นาย ฝ่ามกวางวิงห์ อดีตเอกอัครราชทูตเวียดนามประจำสหรัฐฯ (ภาพ Nguyễn Hồng)

ความสัมพันธ์ระหว่างอาเซียนกับสหรัฐฯ ในตลอด 45 ปีที่ผ่านมาได้มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องด้วยการขยายความร่วมมือในด้านต่างๆ เช่น ความมั่นคงและสันติภาพ รวมถึงการส่งเสริมในด้านการลงทุน เศรษฐกิจ และการค้าระหว่างกัน

ในฐานะเป็นศูนย์กลางของภูมิภาค อาเซียนได้รับการสนับสนุนจากหุ้นส่วนต่างๆ รวมถึงสหรัฐฯ ในการธำรงสันติภาพ ความมั่นคง และความร่วมมือเพื่อการพัฒนา โดยสหรัฐฯ ได้มีบทบาทสำคัญในการจัดตั้งประชาคมอาเซียน ประกอบด้วย 3 เสาหลัก ได้แก่ ประชาคมการเมือง-ความมั่นคง ประชาคมเศรษฐกิจ และประชาคมสังคม-วัฒนธรรม ซึ่งความร่วมมือทางเศรษฐกิจของอาเซียนนั้นไม่เพียงแค่ส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจของกลุ่มประเทศสมาชิกเท่านั้น แต่ยังสร้างพลังร่วมของภูมิภาคที่มีประชากรกว่า 630 ล้านคน

สำหรับอดีตเอกอัครราชทูตเวียดนามประจำสหรัฐฯ ฝ่ามกวางวิงห์ ความสัมพันธ์พหุภาคีระหว่างอาเซียนกับสหรัฐฯ ได้มีส่วนร่วมต่อภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกเป็นอย่างมาก โดยการผลักดันความร่วมมือกับภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก รวมถึงอาเซียนนั้น จะเอื้อประโยชน์ต่อสหรัฐฯ ทั้งในด้านภูมิรัฐศาสตร์และเศรษฐกิจ เนื่องจากอาเซียนได้มีบทบาทเป็นศูนย์กลางในภูมิภาคพร้อมมีจุดยืนที่สำคัญในกระบวนการพหุภาคี รวมถึงการดำเนินกระบวนการต่างๆ ของอาเซียนอีกด้วย เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมแห่งสันติภาพ เสถียรภาพ และความร่วมมือระหว่างกลุ่มประเทศสมาชิกอาเซียน รวมถึงประเทศหุ้นส่วนที่สำคัญอื่นๆ
บนพื้นฐานของการปฏิบัติตามกฎหมายระหว่างประเทศ

ความร่วมมือด้านการพัฒนาเศรษฐกิจของทั้งภูมิภาคก็ถือเป็นประเด็นที่มีความสำคัญเช่นเดียวกัน โดยสหรัฐเป็นประเทศที่มีการลงทุนมากที่สุดในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกเมื่อเทียบกับพื้นที่อื่นๆ รวมถึงการรับมือกับความท้าทายต่างๆ ในระดับภูมิภาค ทั้งความมั่นคงรูปแบบดั้งเดิมและแบบใหม่

ทั้งนี้ ภูมิภาคอาเซียนได้รับผลประโยชน์อย่างเป็นรูปธรรมจากความร่วมมือกับหุ้นส่วนต่างๆ รวมถึงสหรัฐฯ ซึ่งมีส่วนช่วยให้อาเซียนสามารถใช้ประโยชน์จากแหล่งทรัพยากรต่างๆ พร้อมนำผลประโยชน์มาสู่สหรัฐฯ อีกด้วย โดยล่าสุด สหรัฐฯ เป็นหนึ่งในกลุ่มผู้สนับสนุนวัคซีนและอุปกรณ์การแพทย์ที่สำคัญให้แก่ภูมิภาคอาเซียน รวมถึงให้กับแต่ละประเทศสมาชิก

