 ขบวนรถจักรยานลำเลียงเสบียงยุทโธปกรณ์ (VNA) |
ในยุทธนาการเดียนเบียนฟู เนื่องด้วยสภาพทางภูมิประเทศของพื้นที่เป็นป่าเขาที่ซับซ้อนดังนั้นยานพาหนะหลักที่มีความคล่องตัวและมีประสิทธิภาพที่สุดคือจักรยาน โดยทหารเวียดนามได้ใช้จักรยานกว่า 20,000 คันเพื่อลำเลียงสะเบียงอาหารและยุทโธปกรณ์ในระยะเส้นทางเกือบ 1,500 กม.ไปสู่สมรภูมิ และได้รับฉายาว่า “ราชาแห่งการขนส่ง” เพราะสามารถบรรทุกข์สิ่งของได้หลากหลายแบบรวมทั้งอุปกรณ์ขนาดใหญ่ตลอดจน น้ำมัน แถมจักรยานไม่ต้องใช้เชื้อเพลิง ซ่อมง่าย สามารถใช้ได้ในทุกสภาพอากาศและทุกสภาพพื้นที่ไม่ว่าจะเป็นป่าเขาหรือลำธาร โดยเฉพาะในเส้นทางที่คับแคบและคดเคี้ยว นาย ท้ายหิวแหว่ง อดีตเยาวชนเดินหน้าในการต่อสู้นักล่าเมืองขึ้นฝรั่งเศส สังกัดกองร้อย 292 กล่าวย้ำถึงความเป็นปาฏิหาริย์ของรถจักรยานในการลำเลียงเสบียงยุทโธปกรณ์ในยุทนาการเดียนเบียนฟูว่า
“เรารู้สึกทึ่งกับการที่เพื่อนร่วมรบสามารถบรรทุกข์ข้าว 2 กระสอบในท้ายรถและอีก 1 กระสอบผูกด้านหน้าจักรยาน เมื่อลงเนินหรือลงจากเขาจะต้องมี 1 หรือ 2 คนประคองด้านหลังเพื่อเพิ่มแรงเบรคส่วนเมื่อขึ้นเขาก็ต้องช่วยกันดันรถ ซึ่งแม้จำลำบากยากเข็นมากเพราะต้องลำเลียงขนส่งตอนกลางคืนมืดจนไม่เห็นหน้ากันแต่ทุกคนก็ยังมุ่งมั่นด้วยความกล้าหาญมาก"
ในตอนแรก จักรยานแต่ละคันสามารถขนส่งเสบียงได้ประมาณ 80-100 กิโลกรัม หลังจากนั้นก็ได้มีดัดแปลงรถจักรยานให้สามารถเสบียงได้ 150-200 กิโลกรัม ซึ่งมากกว่าหลายเท่าเมื่อเทียบกับการใช้คนหาบ ช่วยให้ทหารในแนวหน้าไม่ประสบปัญหาขาดแคลนเสบียง ยารักษาโรคและสิ่งของที่จำเป็นต่างๆ นาย เจิ่นเทย อดีตสมาชิกของขบวนรถจักรยานลำเลียงเสบียงในยุทนการเดียนเบียนฟูเล่าว่า
“ท้องถิ่นทุกแห่ง รวมทั้งอำเภอต่างๆในเขตภูเขาต่างเข้าร่วมการลำเลียงเสบียงอย่างกระตือรือร้น ซึ่งมีทั้งใช้เรือ รถยนต์และรถม้า เราเข้าร่วมด้วยจิตใจที่อยากทำอย่างสุดความสามารถเพื่อส่งเสบียงไปยังสมรภูมิโดยเร็วที่สุดเพื่อให้ทหารในแนวหน้ามีเสบียงอาหารเพียงพอในการต่อสู้”
ในช่วงการต่อสู้ที่ดุเดือด ท่ามกลางการทิ้งระเบิดของฝ่ายศัตรู ขบวนรถจักรยานขนส่งของท้องถิ่นต่างๆ ยังคงส่งยุทโธปกรณ์ ข้าว ยารักษาโรคและสิ่งของที่จำเป็นข้ามภูเขาลาดชันนับร้อยกิโลเมตรไปยังสมรภูมิ โดยในช่วงที่ยากลำบากนั้น มีผู้คนที่สามารถสร้างสถิติในการขนส่งด้วยรถจักรยาน เช่น นาย มาวันทั้ง ชาวบ้านจังหวัดฟู้เถาะ ที่สามารถบรรทุกเสบียงได้ 350 กิโลกรัมต่อเที่ยวหรือนาย กาววันติ ชาวบ้านจังหวัดแทงฮว้าสามารถบรรทุกเสบียงได้ 320 กิโลกรัมต่อเที่ยว
 ขบวนรถจักรยานสามารถลำเลียงเสบียงยุทโธปกรณ์และอาหารได้ 25,000 ตันเพื่อสนับสนุนยุทธการเดียนเบียนฟู(VNA) |
ในช่วงที่นักล่าเมืองขึ้นฝรั่งเศสเข้ามายังเวียดนาม ได้มีการนำรถจักรยานซึ่งเป็นวัฒนธรรมตะวันตกมาเผยแพร่ในเวียดนามด้วย แต่หลังการปกครองเวียดนามเป็นเวลาเกือบ 100 ปี ทหารฝรั่งเศสคงคาดไม่ถึงว่า มีวันหนึ่งจะพ่ายแพ้ในยุทธนาการเดียนเบียนฟูเนื่องจากมีกองกำลังรถขนส่งลำเลียงเสบียง เป็นจักรยาน และสามารถลำเลียงเสบียงยุทโธปกรณ์และอาหารได้ 25,000 ตันเพื่อสนับสนุนยุทธการเดียนเบียนฟู พันเอก ดร. หวูตางบ่ง อดีตหัวหน้าแผนกประวัติศาสตร์ทางเทคนิคพลาธิการทางทหาร สังกัดสถาบันประวัติศาสตร์ทางทหารเวียดนามกล่าวว่า
“รถจักรยานที่ลำเลียงเสบียงและยุทโธปกรณ์ถือเป็นสัญลักษณ์แห่งความพยายามและความมุ่งมั่นตั้งใจของคนเวียดนาม ซึ่งรถจักรยานเหล่านี้สามารถเอาชนะนายพล Nava”
เมื่อกล่าวถึงยุทธนาการเดียนเบียนฟู เอกสารและหนังสือพิมพ์ฉบับต่างๆ ของหลายประเทศได้ชื่นชมว่า รถจักรยานที่ลำเลียงเสบียงยุทโธปกรณ์และอาหารของกองทัพเวียดนามถือเป็นปาฏิหาริย์ในประวัติศาสตร์การต่อสู้เพื่อช่วงชิงเอกราชของเวียดนาม ซึ่งมีส่วนร่วมต่อชัยชนะเดียนเบียนฟูที่ก้องกระเดื่องไปทั่วโลกเมื่อ 70 ปีก่อน.