ชนเผ่าจามในจังหวัดบิ่งถวนฉลองเทศกาลรามูวัน

เวียดนามยืนยันปฏิเสธการประเมินสถานการณ์เสรีภาพด้านศาสนาในเวียดนามเป็นบางกรณีโดยมีมุมมองที่ขาดภาวะวิสัยและมีอคติ

การประเมินเสรีภาพด้านศาสนาในเวียดนามต้องมองจากหลายมุมมอง

ในทุกท้องถิ่นทั่วประเทศเวียดนาม ตั้งแต่ระดับหมู่บ้านและตำบล รวมถึงในเขตที่ยากจน เขตเขา เขตชายแดน ทะเลและเกาะแก่ง ล้วนมีการจัดตั้งศาสนสถานและกิจกรรมด้านความเชื่อ โดยมีศาสนสถานกว่า 30,000 แห่งทั่วประเทศ พุทธศาสนิกชนสามารถประกอบศาสนกิจตามวัดวาอารามต่างๆอย่างอิสระเสรี ส่วนผู้ที่นับถือคริสตศาสนานิกายคาทอลิกและคริสตศาสนานิกายโปรเตสแตนต์ก็ได้เข้าร่วมพิธีมิสซาที่โบสถ์และคริสตจักรตามความสะดวกสำหรับผู้ที่นับถือศาสนากาวด่ายและหว่าหาวก็ได้รับการอำนวยความสะดวกในการประกอบศาสนกิจที่ศาสนสถานและก็มีศาสนสถานบางแห่งกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงจิตวิญญาณที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวจำนวนมาก

จำนวนผู้นับถือศาสนาต่างๆนับวันเพิ่มขึ้น ทำให้จำนวนศาสนสถาน สถาบันทางศาสนาและหนังสือขององค์กรศาสนาได้รับอนุญาตให้พิมพ์จำหน่ายเพิ่มขึ้น โดยตามรายงานของคณะกรรมการศาสนาของรัฐบาล ในปี2022 จำนวนผู้นับถือสาสนาต่างๆเพิ่มขึ้น 56,000 คน ผู้ที่มีสมณศักดิ์เพิ่มขึ้นอีกกว่า 810 คนและจำนวนศาสนสถานเพิ่มขึ้นอีก 140 แห่ง

ปัจจุบัน  เวียดนามมีประชากรประมาณ 27 ล้านคนที่นับถือศาสนา คิดเป็นร้อยละ 27 ของประชากรทั่วประเทศ โดยนอกจากศาสนาสำคัญที่มีผู้นับถือจำนวนมาก เช่น พุทธศาสนา คริสตศาสนานิกายคาทอลิก คริสตศาสนานิกายโปรเตสแตนต์ ศาสนากาวด่ายและหว่าหาว ก็ยังมีศาสนาอื่นๆ เช่น ศาสนาอิสลาม Tịnh độ cư sỹ Phật hội พุทธศาสนา Tứ Ân Hiếu Nghĩa ศาสนาพราหมณ์ Bửu Sơn Kỳ Hương,  Minh Sư đạo, Minh lý đạo เป็นต้น

ที่เวียดนาม ไม่มีการจำกัดหรือควบคุมกิจกรรมด้านความเชื่อและศาสนาที่ปฏิบัติตามเจตนารมณ์การดำเนินชีวิตที่ดีทั้งทางโลกและทางธรรม ให้ความเคารพพระเจ้าและรักชาติ รับใช้ศาสนาและประชาชาติ แต่สำหรับกลุ่มคลั่งศาสนาหัวรุนแรงที่มีปฏิบัติการที่ขัดกับเกียรติประวัติ ประเพณีวัฒนธรรม หรือ ฉกฉวยกิจกรรมศาสนาเพื่อยุยงปลุกปั่นต่อต้านประเทศสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามได้ละเมิดกฎหมายเวียดนาม ดังนั้น การประเมินเสรีภาพด้านศาสนาในเวียดนามที่มองเป็นรายกรณีหรืออาศัยมุมมองที่ขาดภาวะวิสัยและมีอคติล้วนถือเป็นโมฆะ

