คุณ เอดีตา รอสซ์โก 

ปี ๒๐๐๕ คุณเอดีตา รอสซ์โกเรียนจบหลักสูตร ๔ ปีและกลับยุโรปเพื่อทำงาน แต่ใจเธอยังคิดถึงเวียดนามทุกขณะจิต  ดังนั้น เมื่อทำวิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต เธอได้เลือกจังหวัดกว่างหง่ายภาคกลางเวียดนามเพื่อทำการวิจัย  คุณเอดีตากล่าวว่า  “ ดิฉันสงวนเวลาเพื่อเรียนเข้มและอ่านเอกสารเกี่ยวกับภาคกลางเวียดนาม  ดิฉันติดต่อกับสถาบันบ๊ากโก๋ของฝรั่งเศสที่มีโครงการวิจัย ณ กว่างหง่ายและพวกเขาชวนดิฉันไปด้วย  โครงการของดิฉันวิจัยเกี่ยวกับความเลื่อมใสศรัทธาพื้นบ้าน ดังนั้นดิฉันได้มาอยู่ที่เกาะหลีเซินเป็นเวลา ๑ ปีตั้งแต่ปี ๒๐๐๖-๒๐๐๗เพื่อศึกษาวิจัยวัฒนธรรมซาหวิ่ง ”

คุณเอดีตา รอสซ์โกชื่นชอบวัฒนธรรมและความเลื่อมใสศรัทธาในกว่างหง่ายและเกาะหลีเซิน ซึ่งมีพื้นที่ราว ๑๐ ตารางกิโลเมตรแต่มีโบราณสถานหลายแห่งและได้รับการอนุรักษ์จากชาวเกาะเป็นอย่างดี โดยเฉพาะงานเทศกาลพื้นบ้านเช่น งานเทศกาลคาวเหล่เท้ลิ้งห์หว่างซาหรืองานบวงสรวงเพื่อสำนึกในบุญคุณของทหารที่สละชีพเพื่อปกป้องทะเลหว่างซาและเจื่องซาของเวียดนาม และเทศกาลเซ่นไหว้งือโองหรือปลาวาฬ  คุณเอดีตา รอสซ์โกกลับประเทศเพื่อป้องกันวิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิตและทำงาน  แม้มีงานหลายอย่างแต่เธอยังจัดเวลาอ่านหนังสือเกี่ยวกับเวียดนามและเกาะหลีเซินเพราะความรักแผ่นดิน คนและวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักณษ์ของเขตทะเลหลีเซิน ปี ๒๐๑๓ คุณเอดีตา รอสซ์โกได้เขียนเค้าโครงศึกษาวิจัยเกี่ยวกับวัฒนธรรมทางทะเลของเวียดนามและได้รับการอนุมัติจากสหภาพยุโรป ภายหลัง ๗ ปีที่ห่างเหินจากเกาะหลีเซิน เมื่อกลับมา คุณเอดีตา รอสซ์โกก็สัมผัสได้ถึงความเปลี่ยนแปลงบนเกาะ คุณเอดีตา กล่าวว่า  “ ประเพณีต่างๆได้มีการเปลี่ยนแปลงเช่น สมัยก่อนห้ามสตรีเข้าสถานที่จัดทำพิธี แต่ปัจจุบันไม่ห้ามแม้กระทั่งนักท่องเที่ยวก็ได้รับอนุญาตเข้า วัฒนธรรมของที่นี่มีการเปลี่ยนแปลง  วัฒนธรรมเปลี่ยนแปลงตามกาลเวลาดังนั้นมันต้องเปิดกว้าง  ดิฉันวิจัยเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงตามกาลเวลานั้น ”

แม้ชีวิตได้เปลี่ยนแปลงไปมากแต่ชาวเกาะหลีเซินยังใจดีและเป็นกันเอง คุณเอดีตาบอกว่า พวกเขาอยู่ใกล้ชิดกัน  บ้านเรือนอยู่ติดกันจึงเข้าใจกันดี ช่วยเหลือกันและสามัคคีกัน ชาวบ้านมักจะถามดิฉันว่า ทำไมมาอยู่ที่นี่และแต่งงานหรือยัง พวกเขาถามดิฉันบางครั้งบางคราวแต่ดิฉันถามพวกเขามากกว่า

คุณ เอดีตา รอสซ์โกกับนายหวอวันอุ๊ต 

นายหวอวันอุ๊ต ที่ช่วยคุณเอดีตาในการศึกษาวัฒนธรรมของเกาะหลีเซินเปิดเผยว่า  “ ตอนแรกผมคิดว่าเธอพูดภาษาเวียดนามไม่คล่องแคล่ว  เมื่อผมถามเธอว่า เธออยากศึกษาวิจัยเรื่ออะไร เธอตอบว่าวัฒนธรรมพื้นบ้านของเวียดนาม งานเทศกาลและเทศกาลประเพณีของชาวเกาะหลีเซิน  ผมคิดว่า มีคนต่างชาติอยากศึกษาวัฒนธรรมหลีเซินและเวียดนามก็รู้สึกมีความสุขและผมอยากแนะนำเกี่ยวกับวัฒนธรรมเวียดนามและหลีเซินให้เธอ  ดังนั้นผมจึงช่วยเธอ ”

เวียดนามไม่เพียงแต่ดึงดูดใจคุณเอดีตา รอสซ์โกเท่านั้น หากยังดึงดูดใจสามีเธออีกด้วย  สามีคุณเอดีตาเป็นนักชาติพันธุ์ชาวเนเธอร์แลนด์ที่ได้ศึกษาวิจัยเกี่ยวกับชนเผ่าในเตยเงวียนและมรดกวัฒนธรรมของเวียดนามมา ๒๐ ปี  พวกเขาเจอกันและตกลงใช้ชีวิตร่วมกันเพราะต่างรักเวียดนาม คุณเอดีตาเล่าว่า

คุณเอดีตา รอสซ์โกหวังว่า คราวหน้าเธอจะกลับมาหลีเซินกับสามีและบุตร เธออยากแนะนำให้กับลูกเกี่ยวกับแผ่นดินที่เธอรัก พาลูกไปเยือนเกาะและลิ้มลองเมนูยำปลาที่ตนโปรดปราน ./.