 เพลงทำนอง “กวานหล่าง” หรือ ในภาษาไตเรียกว่า Pú Quan làng เป็นตัวแทนของครอบครัวเจ้าบ่าวในการทำพิธีหมั้น |
การร้องเพลงทำนอง “กวานหล่าง” เป็นการร้องโต้ตอบในงานแต่งงานของชนเผ่าไต ศิลปินหว่างวันเบียนจากหมู่บ้านเอียนจุง ตำบลเตียนเอียน อำเภอกวางบิ่ง จังหวัดห่ายางได้เผยว่า
“ผมเป็นรุ่นที่ 3 ที่สืบทอดการร้องเพลงทำนอง “กวานหล่าง” จากคุณปู่และคุณย่า ซึ่งการต่อยอดวัฒนธรรมพื้นเมืองของชนเผ่าไตคือแรงบันดาลใจให้แก่ผมในการเรียนการร้องเพลงนี้มาตั้งแต่ตอนอายุ 15 ปี เช่น การร้องเพลงเกี่ยวกับการมอบของหมั้น การล้างเท้า การขึ้นบันได การเปิดประตูและปูเสื่อต้อนรับครอบครัวเจ้าบ่าว การเปิดไฟและรายงานต่อบรรพบุรุษเพื่อขอรับเจ้าสาว”
ทั้งนี้ ศิลปินร้องเพลงทำนอง “กวานหล่าง” หรือ ในภาษาไตเรียกว่า Pú Quan làng เป็นตัวแทนของครอบครัวเจ้าบ่าวในการทำพิธีหมั้น การเตรียมของหมั้นและการขอรับเจ้าสาว ซึ่งคณะผู้แทนของครอบครัวเจ้าบ่าวและครอบครัวเจ้าสาวต้องมีศิลปินชาย 2 คน ศิลปินหญิง 2 คน เจ้าบ่าว เพื่อนเจ้าบ่าวและน้องของเจ้าบ่าว โดยศิลปินร้องเพลงทำนอง “กวานหล่าง” เป็นตัวแทนที่สำคัญที่สุดของครอบครัวทั้งเจ้าบ่าวและเจ้าสาว ศิลปินหว่างวันเบียน เผยต่อไปว่า
“ก่อนงานแต่ง ครอบครัวฝ่ายเจ้าบ่าวต้องเชิญผู้ที่ได้รับการนับถือ ครอบครัวที่อบอุ่นและมีความก้าวหน้าในหน้าที่การงานทำหน้าที่ขอรับเจ้าสาว ส่วนครอบครัวฝ่ายเจ้าสาวต้องเชิญศิลปินมาร้องโต้ตอบกับครอบครัวฝ่ายเจ้าบ่าว”
เพลงทำนอง “กวานหล่าง” มีเนื้อหาเกี่ยวกับมารยาทและการปฏิบัติต่อกันอย่างเป็นกันเอง โดยเฉพาะความสัมพันธ์ระหว่างลูกสะใภ้กับสามีและครอบครัวฝ่ายสามีความสัมพันธ์ระหว่างลูกเขยกับภรรยาและครอบครัวของภรรยา ซึ่งจะมีการร้องเพลงโต้ตอบกันในการขอรับเจ้าสาว การส่งตัวเจ้าสาวและการพาเจ้าสาวไปยังบ้านของเจ้าบ่าว ศิลปินหว่างวันเบียนเผยว่า แม้จะไม่มีดนตรีบรรเลงเพลง แต่เพลงทำนอง “กวานหล่าง”มีเนื้อร้องที่สื่อถึงความหมายต่างๆที่น่าสนใจ
“ในการรายงานต่อบรรพบุรุษเพื่อขอรับเจ้าสาว จะร้องเพลง“Khay háp” ส่วนครอบครัวฝ่ายเจ้าสาวจะร้องเพลง “เชิญทานข้าว” ซึ่งจะร้องโต้ตอบกัน 3 ครั้ง ต่อจากนั้น จะเชิญครอบครัวฝ่ายเจ้าสาวให้พาเจ้าสาวเดินลงบันไดเพื่อเดินทางไปยังบ้านของเจ้าบ่าว”
 ภาพงานแต่งของชนเผ่าเย้า |
ทั้งนี้ ในงานแต่งของชนเผ่าไตในอำเภอกวางบิ่งจะมีการจัดกิจกรรมต่างๆ เช่น การกั้นประตูเงินประตูทอง การขอปูเสื่อ การเชิญดื่มน้ำและกินหมาก การรายงานต่อบรรพบุรุษ การสู่ขวัญและการขอรับเจ้าสาว โดยในการกั้นประตูเงินประตูทอง ต้องร้องเพลงทักทายและเพลงโต้ตอบเกี่ยวกับครอบครัวฝ่ายเจ้าบ่าว นาง ลี้ถิก่อย ชนเผ่าไตในตำบลหวีเถือง อำเภอกวางบิ่งได้เผยว่า
“ในงานแต่งของดิฉันเมื่อกว่า 10 ปีก่อน การร้องเพลงในการขอรับเจ้าสาวได้ยกย่องพ่อแม่ที่เลี้ยงดูลูกจนโตเป็นสาว ส่วนครอบครัวฝ่ายเจ้าบ่าวจะเตรียมของหมั้นเพื่อตอบแทนบุญคุณของพ่อแม่เจ้าสาว”
ปัจจุบัน ชนเผ่าไตยังคงรักษาเอกลักษณ์วัฒนธรรมของงานแต่ง นาง เหงวียนถิตุ๊ก หัวหน้าแผนกวัฒนธรรมอำเภอกวางบิ่งได้เผยว่า
“ชาวบ้านปฏิบัติตามขนบธรรมเนียมประเพณีเป็นอย่างดี ปัจจุบัน ทางอำเภอฯได้สอดแทรกกิจกรรมต่างๆเพื่อส่งเสริมคุณค่าวัฒนธรรมของชนเผ่าไต เช่น เปิดชั้นเรียนและระบุการร้องเพลงทำนอง “กวานหล่าง”ในหลักสูตรการเรียนการสอน”
ทั้งนี้ การร้องเพลงทำนอง “กวานหล่าง”เป็นอาหารทางใจที่ขาดไม่ได้สำหรับชนเผ่าไต ซึ่งเพื่อส่งเสริมคุณค่าของศิลปะนี้ในชีวิตประจำวันของชนเผ่าไตและคลังวัฒนธรรมพื้นเมืองของเวียดนาม จังหวัดห่ายางได้ผลักดันการอนุรักษ์และพัฒนาการร้องเพลงทำนอง “กวานหล่าง” สะสมและเรียบเรียงเอกสารเกี่ยวกับเพลงโบราณเพื่อเผยแพร่ศิลปะนี้ให้เป็นที่รู้จักมากขึ้นในหมู่ประชาชน.