(VOVWorld)-
นานมาแล้ว ต้นไทร บ่อน้ำและศาลาประจำหมู่บ้านได้กลายเป็นสัญลักษณ์ของหมู่บ้านชนบทเวียดนาม โดยต้นไทรให้ร่มเงาและอากาศบริสุทธิ์ บ่อน้ำเป็นแหล่งน้ำดื่มน้ำใช้ของชาวบ้าน ส่วนศาลาประจำหมู่บ้านเป็นสถานที่จัดพิธีกรรมและกิจกรรมด้านความเลื่อมใสต่างๆ ตามความเชื่อของชาวเวียดโบราณ น้ำเป็นสัญลักษณ์ของแหล่งหล่อเลี้ยงชีวิต เป็นตัวแทนของพลังลบหรือหยิน ดังนั้น บ่อน้ำจึงเป็นสะพานเชื่อมระหว่างดินฟ้ากับมนุษย์
บ่อน้ำโบราณในหมู่บ้านเหยี่ยม
|
ในโครงสร้างโดยรวมของสิ่งปลูกสร้างเชิงวัฒนธรรมและจิตวิญญาณในหมู่บ้านชนบทและตามความเชื่อของชาวบ้านต้นไทรก็มีเทพเจ้าประจำอยู่ วัดวาอารามมีพระพุทธเจ้าและบ่อน้ำก็มีเทพแห่งน้ำดูแล บ่อน้ำเป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์และแหล่งพลังชีวิตของชาวบ้าน นาย เจิ่นมิงเญือง นักวิจัยด้านวัฒนธรรมพื้นเมืองได้เผยว่า “หมู่บ้านชนบทในเขตที่ราบลุ่มภาคเหนือ ยังเก็บรักษาร่องรอยของบ่อน้ำโบราณ และชาวบ้านยังคงบริโภคน้ำในบ่อน้ำ ซึ่งบ่อน้ำดังกล่าวได้รับการก่อสร้างจด้วยดิน ศิลาแลงและหิน โดยมีหลากหลายรูปแบบ โดยเฉพาะ บริเวณด้านหน้าโบราณสถานต่างๆ เช่น วัด วิหารและสุสาน ต่างมีบ่อน้ำโบราณ”
ในชีวิตจิตใจ บ่อน้ำยังมีความผูกพันกับตำนานและเรื่องราวต่างๆที่แสดงให้เห็นถึงเอกลักษณ์วัฒนธรรมเชิงจิตวิญญาณของทั้งชุมชน เช่น บนภูเขาเจินเซิน จังหวัดบั๊กนิง มีสถานที่ที่เรียกว่า เยี้ยงเวียดที่เชื่อกันว่า ได้รับการก่อสร้างนับตั้งแต่ยุคแห่งการสร้างสรรค์ประเทศ ส่วนในวิหารหุ่ง จังหวัดฟู้เถาะ มีวิหารเยี้ยง โดยชาวบ้านเล่าให้ฟังว่า เจ้าหญิงหงอกฮวาและเตียนยุง ธิดาของพระมหากษัตรยิ์หุ่งรัชกาลที่๑๘ ทรงชอบมาที่นี่เพื่อดูเงาในบ่อน้ำ ส่วนที่วิหารโก๋ลวา อำเภอดงแอง กรุงฮานอย มีบ่อน้ำหงอกที่มีความผูกพันกับตำนานเกี่ยวกับความรักของเจ้าหญิงหมีโจว ชาวบ้านที่นี่บอกว่า ถ้าหากเอาน้ำในบ่อน้ำแห่งนี้มาล้างมรกต มรกตจะสวยใสกว่าปรกติ
|
