อาเซียนไม่เพียงแต่ส่งเสริมการเชื่อมโยงภายในกลุ่มเท่านั้นหากยังขยายความสัมพันธ์กับหุ้นส่วนต่างๆ กลายเป็นหุ้นส่วนที่สำคัญของประเทศใหญ่ทั้งภายในและนอกภูมิภาค (Photo: TTXVN )

จุดเด่นของอาเซียนในปี 2021 คือความพยายามควบคุมการแพร่ระบาดของโรคโควิด -19 ในภูมิภาคและผลักดันการเชื่อมโยงกับประเทศหุ้นส่วนนอกภูมิภาค บรรดาประเทศสมาชิกเน้นระดมแหล่งพลังต่างๆเพื่อควบคุมการแพร่ระบาดของโรคโควิด -19 และฟื้นฟูเศรษฐกิจ ถือได้ว่า ปี 2021 เป็นปีที่ยืนยันความพยายามของอาเซียน

ธำรงความร่วมมือและรักษาอัตลักษณ์ประชาคม

ปี 2021 อาเซียนต้องเผชิญกับอุปสรรคต่างๆที่ไม่เคยมีมาก่อน สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด -19 มีความซับซ้อนกว่าปี 2020 การแข่งขันที่ดุเดือดระหว่างประเทศมหาอำนาจ  ความไร้เสถียรภาพในเมียนมาร์เป็นความท้าทายที่อาเซียนต้องพยายามรับมือ นอกจากนี้ ควบคู่กับประชาคมโลก อาเซียนยังต้องรับมือกับปัญหาที่ยังคั่งค้างอยู่ เช่น ความท้าทายด้านความมั่นคงในรูปแบบใหม่  ภาวะเศรษฐกิจถดถอยเนื่องจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด -19 ช่องว่างระหว่างคนรวยกับคนจนที่เพิ่มมากขึ้นรวมทั้งมลภาวะสิ่งแวดล้อม เป็นต้น

ในสภาวการณ์ที่สถานการณ์ในภูมิภาคและโลกมีความผันผวนอย่างซับซ้อนนี้  สิ่งที่น่ายินดีคือ อาเซียนยังคงสามารถธำรงอัตลักษณ์ พัฒนาประชาคม ประเทศสมาชิกสามัคคีและได้รับการชื่นชมจากหุ้นส่วนต่างๆ โดยก่อนอื่น อาเซียนได้ส่งเสริมบทบาทการเป็นศูนย์กลาง เป็นผู้เดินหน้าในการรับมือและฟื้นฟูในภูมิภาค กองทุนอาเซียนเพื่อรับมือโควิด -19 ได้สงวนเงิน 10.5 ล้านดอลลาร์สหรัฐเพื่อซื้อวัคซีนให้แก่บรรดาประเทศสมาชิก คลังสำรองอุปกรณ์การแพทย์ฉุกเฉินอาเซียนได้รับการจัดตั้ง โดยประเทศต่างๆได้ให้คำมั่นที่จะสมทบอุปกรณ์การแพทย์ต่างๆ มูลค่ากว่า 15 ล้านดอลลาร์สหรัฐ นอกจากนี้ยังมีการปฏิบัติร่างแผนการฟื้นฟูอาเซียนในทุกด้านหรือ ACRF

การสร้างสรรค์ประชาคมอาเซียนได้รับการผลักดัน โดยแผนการโดยรวมกว่าร้อยละ 90กำลังได้รับการปฏิบัติในเสาหลักต่างๆของประชาคม นำผลประโยชน์มากมายมาให้แก่ประชาชนประเทศสมาชิก บนพื้นฐานนี้ บทบาทการเป็นศูนย์กลางของอาเซียนในภูมิภาคได้รับการยกระดับขึ้นสู่ขั้นสูงใหม่  เมื่อปี 2021 อาเซียนยังคงธำรงบทบาทในระบบการค้าโลก  โดยแสดงให้เห็นผ่านการพัฒนาเศรษฐกิจอย่างคล่องตัวถึงแม้การแพร่ระบาดของโรคโควิด -19 ส่งผลกระทบอย่างหนักต่อภูมิภาคในตลอด 1 ปีที่ผ่านมาก็ตาม

วันครอบครัวอาเซียน 2021 "อาเซียนสามัคคี ร่วมกันสู้ภัยโควิด -19

บทบาทการเป็นศูนย์กลาง เปิดเผยและครอบคลุมของอาเซียน

ในปี 2021 สถานะของอาเซียนบนเวทีโลกได้รับการยกระดับผ่านความสัมพันธ์ที่เชื่อมโยงและความร่วมมืออย่างใกล้ชิดกับหุ้นส่วนต่างๆ ซึ่งแสดงให้เห็นผ่านการพบปะระดับสูง  การที่อาเซียนยกระดับและขยายความสัมพันธ์กับหุ้นส่วนต่างๆ รวมทั้งประเทศใหญ่ สิ่งที่น่าสนใจคือการที่อังกฤษกลายเป็นหุ้นส่วนสนทนาลำดับที่ 11 ของอาเซียนได้ยืนยันอีกครั้งถึงความน่าสนใจของอาเซียนในฐานะเป็นองค์กรระดับภูมิภาค แสดงให้เห็นถึงเป้าหมายการผลักดันความสัมพันธ์ระหว่างอาเซียนกับประเทศที่รับรองบทบาทการเป็นศูนย์กลาง เปิดเผยและครอบคลุมของอาเซียน วิสัยทัศน์ของอาเซียนเกี่ยวกับภูมิภาคอินโด-แปซิฟิก

สำหรับปัญหาทะเลตะวันออก อาเซียนยังคงยืนยันความสำคัญของสันติภาพ เสถียรภาพในเขตทะเลนี้ อาเซียนแสดงความตั้งใจในการสร้างสรรค์ทะเลตะวันออกให้เป็นเขตทะเลที่สันติภาพและความร่วมมือโดยการใช้ความอดกลั้น การเคารพกฎหมาย การสร้างความไว้วางใจและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ร่วมกับจีนปฏิบัติแถลงการณ์ร่วมเกี่ยวกับการปฏิบัติของฝ่ายต่างๆในทะเลตะวันออกหรือ DOC อย่างมีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับกฎหมายสากล รวมทั้ง UNCLOS 1982

ส่วนสำหรับสถานการณ์ในเมียนมาร์ อาเซียนได้มีปฏิบัติการอย่างรวดเร็วและมีความคล่องตัว โดยได้รับการสนับสนุนและการชื่นชมจากประชาคมโลก

อาจยืนยันได้ว่า ในปี 2021 อาเซียนได้มีก้าวพัฒนาใหม่ สถานะและบทบาทของอาเซียนได้รับการยกระดับ ซึ่งเป็นการสานต่อความสำเร็จต่างๆของอาเซียนที่ได้บรรลุ ในปี 2022 ในสภาวการณ์ที่สถานการณ์ในภูมิภาคและโลกมีความท้าทายต่างๆและยากที่จะคาดเดาได้ อาเซียนจะส่งเสริมจิตใจแห่งความสามัคคี ปฏิบัติหน้าที่ที่สำคัญ โดยเฉพาะกระบวนการสร้างสรรค์ประชาคมอาเซียนที่ยุติธรรม เข้มแข็งในทุกด้าน สอดคล้องกับเจตนารมณ์หลักของอาเซียนคือ “ หนึ่งวิสัยทัศน์ หนึ่งเอกลักษณ์ หนึ่งประชาคม”.