Việt Nam - Australia (Aus4Innovation) (11/2017); Australia hỗ trợ thành lập và tài trợ "Trung tâm đổi mới sáng tạo thích ứng với biến đổi khí hậu" tại Hà Nội nhằm hỗ trợ các start-up trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường.

Về hợp tác khu vực và quốc tế, Việt Nam và Australia hợp tác tốt tại các diễn đàn khu vực và quốc tế. Năm 2017, Australia đã rất tích cực hợp tác và ủng hộ các sáng kiến của Việt Nam trong Năm APEC 2017. Cũng như phối hợp chặt chẽ với Việt Nam và Nhật Bản để 11 nước đạt được thỏa thuận cơ bản của Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương tại Đà Nẵng.

Chương mới trong quan hệ Việt Nam-Australia

Những cam kết mạnh mẽ giữa lãnh đạo cấp cao hai nước cũng như những bước phát triển trong quan hệ giữa hai nước thời gian qua chính là nền tảng và động lực quyết định, đưa hợp tác Việt Nam - Australia phát triển trên nhiều lĩnh vực. Cùng với sự tin cậy, tôn trọng và tương đồng về lợi ích, đây sẽ là nền tảng để hai nước nâng tầm quan hệ từ "Đối tác Toàn diện tăng cường" lên Đối tác chiến lược, trong chuyến thăm Australia lần đầu tiên của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lần này.