(VOVworld) - ตามประเพณีของชาวเหมื่อง ตรุษเต๊ดเริ่มต้นตั้งแต่วันที่ 27 เดือนสิบสอง ไม่ใช่วันที่ 23 เดือนสิบสองซึ่งตรงกับวันไหว้เทพแห่งเตาเหมือนชาวเวียด
|
| ชาวเหมื่องต้อนรับตรุษเต๊ดประเพณี
|
หมู่บ้านอ๋าย ตำบลฟองฟู้ อำเภอเตินหลาก จังหวัดหว่าบิ่งห์ เป็นหมู่บ้านที่มีชาวเหมื่องบีอาศัยอยู่จำนวนมาก ในวันนี้ทุกบ้านต่างคึกคักเป็นอย่างมากเพราะชาวบ้านได้หยุดการทำนาเพื่อตกแต่งบ้านเตรียมต้อนรับตรุษเต๊ด
ชาวเหมื่องบีให้ความสำคัญเป็นอย่างมากต่อหิ้งบูชาบรรพบุรุษ ดังนั้นหิ้งบูชาจึงมักตั้งอยู่ในห้องกลางของบ้าน ซึ่งถือเป็นส่วนสักดิ์สิทธิ์ที่สุดและเป็นที่รับแขกที่สำคัญของบ้าน ในช่วงตรุษเต๊ด ผู้ชายในครอบครัวมักจะตกแต่งหิ้งบูชาด้วยตนเอง นายบุ่ยวันเขิน ผู้ใหญ่บ้านในหมู่บ้านอ๋ายกำลังจัดสิ่งของบนหิ้งบูชาอย่างระมัดระวังได้อธิบายกับเราว่า“การจัดสิ่งของบนหิ้งบูชาต้องทำโดยผู้ชาย ถ้าหากครอบครัวนั้นไม่มีผู้ชายก็ให้ผู้หญิงทำแทน บนหิ้งบูชาต้องมีไฟ ธูปเทียน ถ้วยชาม ตะเกียบ หมากพลู ดอกไม้และผลไม้”
ลูกสามคนที่ทำงานในต่างจังหวัดของนายเขินได้กลับบ้านครบทุกคนแล้ว ลูกชาย ลูกสาว ลูกเขยและลูกสะใภ้ของนายเขินร่วมกันทำอาหารเพื่อเส้นไหว้บรรพบุรุษและตกแต่งบ้าน ส่วนการปรุงอาหารเป็นหน้าที่ของสตรี ภรรยาของนายเขินบอกว่า นี่เป็นโอกาสสอนลูกๆเกี่ยวกับประเพณีของประชาชาติ “ การเตรียมอาหารเหนื่อยมาก ต้องล้างใบตองเพื่อห่อขนม ตกแต่งบ้านและเก็บกวาดขยะให้บ้านสะอาดสะอ้าน ปีนี้ดิฉันมีลูกสะใภ้มาช่วยงาน ดิฉันสอนให้ลูกๆทำขนมและอาหารเพื่อเส้นไหว้บรรพบุรุษ”
|
| ถาดอาหารของชาวเหมื่อง
|
ในขณะที่ภรรยาและลูกๆเตรียมอาหารเส้นไหว้บรรพบุรุษ คุณเขินได้ไปตัดกิ่งดอกท้อที่สวยที่สุดในสวนเพื่อใช้จัดแจกันบนหิ้งบูชา เขาบอกว่า ชาวเหมื่องมักจะเลือกดอกไม้ที่มีสีแดงในวันตรุษเต๊ดเพราะสีแดงจะนำความโชคดีมาให้แก่พวกเขา ส่วนถาดอาหารก็มีอาหารหลายอย่างตามประเพณีของชาวเหมื่อง“อาหารทุกประเภทต้องใช้ใบตองเป็นภาชนะโดยต้องเป็นใบที่อยู่บนยอดไม้ อาจเพราะว่า ในสมัยก่อน บรรพบุรุษไม่มีภาชนะใส่อาหารเหมือนปัจจุบัน จึงต้องใช้ใบตองและสืบทอดกันมาจนกลายเป็นประเพณีของชาวเหมื่องแล้ว ดังนั้นอาหารทุกอย่างต้องใส่ไว้ในใบตอง มีแต่แกงที่ใส่ชามเท่านั้น”
วันนี้ ทุกครอบครัวของชาวเหมื่องบีในหมู่บ้านอ๋ายต่างเตรียมอาหารเพื่อเส้นไหว้บรรพบุรุษ ตรุษเต๊ดได้มาถึงทุกบ้าน แต่ละครอบครัวต่างทำอาหารเพื่อเชิญชวนญาติพี่น้องและเพื่อนบ้านมาร่วมรับประทานอย่างสนุกสนาน นายบุ่ยวันซึง หัวหน้าหมู่บ้านอ๋ายเผยว่า “ฐานะมีความมั่นคงยิ่งขึ้น จึงทำให้ชาวบ้านเตรียมตรุษเต๊ดได้อย่างสมบูรณ์ ทุกครอบครัวต่างมีเนื้อหมู เนื้อไก่และปลาเพื่อทำอาหารเส้นไหว้บรรพบุรุษ โดยแต่ละครอบครัวจะทำอาหารประมาณ 4- 5 ถาด”
นอกจากการเตรียมอาหาร สุรา เนื้อหมูและขนมแล้ว ชาวเหมื่องบียังตั้งเสาตุงแห่งความศักดิ์สิทธิ์ที่บริเวณประตู้ ซึ่งเสาตุงนั้นมักจะทำจากไม้ไผ่ที่สูงๆป้องกันไม่ให้ปีศาจเข้าบ้าน
ชีวิตความเป็นอยู่ของชาวเหมื่องบีปัจจุบันดีขึ้นเรื่อยๆแต่ประเพณีในช่วงตรุษเต๊ดยังคงได้รับการธำรงรักษาต่อไป นอกจากไปเยือนและอวยพรปีใหม่แล้ว ทางการปกครองท้องถิ่นยังจัดเทศกาลต่างๆให้แก่ชาวบ้านในช่วงตรุษเต๊ดอีกด้วย
ดอกท้อสีแดงเริ่มบานสะพรั่งทั่วหมู่บ้าน ชาวเหมื่องบีทุกคนกำลังต้อนรับตรุษเต๊ดประเพณีด้วยความหวังว่า จะมีความเจริญรุ่งเรืองในปีใหม่ 2014 นี้./.