ประเพณีแซนโฎนตา คือ ประเพณีเซ่นไหว้บรรพบุรุษ จัดเป็นประเพณีสำคัญของชนชาติพันธุ์เขมรในเขตที่ราบลุ่มน้ำโขงภาคใต้เวียตนาม  แซนแปลว่า การเซ่นไหว้ บวงสรวง  โฏนตาแปลว่า การทำบุญให้บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว คล้ายกับชนชาติเวียตนามที่มีประเพณีสารทวูลาน เพื่อรำลึกถึงบรรพบุรุษที่ล่วงลับ ชนเผ่าเขมรภาคใต้เวียตนามก็มีประเพณีแซนโฎนตา เพื่อเซ่นไหว้ทำบุญให้บรรพบุรุษ เป็นการแสดงความกตัญญูต่อพ่อแม่ ปู่ย่าตายาย ที่ล่วงลับ อธิฐานให้ดวงวิญญาณของผู้มีพระคุณได้อยู่ในภพภูมิที่ดี คุ้มครองให้ลูกหลานสุขภาพแข็งแรง ทำมาค้าขึ้น มีความสามัคคีในครอบครัวชุมชน  คนเขมรมีความเชื่อว่าในช่วงวันประเพณีแซนโฎนตา ประตูนรกจะถูกเปิดออก วิญญาณของญาติพีน้องจะถูกปล่อยกลับมาอยู่กับลูกหลาน พิธีจะมีเป็นเวลาสามวัน จะจัดที่บ้านและที่วัด ที่บ้านจะเป็นการเซ่นไหว้บนหิ้งบูชา และนำของไปถวายพระสงฆ์ที่วัด

ช่วงที่ไปทำบุญที่วัดนี้วิญญาณบรรพบุรุษ จะรอรับส่วนบุญ ตอนนี้เองถ้าลูกหลานมาก็จะดีใจและได้รับผลบุญจากที่ได้มีการทำบุญอุทิศให้ ก็จะอวยพรให้ลูกหลานมีความสุขความเจริญ ประกอบอาชีพประสบผลสำเร็จมีเงินมีทองใช้ แต่ถ้าไม่เห็นลูกหลานมาก็จะโกรธและสาปแช่งไม่ให้มีความสุขความเจริญ  ประเพณีแซนโฎนตา จะจัดขึ้นในช่วงวันที่ 29 เดือน 8 ถึงวันที่ 1 เดือน9 ตามปฏิทินจันทรคติเวียตนาม ในช่วงประเพณีนี้ตามวัดวาอารามต่างๆของชาวเขมรภาคใต้เวียตนาม ยังมีกิจกรรมแสดงศิลปวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ เช่น การบันเลงดนตรีของวงระนาดปี่พาทย์เขมร  ลิเก รำวง  ให้ชาวบ้านที่มาทำบุญได้รับชมความบันเทิง สนุกสนานอีกด้วย ความประทับใจในการไปร่วมงานประเพณีแซนโฎนตา ในเวียตนามคือได้เห็นความคล้ายคลึงกันทางด้านวัฒนธรรมในกลุ่มประเทศอาเซียน ได้รับทราบว่าที่เวียตนามก็มีประเพณีแบบที่คล้ายในเมืองไทย ซึ่งที่ไทยเรียกว่างานสารทไทย ที่กำแพงเพชร งานสารทเดือน 10 ที่นครศรีธรรมราช และงานชื่อเดียวกันคือ แซนโฎนตาที่สุรินทร์ บุรึรัมย์  ได้เห็นงานประเพณีที่แสดงถึงความ กตัญญูต่อบรรพบุรุษที่ยิ่งใหญ่ ความสามัคคีในชุมชน ในอนาคตอันใกล้เมื่ออาเซียนรวมเป็นหนึ่งเดียวเราจะรู้ว่าพวกเราชาวอาเซียนไม่ได้แตกต่างกันเลยสนิทชิดเชื้อประดุจญาติ

                                                                          อรรถพล อุดร