ผู้หญิงชนเผ่าได้ใช้ขี้ผึ้งเพื่อสร้างผ้าและเครื่องแต่งกายที่มีลวดลายปราณีต สีสันสดใสและสวยงาม

ตามข้อมูลที่ชุมชนชาวเย้าเตี่ยนได้เปิดเผยนั้น เทคนิคการวาดขี้ผึ้งบนเสื้อผ้ามีมานานแล้ว และพวกเขาได้สานต่อประเพณีนี้เพื่อออกแบบตัดชุดเสื้อผ้าใช้ในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งวัสดุหลักที่ใช้สร้างลวดลายอันเป็นเอกลักษณ์บนเครื่องแต่งกายของชาวเย้าเตี่ยนยังคงได้รับการอนุรักษ์มาหลายชั่วอายุคน ช่างศิลป์ บ่านถิเลียน ตำบลห้วยขาว อำเภอเหงวียนบิ่งห์ จังหวัดกาวบั่งห์ กล่าวว่า "หมู่บ้านของฉันมีถ้ำผึ้ง โดยชาวบ้านได้รักษารังผึ้งเหล่านี้มาตั้งแต่สมัยโบราณ เพื่อเอาขี้ผึ้งมาทำเครื่องแต่งกายสำหรับผู้หญิง โดยเมื่อเตรียมผืนผ้าพร้อมแล้วก็ต้มขี้ผึ้งเพื่อพิมพ์ลายบนผ้า เทคนิคการวาดภาพคือใช้แม่พิมพ์ไม้ไผ่พิมพ์รูปสี่เหลี่ยมและวงกลมบนผ้าสำหรับตัดกระโปรง ส่วนเสื้อก็ปักลายด้วยมือ เสร็จแล้วก็นำไปย้อมผ้าจนได้สีที่พอใจก็ต้มน้ำจุ่มผ้าให้ละลายขี้ผึ้งแล้วนำไปตัดเย็บเป็นชุด"

สำหรับเผ่าม้ง นอกจากการปั่นด้ายและทอผ้าด้วยกี่ การย้อมสีคราม การปักลายด้วยด้ายสีต่างๆเพื่อสร้างเป็นลายนูนแล้ว การวาดขี้ผึ้งเพื่อสร้างลวดลายนั้นต้องใช้ทักษะการทำอย่างปราณีต   ช่างฝีมือ สู่อีแทงห์ ชาวบ้านปากอ อำเภอ มายโจว์ จังหวัด หว่าบิ่งห์กล่าวว่า"ชาวม้งใช้ปากกาที่ทำจากทองสัมฤทธิ์ เพราะสามารถเก็บความร้อนได้ดีสำหรับการวาดลายขี้ผึ้งบนผ้า ต้องวาดรายละเอียดทีละอย่าง ที่สำคัญคือเมื่อชินกับระดับความร้อนของขี้ผึ้งและความร้อนของปากกาที่ใช้ เราก็สามารถวาดขี้ผึ้งได้"

ในการเข้าร่วมงาน "ขี้ผึ้ง - สีคราม" ซึ่งจัดโดยพิพิธภัณฑ์สตรีเวียดนามเมื่อเดือนพฤศจิกายน ผู้คนในหลากหลายวัยไม่เพียงแต่ได้ชื่นชมฝีมือของบรรดาช่างศิลป์เผ่าม้งและเย้าเตี่ยนที่วาดลายขี้ผึ้งเท่านั้นหากยังได้เรียนรู้และลองสร้างผลงานของตัวเองได้ด้วย  

1/ "ฉันรักวัฒนธรรมของชนเผ่าต่างๆ รวมทั้ง วัฒนธรรมของเผ่าม้ง หวังว่าทั้งชุมชนจะร่วมกันรักษาเอกลักษณ์นี้เพื่อไม่ให้สูญหายไป"

2/ "เรารู้สึกประทับใจกับงานนี้เพราะเป็นงานแสดงเกี่ยวกับขี้ผึ้งและผ้าครามของเผ่าม้งและเย้า เป็นงานฝีมือที่พิถีพิถันมาก ต้องมีหัวคิดมีจิตนาการที่ดีและทำอย่างใส่ใจ นี่เป็นเอกลัษณ์เด่นของวัฒนธรรมชนเผ่าในเวียดนาม"

ช่างฝีมือ สู่อีแทงห์ ชาวบ้านปากอ อำเภอ มายโจว์ จังหวัด หว่าบิ่งห์กับลูกสาว

ปัจจุบัน การรักษาศิลปะนี้ในชุมชนเผ่าม้งเย้าได้รับการส่งเสริมผ่านการจัดตั้งกลุ่มร่วมมือและหมู่บ้านศิลปาชีพเพื่อสร้างผลิตภัณฑ์ที่สามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิผล ช่วยเพิ่มมูลค่าให้แก่งานฝีมือ ผลักดันการเชื่อมโยงระหว่างผู้ประกอบการจำหน่ายเพื่อสร้างตลาดรองรับที่ยั่งยืน นายกาวต๊วนนิงห์ หัวหน้าชุมชน 54 ชนเผ่าเวียดนามและช่างศิลป์ เสิ่มถิติ่ง เผยว่า   

1/ "เรามีการเชื่อมต่อและแบ่งปันในชุมชนและหวังว่าจะช่วยพี่น้องที่ยากลำบาก ส่งเสริมการค้าขายผลิตภัณฑ์ ตลอดจนปรับปรุงระบบกฎหมายและใบรับรองงานฝีมือให้สมบูรณ์ เพื่อให้สามารถขายสินค้าในราคาที่สูงขึ้นและเป็นที่รู้จักของผู้คนมากขึ้น"
2/ "ตัวเราเองก็เป็นชนกลุ่มน้อยด้วย จึงเข้าใจและหวังว่า ทางการและองค์กรทุกระดับจะมีนโยบายสนับสนุนชนกลุ่มน้อยในการธำรงและพัฒนาวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของชนกลุ่มน้อยในทั่วประเทศ"

เพื่อรักษาความงดงามของประเพณีที่มีมาแต่เนิ่นนานนี้ ควบคู่ไปกับการอนุรักษ์และถ่ายทอดเทคนิคการวาดภาพขี้ผึ้งในชุมชนเผ่าม้งและเย้าเตี่ยน ทางการท้องถิ่นและพี่น้องประชาชนได้ร่วมมือกันเพื่อพัฒนาและสร้างความมั่นคงด้านการตลาดในท้องถิ่น โดยเฉพาะการเชื่อมโยงระหว่างกลุ่มสหกรณ์และหมู่บ้านหัตถกรรมเพื่อสร้างแผนงานการส่งออกผลิตภัณฑ์ของหมู่บ้านหัตถกรรมสู่ตลาดต่างประเทศ./.