ในโครงสร้างสถาปัตยกรรมของหมู่บ้าน บ่อน้ำยังเป็นเอกลักษณ์ของอารยธรรมการปลูกข้าวนาดำ ในแต่ละระยะ บ่อน้ำมีรูปแบบและความหมายที่แตกต่างกัน บ่อน้ำรูปสีเหลี่ยมเป็นสัญลักษณ์ของพระแม่ธรณี ส่วนน้ำนั้นเสมือนน้ำนมแม่เพื่อเลี้ยงมนุษย์ บ่อน้ำรูปวงกลมเป็นสัญลักษณ์ของดวงอาทิตย์ ส่วนบ่อน้ำรูปวงรีเปรียบเสมือนเป็นกระจกแห่งชีวิตของหมู่บ้านชนบท บ่อน้ำยังเป็นสถานที่ชุมนุมของชาวบ้าน ที่หมู่บ้านมงฝุ ตำบลเดื่องเลิม ชานเมืองกรุงฮานอยยังคงเก็บรักษาบ่อน้ำโบราณที่ได้รับการก่อสร้างด้วยศิลาแลง ซึ่งมีน้ำที่ทั้งใส เย็นและสะอาดในตลอดเวลา คุณ ฝุ่งวันเจวี่ยญ หมู่บ้านมงฝุได้เผยว่า
“หมู่บ้านของเรามีบ่อน้ำ๖แห่ง ซึ่งชาวบ้านยังคงใช้น้ำจากบ่อน้ำ๕แห่งเพื่อบริโภค นี่ก็เป็นสถานที่ที่ชาวบ้านพบปะสังสรรค์และมีบางคนได้เจอคู่รักของตนในที่แห่งนี้ด้วย”
โดยเฉพาะ ในหมู่บ้านมงฝุ มีบ่อน้ำพิเศษแห่งหนึ่งที่ชาวบ้านเรียกว่า “บ่อน้ำขอนม” ถึงแม้จะเป็นบ่อน้ำเล็กๆแต่น้ำในบ่อน้ำยังเต็มและใสสะอาดมาตลอดหลายพันปี ถ้าหากสตรีในหมู่บ้านเดื่องเลิมที่กำลังเลี้ยงลูกไม่มีน้ำนมต่างก็มาที่นี่เพื่อทำพิธีขอนม แล้วดื่มน้ำในบ่อน้ำแห่งนี้เพื่อให้มีนมเลี้ยงลูก ส่วนหมู่บ้านมายด๋งและหมู่บ้านหว่างมาย ทางทิศใต้ของกรุงฮานอยขึ้นชื่อจากการทำเต้าหู้เมอ มีบางคนบอกว่า เต้าหู้เมออร่อยเนื่องจากใช้น้ำจากบ่อน้ำในหมู่บ้านในการทำ นาย เหงวียนวันเหย ชาวบ้านของหมู่บ้านหว่างมายได้เผยว่า
“เมื่อก่อนนนี้ ประชากรที่นี่มีไม่มาก ชาวบ้านต่างใช้น้ำในบ่อน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภค เต้าหู้เมอมีชื่อเสียงเนื่องจากใช้น้ำในบ่อน้ำ ซึ่งน้ำในบ่อน้ำและที่ดินในบริเวณนี้ได้ให้ผลิตภัณฑ์เกษตรของที่นี่ เช่น ผักกาดเขียวและมะเขือเป็นที่รู้จักของผู้บริโภคทั่วประเทศ ในประวัติศาสตร์ ชาวบ้านหว่างมายก็ใช้น้ำในบ่อน้ำทำเหล้าเพื่อถวายแด่กษัตริย์ เมื่อก่อนในหมู่บ้านหว่างมายมีบ่อน้ำโบราณ ๘แห่งแต่เดี๋ยวนี้เหลือ ๔ แห่งเท่านั้นและยังมีกว่า๒๐ครอบครัวในหมู่บ้านที่ประกอบอาชีพทำเต้าหู้เมอต่อไป”
เวลาได้ผ่านพ้นไปหลายศตวรรษ ชาวบ้านในหมู่บ้านหว่างมายและหมู่บ้านต่างๆยังคงอนุรักษ์โบราณสถานต่างๆ รวมทั้ง บ่อน้ำโบราณ ในจิตวิญญาณของชาวบ้าน บ่อน้ำในหมู่บ้านเสมือนเป็นกระจกแห่งความทรงจำ ส่วนในชีวิตปัจจุบัน บ่อน้ำยังคงเป็นสิ่งที่สะท้อนเอกลักษณ์วัฒนธรรมทางจิตวิญญาณที่สะท้อนให้เห็นถึงชีวิตสังคมของหมู่บ้านชนบท.