ยกระดับความสัมพันธ์ระหว่างอาเซียนกับสหรัฐฯ ให้ขึ้นสู่ขั้นสูงใหม่

ปัจจุบัน มีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ทั้งในระดับภูมิภาคและโลก ซึ่งทำให้อาเซียนต้องแสดงบทบาทเป็นศูนย์กลางของตน โดยสหรัฐฯ ต้องสนับสนุนบทบาทสำคัญดังกล่าวของอาเซียนอย่างแข็งขัน พร้อมทั้งส่งเสริมอาเซียนในการสร้างประชาคมที่เข้มแข็งมากขึ้น เพื่อความร่วมมือกันอย่างมีประสิทธิผล สำหรับภารกิจหลักคือการส่งเสริมการรักษาความมั่นคง สันติภาพ ความร่วมมือและการพัฒนาบนพื้นฐานของการปฏิบัติตามกฎหมายและความร่วมมือระหว่างประเทศเพื่อประโยชน์อันชอบธรรมของทุกฝ่าย

นอกจากนี้ ความผันผวนทางภูมิรัฐศาสตร์และภูมิเศรษฐศาสตร์ของโลกก็ยิ่งทำให้ทุกฝ่ายจำเป็นต้องให้ความสำคัญต่อความต้องการด้านสันติภาพ ความร่วมมือและการพัฒนา รวมถึงความร่วมมือระหว่างประเทศแบบพหุภาคีนิยม ซึ่งความสัมพันธ์หุ้นส่วนเชิงยุทธศาสตร์ระหว่างอาเซียนกับสหรัฐฯ บนพื้นฐานของความร่วมมืออย่างมีประสิทธิภาพในช่วงเวลาที่ผ่านมานั้นจะพัฒนาก้าวไปอีกขั้นในการประชุมครั้งนี้ โดยทั้งสองฝ่ายได้ออกแถลงการณ์ร่วมเกี่ยวกับวิสัยทัศน์ของความสัมพันธ์ระหว่างอาเซียนกับสหรัฐฯ ในอนาคตที่มีความความครอบคลุม รวมถึงลักษณะเชิงกลยุทธ์

สถานะใหม่ของเวียดนาม

สำหรับเวียดนาม การเข้าร่วมการประชุมสุดยอดพิเศษอาเซียน-สหรัฐฯ ของนายกรัฐมนตรี ฝ่ามมิงห์ชิงห์ ที่สหรัฐฯ ในครั้งนี้ ถือเป็นโอกาสให้เวียดนามปฏิบัติแนวทางการต่างประเทศจากที่ประชุมสมัชชาใหญ่พรรคฯ สมัยที่ 13 อย่างแข็งขัน โดยพรรคและรัฐเวียดนามได้ตั้งเป้าหมายที่จะนำประเทศไปสู่การพัฒนาในระดับที่สูงกว่าจนถึงปี 2030 และมีวิสัยทัศน์จนถึงปี 2045 ในช่วงเวลาที่ผ่านมา เวียดนามได้มีการพัฒนาอย่างมั่นคง มีการรับมือกับวิกฤตโควิด-19 ได้อย่างเหมาะสม รวมถึงการผสมผสานเข้ากับกระแสโลกอย่างกว้างลึก ซึ่งได้รับการชื่นชมอย่างมากจากมิตรประเทศทั่วโลก นอกจากนั้น การที่เวียดนามเข้าร่วมเป็นสมาชิกคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติได้มีส่วนช่วยในเรื่องความมั่นคงและการพัฒนาของอาเซียน รวมถึงความคืบหน้าของการประชุมนานาชาติต่างๆ ทั้งหมดนี้ได้สร้างสถานะใหม่ให้แก่เวียดนาม

เพื่อบรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้จนถึงปี 2030 วิสัยทัศน์จนถึงปี 2045 หนึ่งในประเด็นที่ได้รับความสนใจเป็นอันดับต้นๆ ของเวียดนามคือการใช้ประโยชน์จากความร่วมมือทางเศรษฐกิจ การค้า และการลงทุน ควบคู่กับการควบคุมโรค การฟื้นฟูและการพัฒนาเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง

ในเชิงสัญลักษณ์ การเยือนสหรัฐฯ ได้ยืนยันอีกครั้งถึงคำมั่นของเวียดนามเกี่ยวกับบทบาทของการทูตพหุภาคีและระบบพหุภาคี โดยเฉพาะสหประชาชาติ ท่ามกลางสถานการณ์ที่องค์กรนี้กำลังเผชิญกับความท้าทายอย่างซับซ้อนที่ไม่เคยมีมาก่อน รวมถึงนโยบายที่เสมอต้นเสมอปลายของเวียดนามคือการเป็นหุ้นส่วนที่น่าเชื่อถือและเป็นสมาชิกที่มีความรับผิดชอบของประชาคมโลก.