พัฒนาการเกี่ยวกับเสรีภาพด้านศาสนาในเวียดนาม

เมื่อวันที่ 23 ธันวาคมปี2023 สำนักวาติกันได้ออกประกาศระบุว่า พระสันตะปาปาฟรานซิสได้แต่งตั้งให้อาร์ชบิชอป Marek Zalewski เป็นผู้แทนถาวรคนแรกของสำนักวาติกันประจำประเทศเวียดนาม ซึ่งผลงานนี้มาจากการหารือที่เข้มแข็งบนเจตนารมณ์แห่งความเคารพ ความร่วมมือและความเข้าใจซึ่งกันและกันระหว่างเวียดนามกับสำนักวาติกัน อีกทั้งแสดงให้เห็นถึงนโยบายที่เสมอต้นเสมอปลายเกี่ยวกับการให้ความเคารพและค้ำประกันเสรีภาพด้านความเชื่อ ศาสนา การอำนวยความสะดวกให้แก่กิจกรรมของศาสนาต่างๆ รวมถึงคริสตศาสนาของรัฐเวียดนาม โดยทางการเวียดนามได้ปฏิบัติมาตรการอำนวยความสะดวกให้แก่ผู้นับถือศาสนาต่างๆหลายล้านคน เช่น สภาแห่งชาติได้อนุมัติกฎหมายความเชื่อและศาสนาปี2016  ส่วนรัฐบาลได้ประกาศมติแนะนำการปฏิบัติกฎหมายฉบับนี้ โดยเฉพาะการที่กฎหมายที่ดินฉบับแก้ไขจะมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคมนี้จะมีส่วนร่วมแก้ไขปัญหาด้านที่ดินเกี่ยวกับศาสนา จนถึงปัจจุบัน มีศาสนสถานร้อยละ 70 ทั่วประเทศได้รับใบอนุญาตการใช้ที่ดิน นอกจากนี้ รัฐยังอำนวยความสะดวกให้แก่องค์การศาสนาในการซ่อมแซมและก่อสร้างศาสนสถาน

ผู้นับถือศาสนากาวด่ายประกอบศาสนกิจ

ส่วนสำหรับเทศกาลที่สำคัญของศาสนาต่างๆ เช่น งานวิสาขบูชา เทศกาลวูลานหรือเทศกาลแสดงความกตัญญูรู้คุณต่อพ่อแม่และบรรพบุรุษของพุทธศาสนา เทศกาลคริสต์ เทศกาลอีสเตอร์ของคริสตศาสนานิกายคาทอลิกและคริสตศาสนานิกายโปรเตสแตนต์ เทศกาล Kate ของชนเผ่าจาม เดือนรอมฎอนของชาวมุสลิม ได้รับการจัดขึ้นอย่างยิ่งใหญ่และมีผู้นับถือศาสนาเข้าร่วมเป็นจำนวนมาก เมื่อปี2023 กระทรวงกิจการภายในได้รับรองพุทธศาสนา Hiếu nghĩa Tà Lơn และ THE VIETNAM FULL GOSPEL CHURCH เป็นองค์การศาสนาและอนุมัติข้อเสนอจัดตั้งโรงเรียนคริสต์ศาสนศาสตร์แบ๊บติสต์เวียดนาม ทำให้จนถึงต้นปีนี้ เวียดนามได้รับรององค์การศาสนา 43 องค์การ

สำหรับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ตามรายงานของคณะกรรมการศาสนาของรัฐบาล มีผู้ที่มีสมณศักดิ์ ผู้ปฏิบัติงานด้านศาสนา พระสงฆ์และนักบวชกว่า 300คนเข้าร่วมการประชุม การสัมมนาและการอบรมด้านศาสนาในต่างประเทศและมีชาวต่างชาติเกือบ 400 คนเข้าร่วมกิจกรรมด้านศาสนาในเวียดนาม

ทั้งนี้ บรรยากาศที่เป็นจริงเกี่ยวกับการพัฒนาและกิจกรรมด้านศาสนาเป็นการพิสูจน์อย่างมีชีวิตชีวาเกี่ยวกับเสรีภาพด้านศาสนาในเวียดนาม อีกทั้งแสดงให้เห็นว่า การประเมินสถานการณ์ศาสนาในเวียดนามไม่สามารถประเมินเป็นบางกรณีได้